Cách đây 90 năm, ngày 18-9-1919, bản “Yêu sách của Nhân dân An Nam” được ký tên Nguyễn Ái Quốc đã được đăng trên tờ “Yiche Pao” (Nghị Xã Báo) xuất bản ở Thiên Tân (Trung Quốc).
Ngày 18-9-1926, trên tờ Thanh Niên xuất bản ở Quảng Châu (Trung Quốc), Nguyễn Ái Quốc (bí danh Lý Thụy) viết bài “Người cách mạng mẫu mực” đặt vấn đề: “Sự nghiệp cách mạng rộng lớn và khó thực hiện; nó không thể do một người hay một nhà làm mà tốt được. Để hoàn thành vẻ vang vai trò này người cách mạng kiểu mẫu phải: 1. Đêm ngày nghĩ đến sự nghiệp cách mạng và cứu độ nhân loại; 2. Hy sinh tiền bạc, thời gian và cả máu vì lợi ích các dân tộc bị áp bức, tóm lại, phải vị tha, không ích kỷ, phải tuân thủ theo phương châm “Tổ quốc trên hết” ở mọi nơi, mọi lúc...”.
Bài báo đề cập tới nhiều phẩm chất khác như: “Làm việc không biết mệt mỏi”, “xem thường cái chết”, “thuận theo hoàn cảnh”, “suy nghĩ kỹ càng trước khi hành động”, “dựa vào sức mạnh của dân”, “xem thường danh vị, ngôi thứ, tiền bạc”, “không cục bộ”, “không kiêu ngạo” và “12. Kiên trì và nhẫn nại. Sự nghiệp cách mạng là lâu dài, khó khăn và nguy hiểm. Nếu người cách mạng thiếu kiên trì và nhẫn nại thì những khó khăn sẽ làm anh ta thối chí và sẽ đào ngũ giữa trận tiền”.
Ngày 18-9-1945, tại Bắc Bộ phủ, Bác tiếp khoảng 30 nhà công thương có tiếng ở Hà Nội, động viên các nhà hằng sản đóng góp cho “Tuần lễ vàng” để “tỏ rõ cho thế giới biết người Việt Nam đồng lòng yêu nước”. Cũng ngày, Bác tiếp Tướng Gallagher, Trưởng phái bộ Mỹ thay mặt quân Đồng Minh đang có mặt tại Hà Nội.
Ngày 18-9-1946, từ quân cảng Toulon, chiến hạm Dumont D’ Urville nhổ neo kết thúc chuyến thăm Pháp của Bác kéo dài 4 tháng. Trên tàu còn có một số trí thức Việt kiều về phục vụ đất nước như: bác sĩ Trần Hữu Tước, kỹ sư Phạm Quang Lễ (tức Trần Đại Nghĩa)...
Ngày 18-9-1949, trên thuyền từ Khâu Lấu xuôi theo Sông Đáy về huyện lỵ Sơn Dương để thăm lớp học của cán bộ kháng chiến, Bác cảm tác làm bài thơ “Đi thuyền trên Sông Đáy”:
“Dòng sông lặng ngắt như tờ
Sao đưa thuyền chạy, thuyền chờ trăng theo
Bốn bề phong cảnh vắng teo
Chỉ nghe cót két tiếng chèo thuyền nan
Lòng riêng riêng những bàng hoàng
Lo sao khôi phục gian san Tiên Rồng
Thuyền về trời đã rạng đông
Bao la nhuốm một màu hồng đẹp tươi”.
Ngày 18-9-1952, Bác ra “Lời kêu gọi nhân dịp kỷ niệm Nam bộ kháng chiến”, biểu dương: “Nam bộ kháng chiến trước nhất. Chịu đựng gian khổ lâu nhất. Lại cách xa Chính phủ Trung ương nhất. Hoàn cảnh rất khó khăn. Nhưng sức kháng chiến ngày càng mạnh mẽ và có nhiều thành tích rất oanh liệt, vẻ vang. Đó là vì đồng bào và bộ đội có lòng yêu nước rất nồng nàn, chí căm hờn giặc rất sâu sắc, lòng tin tưởng vào thắng lợi rất vững bền. Cho nên càng gian khổ, lại càng hăng hái. Chính như câu tục ngữ nói: Lửa thử vàng, gian nan thử sức. Dù ở xa, nhưng lòng tôi và Chính phủ rất gần Nam bộ”.
Cùng ngày, trong bài báo “Chiến sĩ nấu bếp Hoàng Cầm”, đăng trên báo Nhân Dân, Bác động viên: “Dưới chế độ dân chủ của nước ta, bất kỳ ai làm việc gì mà cố gắng thi đua vượt mức thì tức là anh hùng... Nhiệm vụ của người nấu bếp cũng quan trọng như nhiệm vụ của người chỉ huy, vì “thực túc thì binh cường”, cơm no thì thắng giặc”.
D.T.Q và nhóm cộng sự
