Người làm báo không chỉ tuân thủ những quy định về mặt pháp luật mà còn về đạo đức nghề nghiệp, cũng như những nội quy của từng cơ quan báo chí. Vì lẽ đó, tính dẫn dắt, định hướng của báo chí luôn thể hiện rất rõ so với các loại truyền thông khác.
Chẳng hạn, một bài báo viết về một nông dân vượt khó làm giàu chính đáng từ mảnh đất quê hương mình có thể gợi ý cho nhiều nông dân khác không phải tha hương mưu sinh mà ở lại vươn lên ngay chính mảnh đất của mình bằng những cách thức sản xuất mới mẻ. Hay một phóng sự về một công nhân thường xuyên có những sáng kiến cải tiến kỹ thuật để góp phần nâng cao hiệu quả, tiết kiệm nguyên vật liệu và nhiên liệu có thể động viên nhiều công nhân khác cùng hành động tương tự thay vì chỉ làm cho hết việc, hết giờ để nhận lương… Hay một bài phỏng vấn về một vận động viên vừa về đích sau cuộc thi đấu marathon dài vất vả thể hiện quyết tâm mạnh mẽ, tinh thần khát khao cống hiến vì màu cờ sắc áo có thể động viên đối với rất nhiều người…
Các trường hợp đó có thể trở thành những câu chuyện truyền cảm hứng đến cho công chúng.
Rõ ràng, sự truyền cảm hứng không hoàn toàn nằm ở câu chuyện hay nhân vật mà còn ở nghệ thuật kể chuyện, ở ý đồ của tác giả cũng như kỹ thuật thể hiện ngôn từ, hình ảnh của người làm báo. Cùng một câu chuyện, nếu người làm báo khéo dẫn dắt, khéo tìm ra những chi tiết đắt giá, giàu cảm xúc và thể hiện bằng những con chữ giàu hình tượng, những bức ảnh độc đáo thì tính chất lay động và truyền cảm hứng sẽ đậm hơn. Tính chất truyền cảm hứng của mỗi tác phẩm báo chí là sự tổng hòa của nhiều yếu tố, trong đó vai trò của người làm báo là hết sức quan trọng.
Đương nhiên, mỗi tác phẩm báo chí có tính chất truyền cảm hứng đến đâu là do tâm thế sáng tạo cũng như quan điểm của người làm báo về vấn đề đó. Nếu người viết báo chỉ nêu câu chuyện để phản ánh một số nội dung cơ bản mà không có ý định thúc đẩy công chúng hành động theo cách gợi mở từ câu chuyện do mình kể thì tính truyền cảm hứng đó có thể không đạt kết quả, hoặc chỉ dừng lại là người kể chuyện chứ không phải là người truyền cảm hứng.
