Trong bối cảnh kinh tế thế giới đang trải qua một trong những cuộc suy thoái tồi tệ nhất kể từ những năm 1930, người tiêu dùng vui mừng vì không phải lo lắng quá nhiều khi giá nhiên liệu hiện rất rẻ. Giá dầu thế giới đã mất hơn 2/3 giá trị kể từ mức giá kỷ lục trên 147 USD/thùng hồi tháng 7 vừa qua và kéo theo giá nhiên liệu hiện ở mức rẻ nhất trong vòng vài năm qua.
Trước mắt, giá dầu thấp sẽ đem lại nhiều lợi ích ngắn hạn cho người tiêu dùng và các công ty đang phải vật lộn với khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay, nhưng về lâu dài giá dầu thấp có thể đem lại nhiều nguy cơ tiềm ẩn.
Trước hết, giá năng lượng thấp sẽ siết chặt đầu tư trong ngành dầu mỏ và giảm nguồn cung trong tương lai. Không chỉ có vậy, nó còn ngăn cản việc tiết kiệm năng lượng và tạo ra sự bất ổn tại các quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu dầu mỏ, khiến giá dầu trong tương lai có thể tăng lên và thậm chí tạo ra những thay đổi đột ngột.
Đặc biệt là, giá năng lượng thấp sẽ hạn chế việc đầu tư vào các nguồn năng lượng thay thế (do giá thành cao không thể cạnh tranh), làm phụ thuộc sâu sắc vào dầu mỏ, cũng như gia tăng lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Hầu hết các nhà kinh tế trong ngành dầu mỏ cho rằng giá dầu quanh ngưỡng 47 USD/thùng là phù hợp.
Tuy nhiên, theo tính toán của Deutsche Bank, giá dầu hiện nay thực tế chỉ tương đương mức trung bình 35 USD/thùng của 40 năm qua. Do đó, mức giá hợp lý trong dài hạn nên ở mức 60-80 USD/thùng. Simon Wardell, Giám đốc nhóm các thị trường năng lượng tại Global Insight Ltd ở London, Anh cũng cho rằng mức giá phù hợp giữa OPEC và các quốc gia tiêu thụ dầu mỏ nên vào khoảng 75 USD/thùng, bởi nó hợp lý để tái đầu tư vào sản xuất, đủ cao để khuyến khích hiệu quả sử dụng dầu mỏ và đủ để duy trì ngân sách cho các nhà sản xuất dầu mỏ Trung Đông.
Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA) cũng đã khuyến cáo 28 nước công nghiệp hóa về chính sách năng lượng, khi IEA muốn mức giá dầu mỏ đủ cao để duy trì đầu tư vào các nguồn năng lượng thay thế, cũng như đầu tư khai thác các nguồn dầu mới dưới biển sâu.
Theo IEA, để ấn định một mức giá tiêu chuẩn và hợp lý là rất khó khăn. Song chi phí để phát triển dầu mỏ là rất cao, đặc biệt là các mỏ dầu dưới mực nước sâu, cát dầu của Canada và các mỏ tại Bắc Cực gần miền Bắc nước Nga, vốn cần thiết có một mức giá thỏa đáng. Do đó, nếu giá dầu tiếp tục hạ quá sâu sẽ làm tăng nguy cơ đổ vỡ nguồn cung.
VIỆT LÊ
