“Dự thảo Luật mang lại ít lợi ích cho nền kinh tế, cho cộng đồng doanh nghiệp và chưa giải quyết được những tồn tại trong đời sống quản trị doanh nghiệp” là góp ý thẳng thắn vừa được Hiệp hội Các Nhà Đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) gửi đến Bộ Kế hoạch và Đầu tư – cơ quan được giao trách nhiệm chủ trì soạn thảo Luật Sửa đổi, Bổ sung một số Điều của Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp.
Bản góp ý này do ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch VAFI ký, nêu nhận xét: “Mục tiêu soạn thảo Luật chưa rõ ràng, chưa có những mục tiêu cụ thể để thúc đẩy nền kinh tế phát triển mạnh mẽ hay để cộng đồng doanh nghiệp được hưởng lợi ích to lớn từ việc làm Luật và không tạo ra những tác động mạnh để giải quyết những khó khăn của doanh nghiệp, của nền kinh tế và những vấn đề tồn tại trong quản trị doanh nghiệp”.
Trong số những mục tiêu của việc sửa đổi, bổ sung Luật mà VAFI kiến nghị, đáng lưu ý là việc Hiệp hội này nhấn mạnh: “Luật ra đời phải có những giải pháp mạnh mẽ để cải cách triệt để và toàn diện khối doanh nghiệp nhà nước (DNNN)”.
Giải thích thêm về quan điểm này, văn bản của VAFI nêu rõ, từ nhiều vụ việc đã xảy ra tại Vinashin, Vinalines, Petro Vietnam…, Chính phủ “hầu như chưa có các giải pháp mạnh để xóa bỏ tận gốc tình trạng quản lý yếu kém, tình trạng tham nhũng tràn lan trong khối doanh nghiệp nhà nước”. Trong mấy năm gần đây, với sự chỉ đạo chống tham nhũng quyết liệt của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, tình trạng tham nhũng trắng trợn và tham nhũng lớn đã bị đẩy lùi nhưng Chính phủ cần thêm các giải pháp xóa bỏ tận gốc tình trạng tiêu cực đó để làm sao tham nhũng yếu kém không có đất phát triển - các nhà đầu tư tài chính Việt Nam bày tỏ nguyện vọng.
Hiến kế cho cơ quan soạn thảo Luật, VAFI đề xuất cụ thể về những giải pháp quyết liệt để cải tổ DNNN, trước hết là đổi mới khái niệm DNNN (cần được hiểu là doanh nghiệp có cổ phần chi phối của nhà nước, phải niêm yết chứng khoán, và thuộc Danh mục ngành nghề mà nhà nước cần nắm giữ chi phối). Như thế, chỉ còn rất ít loại hình DNNN cần nhà nước nắm giữ 100% vốn. Tất cả DNNN khác và doanh nghiệp có cổ phần nhà nước không thuộc đối tượng trên đều phải thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn và niêm yết chứng khoán.
Tất cả thành viên hội đồng quản trị, ban kiểm soát của DNNN, doanh nghiệp có vốn nhà nước (tính các thành viên đại diện vốn nhà nước) mà không tuân thủ các quy định như trên thì tự động bị mất chức vụ mà không cần ý kiến quyết định của cấp có thẩm quyền.
“Nếu áp dụng đầy đủ và quyết liệt các giải pháp trên thì trong vòng 15 năm tới, ngân sách nhà nước sẽ thu được khoảng 100 tỷ USD, số tiền này vừa góp phần giảm mạnh nợ Chính phủ, đồng thời dư sức để Việt Nam phát triển hoàn chỉnh hệ thống giao thông hiện đại cho toàn quốc, phát triển được hệ thống đường sắt cao tốc Bắc - Nam, hệ thống đường sắt nội đô tại Hà Nội, TPHCM”, văn bản nêu trên khẳng định.
Bên cạnh đó, VAFI cũng đề nghị nhà đầu tư nước ngoài được đối xử bình đẳng như nhà đầu tư trong nước. Theo đó, cần thống kê và loại bỏ khoảng 80% ngành nghề kinh doanh có điều kiện đang quy định hạn chế tỷ lệ sở hữu cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài…
