Không ít người bệnh tiểu đường vì quá chú trọng kiêng cữ các món ăn nên quên rằng thức uống cũng đáng lưu tâm không kém.
Trước hết vì định kiến hễ bị bệnh tiểu đường thì hay khát nước, lại thêm thường đi tiểu đêm nên nhiều người bệnh có khuynh hướng giới hạn lượng nước uống trong ngày. Đây là một quan điểm sai lầm, dẫn đến nhiều hậu quả đáng tiếc. Cơ thể thiếu nước thì toàn bộ quy trình biến dưỡng đều rối loạn, đặc biệt là biến dưỡng chất đường. Thêm vào đó, không đủ nước trong cơ thể thì thuốc hạ đường huyết khó triển khai tác dụng như mong muốn. Chưa hết, thiếu nước thì đủ loại phế phẩm, từ chất mỡ trong máu đến acid uric, chất sinh sạn khớp, sạn túi mật, sạn thận, dễ tích lũy trong máu và khiến bệnh tiểu đường thêm trầm trọng.
Người bệnh tiểu đường vì thế cần uống đủ nước, tối thiểu 2 lít trong ngày, nếu được nước khoáng càng tốt vì cơ thể người tiểu đường có nhu cầu cao hơn về khoáng chất, đặc biệt là các loại khoáng tố vi lượng cần thiết cho biến dưỡng chất đường như kẽm, crôm, mangan… Điều quan trọng hơn nữa là nhớ chia đều lượng nước trong ngày từ bữa điểm tâm cho đến sau bữa cơm chiều, sau đó nên giảm lượng nước uống buổi tối để tránh tình trạng tiểu đêm gây mất sức người bệnh. Bên cạnh nước uống, món canh trong mỗi bữa cơm cũng là hình thức cung cấp nước cho cơ thể.
Người bệnh tiểu đường, nhất là khi bệnh nhân đã có bệnh gan hay đang mang thai cần hạn chế tối đa rượu, bia. Trên nguyên tắc, nếu đường huyết ổn định và chưa có biến chứng của bệnh tiểu đường thì người bệnh có thể dùng, thậm chí nên uống một ly bia hay một ly rượu vang trong mỗi bữa ăn. Cần lưu ý là rượu vang có tác dụng hạ đường huyết trong vòng 16 giờ sau khi uống. Sáng sớm, người bệnh tiểu đường thuộc nhóm tiêm insulin có thể bất ngờ bị tụt đường huyết nếu bữa cơm chiều hôm trước đã thưởng thức một ly rượu vang.
Không bắt buộc phải đoạn tuyệt nhưng người bệnh tiểu đường cần lưu ý một số điều khi uống rượu, bia:
° Tránh uống rượu, bia lúc bụng đói vì dễ tụt đường huyết.
° Không uống rượu bia sau khi làm việc nặng hay chơi thể thao mà phải dùng chút thực phẩm có chất ngọt trước để tránh trường hợp bất ngờ tụt đường huyết.
° Rượu vang thích hợp cho người bệnh tiểu đường hơn rượu mạnh hay bia nhưng phải trong liều lượng tiết độ.
° Rượu trái cây tuy độ cồn không cao nhưng dễ làm tăng đường huyết vì lượng đường có sẵn trong rượu.
° Người bệnh tiểu đường có đi kèm bệnh gan, bệnh gout, bệnh mắt, bệnh thận, bệnh tim tuyệt đối không dùng rượu, bia.
Người bệnh tiểu đường còn nên tránh các loại nước ngọt vì lượng đường quá cao trong thức uống công nghệ nhưng có thể yên tâm uống 1-2 tách cà phê mỗi ngày nếu lượng đường trong máu đã ổn định và không có vấn đề về huyết áp. Để yên tâm hơn nên tập uống cà phê không đường, chọn loại đã khử chất cafein thì càng tốt vì cà phê đen có tác dụng hạ đường huyết; nên uống cà phê sau khi uống thuốc trị tiểu đường khoảng 15 phút để tận dụng hiệu năng cộng hưởng giữa thuốc và thức uống.
------------
Kỳ sau: Người bệnh tiểu đường nên ăn như thế nào?
BS LƯƠNG LỄ HOÀNG
