Càng béo phì càng dễ mắc bệnh
Là nạn nhân của ngáy và ngưng thở trong lúc ngủ, anh N.T.T. (55 tuổi, ngụ quận 10, TPHCM) kể lại, anh T. bị stress do gặp áp lực trong công việc nên cân nặng của anh tăng nhanh mất kiểm soát. Cách đây 1 năm, anh T. đi khám sức khỏe định kỳ và được bác sĩ chẩn đoán bị béo phì. Anh T. cho biết, nửa năm nay, anh hay bị vợ phàn nàn vì ngủ ngáy to và lúc ngủ hay giật mình bật dậy thở gấp. Vì vậy, vợ anh T. thúc giục anh đến bệnh viện khám bệnh. Với tâm lý e ngại và “ai đời đi khám vì ngủ ngáy to, ngủ mà ngáy là bình thường thôi mà”, anh T. nói, nên anh yêu cầu ngủ riêng. Nhưng gần đây, tình trạng ngủ hay giật mình, bật dậy thở gấp còn có cảm giác hoang mang ngày càng nhiều nên anh T. quyết định đến bệnh viện thăm khám. Anh T. kể, tuần trước anh có đến một phòng khám tư nhân ở huyện Củ Chi để thăm khám, bác sĩ khẳng định do anh bị stress nên khó ngủ chứ không mắc bệnh gì cả.
Không chỉ riêng anh T., theo thông tin từ Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, số lượng bệnh nhân được khám và đo đa ký giấc ngủ để xác định độ ngưng thở trong lúc ngủ tại bệnh viện gia tăng hàng năm. Cụ thể, năm 2014 có 123 lượt đo, năm 2015 là 185 lượt đo, đến năm 2020 tăng lên 290 lượt.
Theo các chuyên gia lĩnh vực hô hấp, người bị ngáy và ngưng thở trong lúc ngủ sẽ có một số biểu hiện như: ngáy to, có ngưng thở trong lúc ngủ (do bản thân người bệnh cảm nhận bị nghẹt thở trong lúc ngủ hoặc do người nhà chứng kiến) và buồn ngủ nhiều vào ban ngày. Hơn nữa, hiện nay vẫn chưa rõ nguyên nhân gây ra bệnh ngáy và ngưng thở trong lúc ngủ, nhưng yếu tố nguy cơ góp phần gây ra bệnh là do béo phì, mập vùng cổ (vòng cổ to, cổ bạnh) hay bất thường của cấu trúc vùng mặt (cằm lẹm, phì đại amiđan, eo họng bị hẹp…). Ngoài ra, những người có thể trạng béo phì thì nguy cơ mắc bệnh ngáy và ngưng thở trong lúc ngủ có thể tăng gấp 3 lần so với bình thường. Đặc biệt, người có thói quen sử dụng thuốc lá, rượu bia, chất gây nghiện… cũng có nguy cơ cao mắc bệnh lý này.
Các khảo sát và thống kê trên thế giới cho thấy, tỷ lệ mắc chứng ngưng thở trong lúc ngủ do tắc nghẽn ở người trưởng thành trung bình khoảng từ 9%-38%. Đáng lo ngại, có đến 80% bệnh nhân này chưa được chẩn đoán nên không được điều trị và để lại nhiều gánh nặng nặng nề về bệnh tật, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Sống lành mạnh để ngăn bệnh tật
Bệnh ngáy và ngưng thở trong lúc ngủ trên thực tế dễ bị chẩn đoán nhầm lẫn với các bệnh khác. Người trưởng thành khi bị mắc bệnh này có chất lượng giấc ngủ kém, ban ngày hay buồn ngủ, nên thường bị chẩn đoán nhầm lẫn với bệnh rối loạn giấc ngủ. Đồng thời, bệnh có thể dễ gây nhầm lẫn với tăng động giảm chú ý ở trẻ em. Vì trẻ em mắc bệnh này thường có chất lượng giấc ngủ kém, ban ngày trẻ thường cảm thấy bứt rứt, khó tập trung.
Theo nhận định của các chuyên gia y tế, ngáy và ngưng thở trong lúc ngủ là bệnh diễn tiến âm thầm và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Nếu không được điều trị sớm, bệnh này sẽ là nguyên nhân gây ra các bệnh khác như: tăng huyết áp, đái tháo đường, nhồi máu cơ tim, suy giảm trí nhớ ở tuổi già, thậm chí dẫn đến đột quỵ. Ngoài ra, khi mắc bệnh này, người bệnh hay buồn ngủ vào ban ngày, gây mất tập trung tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến tai nạn lao động, tai nạn giao thông.
Để tránh những biến chứng nguy hiểm trên, BS-CKII Ngô Thế Hoàng, Trưởng khoa Hô hấp, Bệnh viện Thống Nhất (TPHCM), khuyến cáo, người dân cần chủ động phòng tránh bệnh ngáy và ngưng thở trong lúc ngủ. Quan trọng nhất là việc thay đổi lối sống, sinh hoạt lành mạnh như: hạn chế thấp nhất tình trạng béo phì bằng chế độ ăn hợp lý và kết hợp tập luyện thể dục thể thao. Đồng thời, cần hạn chế sử dụng rượu bia, chất kích thích có hại cho sức khỏe. Ngoài ra, thói quen há miệng để thở khi ngủ cũng cần được khắc phục. Bởi, khi bị các bệnh vùng mũi lâu ngày sẽ dẫn đến nguy cơ bị ngáy và ngưng thở trong lúc ngủ. Vì vậy, nếu gặp các bệnh về mũi cần điều trị dứt điểm để tránh há miệng khi ngủ. “Chúng ta phải thay đổi để có lối sống lành mạnh. Trường hợp nếu bản thân thấy mình có đầy đủ những dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh này thì cần chủ động đến thăm khám tại các cơ sở y tế chuyên môn, tránh tâm lý e ngại, chủ quan dẫn đến những biến chứng nặng nề”, BS Ngô Thế Hoàng chia sẻ.
