Ngày thế giới phòng chống tăng huyết áp 17-5: Chủ động nhận biết nguy cơ để loại trừ

Kẻ giết người thầm lặng

Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM vừa điều trị phục hồi chức năng cho bệnh nhân N.T.T. (42 tuổi, ngụ quận 8) do bị đột quỵ. Trước đó, anh T. được chẩn đoán THA và được điều trị đáp ứng tốt với thuốc. Tuy nhiên, khoảng 1 tháng nay, thấy tình trạng sức khỏe ổn định nên anh bỏ uống thuốc, bỏ tái khám. Áp lực công việc khiến anh T. thường xuyên căng thẳng; chế độ sinh hoạt, tập luyện không điều độ khiến anh T. bị đột quỵ. Di chứng sau đột quỵ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, công việc và sinh hoạt hàng ngày. Chia sẻ với bác sĩ, anh T. cho biết rất hối hận vì không tuân thủ điều trị, để biến chứng nghiêm trọng xảy ra.

Theo GS-TS Trương Quang Bình, cố vấn chuyên môn Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, trước đây người trên 60 tuổi mắc THA chiếm tỷ lệ cao. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người dưới 60 tuổi được chẩn đoán mắc bệnh lý này. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ hóa bệnh lý THA là do lối sống, chế độ sinh hoạt không đúng, dẫn đến nhiều yếu tố nguy cơ gây bệnh như: thói quen ăn mặn, ăn nhiều thức ăn nhanh, uống nhiều bia rượu, ít vận động, tình trạng béo phì, thường xuyên căng thẳng, lo âu… “Bệnh THA đa phần không có triệu chứng. Nguy hiểm hơn, có đến 90% người bệnh không có nguyên nhân gây bệnh. Nhiều trường hợp bất ngờ bị đột quỵ, nhồi máu cơ tim, nhồi máu não trong khi trước đó sức khỏe còn rất tốt, nguyên nhân đa số là do biến chứng của bệnh THA gây ra”, GS-TS Trương Quang Bình thông tin; đồng thời cho biết, bệnh THA thường được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” vì không gây ra các triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu nhưng lại làm tổn thương mạch máu từ từ và lâu dài, thậm chí nhiều trường hợp có thể tử vong nhanh chóng nếu không được cấp cứu kịp thời.

Cần cập nhật trị số huyết áp định kỳ

Trước tình trạng bệnh THA ngày càng trẻ hóa, GS-TS Trương Quang Bình khuyến cáo, cách tốt nhất để phát hiện bệnh THA kịp thời là đi khám sức khỏe định kỳ. Việc kiểm tra huyết áp thường xuyên, nhất là những người có những yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch, là rất quan trọng. Mỗi người có thể chủ động phát hiện THA bằng cách tự đo huyết áp hoặc đến cơ sở y tế gần nhất. Chỉ cần một trong 2 trị số: huyết áp tâm thu (số trên) từ 140 mmHg trở lên, huyết áp tâm trương (số dưới) từ 90 mmHg trở lên thì được xem là THA. Ngay khi phát hiện THA hoặc có những triệu chứng (dù chỉ thoáng qua) như: hồi hộp, đánh trống ngực, nhức đầu mỗi buổi sáng thức dậy... thì nên đi thăm khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đặc biệt, người có các yếu tố nguy cơ: thói quen ăn mặn, môi trường sống ít vận động, uống nhiều rượu bia, căng thẳng thường xuyên, lớn tuổi và tiền căn gia đình có người mắc THA nên khám sức khỏe định kỳ.

Để đạt hiệu quả trong điều trị THA, các chuyên gia khuyến cáo, người bệnh cần có hiểu biết về bệnh để phối hợp tốt với bác sĩ trong quá trình điều trị, kiểm soát bệnh. Việc điều trị cần tuân thủ cả việc sử dụng thuốc và duy trì chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, tập luyện đều đặn. Người bệnh phải tuân thủ đúng thì mới giảm thiểu được nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch nghiêm trọng. Ngoài việc tái khám định kỳ, khi có bất cứ tình trạng nào khác thường về trị số huyết áp, tần số tim thay đổi nhiều, nặng ngực, giảm sự gắng sức, khó thở... thì phải tái khám ngay. “Trị số huyết áp rất quan trọng cho sức khỏe của mỗi người, chúng ta phải cập nhật trị số huyết áp một cách định kỳ để có kế hoạch phòng tránh THA và phát hiện bệnh sớm nhất có thể. Từ đó việc điều trị sớm sẽ giảm thiểu được những biến chứng của THA”, GS-TS Trương Quang Bình nhấn mạnh.