Hồ sơ bị ách tắc
Phản ánh với phóng viên, một người dân trên địa bàn quận 12 cho biết, mới đây, cá nhân này có nhu cầu xây dựng một căn nhà phố có tầng hầm. Khi nộp hồ sơ vào bộ phận tiếp nhận thì nhân viên cho biết, do đang chờ hướng dẫn nên hiện nay, việc cấp phép nhà ở riêng lẻ của người dân có tầng hầm tạm ngưng tiếp nhận, chờ hướng dẫn. Đó không chỉ là trường hợp cá biệt trên địa bàn quận 12, mà tại nhiều quận huyện, hồ sơ xin cấp phép nhà ở riêng lẻ có tầng hầm của người dân cũng tạm ngưng.
Một cán bộ phòng quản lý đô thị huyện Nhà Bè cho biết, việc cấp phép nhà ở riêng lẻ có tầng hầm trên địa bàn huyện trước kia vẫn tiến hành bình thường. Việc ngưng tiếp nhận hồ sơ đối với các trường hợp này chỉ mới sau khi có thanh tra của Bộ Xây dựng về một số vấn đề liên quan.
Theo Sở Xây dựng, qua rà soát nhu cầu xây dựng công trình nhà ở riêng lẻ có tầng hầm trên địa bàn TPHCM cho thấy, ngoài tầng hầm tại các khu trung tâm thương mại, công trình công cộng, công trình hạ tầng kỹ thuật, các dự án đầu tư..., thì nhu cầu xây dựng tầng hầm trong công trình nhà ở riêng lẻ của cá nhân rất lớn, đặc biệt là ở các quận trung tâm. Giai đoạn từ 2004 đến quý 1-2024, trên địa bàn TP đã cấp giấy phép cho 1.600 công trình xây dựng có tầng hầm, riêng quận 1 có 642 công trình.
Theo ông Nguyễn Minh Chánh, Phó Chủ tịch UBND quận 12, quận đang tạm ngừng cấp phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ có tầng hầm. Trước đây, để có thể cấp phép xây dựng cho người dân đối với công trình nhà ở có 1 tầng hầm và chiều sâu tối đa 6m, UBND quận 12 cho rằng, nên tách nội dung tầng hầm nhà ở riêng lẻ với quy hoạch không gian xây dựng ngầm đô thị của đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TPHCM, quy hoạch phân khu các quận huyện.
Chờ điều chỉnh 600 đồ án quy hoạch
Ngày 18-8, trao đổi với phóng viên, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM Huỳnh Thanh Khiết cho biết, đến thời điểm này, sở vẫn chưa có hướng dẫn việc cấp phép nhà ở riêng lẻ có xây dựng tầng hầm.
Theo ông Huỳnh Thanh Khiết, để có hướng dẫn chi tiết nội dung này thì UBND TPHCM phải ban hành một quyết định điều chỉnh 600 đồ án quy hoạch trên địa bàn. Nội dung này hiện nay được Sở Quy hoạch - Kiến trúc tham mưu để trình UBND TPHCM trong tháng 8-2024.
Trước đó, Sở Quy hoạch - Kiến trúc đã có báo cáo gửi UBND TPHCM kiến nghị nhà riêng lẻ của hộ gia đình, cá nhân ở TP HCM được xây dựng tối đa một tầng hầm nhưng không dùng làm phòng ở. Đề xuất được đưa ra trong bối cảnh Bộ Xây dựng đã "tuýt còi" hoạt động quản lý xây dựng nhà ở riêng lẻ có nhiều tầng, nhiều căn hộ trên địa bàn thành phố.
Tại báo cáo này, Sở đề nghị bổ sung nội dung quản lý xây dựng công trình có tầng hầm trong quy chế quản lý kiến trúc TPHCM và quản lý quy hoạch không gian ngầm cho các đồ án quy hoạch phân khu (1/2.000).
Việc này nhằm làm cơ sở giải quyết cấp giấy phép xây dựng công trình có tầng hầm hoặc lập quy hoạch chi tiết xây dựng, quy hoạch tổng mặt bằng. Theo đó, nhà ở riêng lẻ của hộ gia đình, cá nhân sẽ được phép xây tối đa một tầng hầm để xe hoặc kỹ thuật tức không bố trí phòng để ở và chức năng khác. Công trình xây dựng thuộc trường hợp phải lập quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 hoặc quy hoạch tổng mặt bằng được xây tối đa một tầng hầm trên cơ sở có ý kiến thống nhất của các sở ngành liên quan.
Với dự án có từ hai tầng hầm trở lên, việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 hoặc quy hoạch tổng mặt bằng phải phù hợp với quy định quản lý quy hoạch không gian ngầm của đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 hoặc đồ án quy hoạch chung xây dựng không gian ngầm TPHCM, phù hợp Nghị định 39 về quản lý không gian ngầm đô thị…
Theo các chuyên gia, quy hoạch không gian ngầm đô thị là tầm nhìn, định hướng mà cơ quan lập quy hoạch đặt ra để làm cơ sở phê duyệt, cấp phép cho các tổ chức, cá nhân xây dựng, quản lý, khai thác không gian bên dưới mặt đất trong phạm vi quản lý của từng địa phương. Theo quy định của Luật Quy hoạch đô thị năm 2009, mọi hoạt động lập, phê duyệt, xây dựng và khai thác không gian ngầm đô thị phải theo quy hoạch không gian ngầm được phê duyệt.
Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau, từ nhiều năm qua, nhiều địa phương trên cả nước đều “quên” phần quy hoạch ngầm này, chủ yếu tập trung vào quy hoạch không gian trên mặt đất (hay còn gọi là quy hoạch đô thị).
Tại TPHCM, Thủ tướng đã ban hành Quyết định 24/QĐ-TTg ngày 6-1-2010 phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng TPHCM đến năm 2025. Tuy nhiên, trong Quyết định này cũng “quên” đề cập đến quy hoạch không gian ngầm đô thị.
Trên cơ sở quy hoạch chung này, các quận, huyện của thành phố đều triển khai lập, phê duyệt quy hoạch chung của quận huyện và tiếp đến, các quận huyện triển khai quy hoạch phân khu 1/2000 để làm cơ sở quản lý, cấp phép, phê duyệt các dự án nhà ở (gồm nhà ở riêng lẻ, các dự án nhà ở, các công trình đầu tư cả công và tư).
Tuy nhiên, từ nhiều năm qua, mặc dù không có quy hoạch không gian ngầm đô thị nhưng các cấp chính quyền tại TPHCM vẫn thẩm định, phê duyệt và cấp phép hàng triệu công trình lớn nhỏ có tầng hầm, đa số là từ 1 đến 2 hầm nhưng cũng có những công trình 5, 6 hầm như Tòa nhà Bitexco, Vincom, Saigon center...
Và chắc mỗi chúng ta ai cũng có thể hiểu được tác dụng, công năng và giá trị xã hội mà phần diện tích công trình ngầm này mang lại cho chủ đầu tư (giá trị khai thác, giá trị thương mại), cho Nhà nước (phần đóng góp nghĩa vụ tài chính vào ngân sách Nhà nước), và đặc biệt là giá trị xã hội (giải quyết được chỗ đậu, đỗ xe, đảm bảo trật tự xã hội, trật tự đô thị …).
