Các bên lo ngại
Ngày 21-1, ngày thứ 2 của chiến dịch “Nhành ôliu”, các binh lính Thổ Nhĩ Kỳ đã vượt biên giới với Syria, tiến vào khu vực Afrin (Syria) do nhóm dân quân Các Đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) kiểm soát, hành động được cho là mở rộng hoạt động tấn công nhằm vào lực lượng vũ trang được Mỹ ủng hộ. Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim cho biết binh lính Thổ Nhĩ Kỳ có ý định thiết lập “một khu vực an toàn” sâu khoảng 30km bên trong lãnh thổ Syria. Đây là lần đầu tiên, Thổ Nhĩ Kỳ thông báo lực lượng bộ binh nước này tham gia chiến dịch tấn công bên trong lãnh thổ Syria. Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim cho biết Ankara duy trì liên lạc với Damascus về chiến dịch của các lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ tại Afrin. Thủ tướng Yildirim tuyên bố mục đích của chiến dịch là tiêu diệt lực lượng khủng bố đang ẩn náu tại khu vực này sau khi Thổ Nhĩ Kỳ hứng chịu vô số cuộc tấn công xuất phát từ khu vực Đông Nam Syria.
Tuyên bố trên được đưa ra sau khi Thổ Nhĩ Kỳ mở chiến dịch không kích và nã pháo qua biên giới nhằm vào YPG. Trong các cuộc tấn công ngày 20-1, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ thông báo đã huy động tổng cộng 72 máy bay, nhắm trúng 108 mục tiêu của YPG và phá hủy các mục tiêu của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Hiện toàn bộ số máy bay chiến đấu đã trở về căn cứ. Cùng ngày, Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ thông báo Tổng Tham mưu trưởng Các lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar đã điện đàm với người đồng cấp Nga Valery Gerasimov và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Joseph Dunford trước khi bắt đầu chiến dịch tại Afrin.
Giới ngoại giao Mỹ và Nga đã đưa ra những tuyên bố kêu gọi các bên kiềm chế. Mỹ hối thúc các bên liên quan tập trung vào cuộc chiến chống IS, tránh đẩy căng thẳng leo thang. Ngoại trưởng Mỹ đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga, thảo luận về các biện pháp nhằm đảm bảo sự ổn định tại miền Bắc Syria cũng như tìm kiếm giải pháp hòa bình tại Syria với sự hỗ trợ của Liên hiệp quốc. Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian cho biết, Pháp đã đề nghị Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc (HĐBA LHQ) tiến hành một cuộc họp khẩn về vấn đề Syria.
Kế hoạch đáp trả
Thổ Nhĩ Kỳ mở chiến dịch tấn công mới nói trên sau khi liên minh chống khủng bố quốc tế do Mỹ đứng đầu thông báo kế hoạch phối hợp với các nhóm vũ trang đối lập ở Syria, chủ yếu là Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd đứng đầu, để thành lập một lực lượng an ninh dự kiến lên tới 30.000 binh lính hoạt động dọc các khu vực biên giới giáp với Thổ Nhĩ Kỳ và Iraq, cũng như bên trong Syria. Các thành viên thuộc đảng Liên minh Dân chủ người Kurd (PYD) và YPG là những lực lượng chủ chốt trong SDF được Mỹ hậu thuẫn tại Syria, trong khi Ankara coi lực lượng này là một tổ chức khủng bố vì có quan hệ với các tay súng thuộc đảng Công nhân người Kurd (PKK) bị cấm hoạt động ở Thổ Nhĩ Kỳ. Hành động của Mỹ đã bị chỉ trích là sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với chủ quyền của Syria, gây trở ngại đối với tiến trình đạt được một giải pháp chính trị cho cuộc xung đột Syria và làm leo thang căng thẳng trong khu vực. Thông qua kế hoạch trên, Mỹ gửi một thông điệp tới Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran rằng Washington đang muốn tăng cường sự hiện diện cũng như thể hiện ảnh hưởng của mình trong khu vực.
Theo giới phân tích, nếu tình hình biên giới giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria tiếp tục diễn ra căng thẳng thì khả năng biến thành cuộc xung đột vũ trang quy mô lớn là điều có thể xảy ra. Khi đó, không chỉ có Ankara và Damascus, mà còn có cả một số nước khác trong khu vực có thể bị lôi kéo. Ngoài ra, hành động của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ khiến mối quan hệ của Ankara với các đồng minh của mình ở NATO và Mỹ trở nên căng thẳng hơn.
