Vùng đất Thạch Thành được xem là “thủ phủ” của cây mía, vựa mía của tỉnh Thanh Hóa. Nghề trồng mía và chế biến các sản phẩm từ mía là truyền thống lâu đời của người dân nơi đây.
Trước kia, nghề làm mật mía chỉ phục vụ cho người dân trong vùng nhưng khoảng 10 năm trở lại đây, mật mía Thạch Thành được khách hàng ở nhiều nơi trong cả nước biết đến và tìm mua. Chính vì vậy, nghề làm mật mía được phát triển, đem lại thu nhập khá cho nhiều hộ gia đình.
Việc nấu mật mía phục vụ thị trường Tết bắt đầu từ tháng 9 Âm lịch, nhưng cao điểm vào thời gian trước Tết khoảng 1 tháng.
Nghề làm mật mía không quá cầu kỳ nhưng khá nặng nhọc. Sau khi đưa mía cây về, thợ làm mật bắt đầu ép lấy nước, sau đó đưa vào các chảo lớn hoặc thùng phuy rồi bắc lên lò. Khi nấu mật mía, phải luôn giữ lửa trong lò ổn định, không được để lửa quá to, cũng không được quá nhỏ. Mỗi mẻ mật được chế biến và nấu khoảng 5-6 giờ. Bình thường, mỗi tấn mía nguyên liệu sau khi nấu lên sẽ cho ra khoảng 1 tạ mật.
Sau nhiều giờ đun nấu sẽ có một lớp bọt trắng sủi lên trên, còn mật đọng lại phía dưới. Lúc này, người thợ sẽ vớt bỏ lớp bọt ở trên, sau đó dùng vải mỏng lọc lớp mật phía dưới. Để có một mẻ mật ngon phải đảm bảo các tiêu chuẩn như: sánh mịn, màu nâu sẫm như cánh gián, mùi thơm dịu nhẹ. Mật mía dùng vào dịp Tết để chấm bánh chưng, bánh tét; làm các loại bánh ngọt, nấu chè,…
Mật mía Thạch Thành là sản phẩm trực tiếp từ thiên nhiên, lại chế biến theo phương pháp thủ công truyền thống nên rất được người tiêu dùng ưa chuộng. Hiện tại, người dân nơi đây đang bán với giá 15.000 đến 17.000 đồng/kg mật.
