Cảnh sát Thái Lan ngày 19-4 bắt giữ Awae Wae-eya, 37 tuổi, nghi can bị cảnh sát Malaysia truy nã trước đó. Awae được cho là thành viên của phong trào ly khai ở miền Nam Thái Lan có kế hoạch thành lập một quốc gia Hồi giáo ở miền Nam Thái Lan với hy vọng giành được nguồn tài trợ từ tổ chức khủng bố toàn cầu Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng để tài trợ cho cho cuộc thánh chiến.
Malaysia lo ngại
Ngoài Awae, cảnh sát Malaysia cũng đang truy nã 3 người Malaysia khác là Nor Farkhan Mohd Isa, 31 tuổi, đến từ Skudai, bang Johor (Malaysia); Muhamad Hanafi Yah, 51 tuổi, và Muhamad Faizal Muhamad Hanafi, 29 tuổi, đến từ Kampung Ketil, (bang Pengkalan Kubor).
Tham vọng của Awae đã được đưa ra ánh sáng trong quá trình thu thập thông tin tình báo của Malaysia, dẫn đến 6 thành viên khác của IS bị đơn vị chống khủng bố bang Johor bắt. Theo nguồn tin an ninh Malaysia, Awae tuyển mộ tổng cộng 9 người Malaysia thông qua Facebook và Telegram để thực hiện các vụ tấn công khủng bố. Sau đó, Awae đến Malaysia gặp những người này để thảo luận kế hoạch khủng bố, các vấn đề kỹ thuật và vũ khí. Awae cũng muốn bắt cóc một sĩ quan cảnh sát và đưa ông ta về hành quyết tại miền Nam Thái Lan.
Theo nguồn tin an ninh, Awae tin rằng IS sẽ thúc đẩy cuộc nổi dậy ở miền Nam Thái Lan nhanh hơn. Awae cần một khoản tiền lớn cho hoạt động thánh chiến của mình và y tin rằng y có thể nhận được hỗ trợ tài chính từ IS sau khi thành lập một chi nhánh của IS ở miền Nam Thái Lan. Theo Channel News Asia, các phần tử nổi dậy miền Nam Thái Lan trước đây không có liên hệ với các nhóm cực đoan xuyên quốc gia, bao gồm cả IS, và các giáo huấn cơ bản của IS vì cuộc đấu tranh của họ là tìm quyền tự trị lớn hơn, chứ không phải là thánh chiến toàn cầu.
Nguy cơ từ miền Nam Thái Lan
Thiếu tướng Sompol Pankul, chỉ huy Cảnh sát đặc nhiệm Narathiwat, Thái Lan nói với Channel News Asia rằng Awae không phải là thành viên IS nhưng Cơ quan thông tấn Isra của Thái Lan đưa tin, trích dẫn nguồn an ninh cho rằng mặc dù Awae không phải là thành viên IS, nhưng y là người ủng hộ hệ tư tưởng và cách chiến đấu của IS.
Theo ông Panitan Wattanayagorn, cố vấn an ninh của Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Prawit Wongsuwan, các cơ quan an ninh địa phương đang cố gắng khai thác lời khai của Awae. Theo ông này, những kẻ tình nghi ở miền Nam Thái Lan, bao gồm các chiến binh, thường có 2 quốc tịch Thái Lan và Malaysia và trùng tên, khiến họ khó xác định được nhân thân ngay.
Theo Giáo sư Zachary Abuza thuộc Trường Đại học Chiến tranh quốc gia ở Washington DC, người đã nghiên cứu hoạt động của chiến binh trong nhiều năm, nếu Awae thực sự muốn thiết lập một mạng lưới IS ở miền Nam Thái Lan, đây sẽ là một động thái nguy hiểm. Giáo sư Abuza cảnh báo về sự gia tăng chủ nghĩa cực đoan ở miền Nam Thái Lan khi một thế hệ thủ lĩnh trẻ hơn lên nắm quyền. Theo vị giáo sư này, “hầu hết những người nổi dậy đều tránh hệ tư tưởng xuyên quốc gia và chủ nghĩa cực đoan của IS. Nhưng đừng đánh giá thấp nguy cơ phát triển chủ nghĩa cực đoan khi một thế hệ thủ lĩnh trẻ đang trỗi dậy ở miền Nam Thái Lan”. Các lực lượng an ninh Thái Lan đã tìm thấy rất nhiều hình ảnh IS, bao gồm cờ, băng video, và tuyên truyền của những nhóm nổi dậy.
Khu vực đa số người Hồi giáo ở phía Nam Thái Lan, bao gồm các tỉnh Yala, Narathiwat, Pattani và một phần của tỉnh Songkhla, là khu vực bị tàn phá do xung đột trong hơn một thập kỷ qua khi quân nổi dậy ly khai người Hồi giáo đòi quyền tự trị lớn hơn đã chống lại nhà nước Thái Lan với đa số là Phật giáo.
