Chiếm trên 17% tổng giá trị sản xuất của tỉnh
Trong khuôn khổ Ngày hội Cá tra Đồng Tháp lần 2 - năm 2024, do Bộ NN-PTNT phối hợp với UBND tỉnh Đồng Tháp tổ chức đã diễn ra Hội nghị tổng kết ngành hàng cá tra năm 2024 và bàn giải pháp triển khai nhiệm vụ năm 2025.
Tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Nguyễn Phước Thiện cho biết, ngành hàng cá tra của tỉnh Đồng Tháp tiếp tục phát triển ổn định trong năm 2024, đóng góp quan trọng vào giá trị sản xuất của ngành nông - lâm - thủy sản tỉnh. Hiện tỉnh có 902 cơ sở sản xuất giống và ương dưỡng cá tra, trong đó có 52 cơ sở sản xuất giống và 850 cơ sở ương dưỡng. Ước tính trong năm 2024, các cơ sở này đã sản xuất được 17 tỷ cá tra bột và 1,3 tỷ cá tra giống.
Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp hiện có khoảng 27 doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cá tra đông lạnh với tổng công suất khoảng 700.000 tấn/năm. Các doanh nghiệp trong tỉnh đều áp dụng các chương trình quản lý chất lượng, đáp ứng yêu cầu của các thị trường quốc tế. Sản lượng chế biến cá tra ước đạt 465.000 tấn, tăng 2,97% so với năm 2023, và kim ngạch xuất khẩu đạt 650 triệu USD, tăng 3,38% so với năm ngoái. Song song đó, mô hình liên kết trong sản xuất và tiêu thụ cá tra cũng được cải thiện đáng kể, với trên 83% các hộ nuôi cá tra đã liên kết với các doanh nghiệp sản xuất thức ăn và chế biến.
Theo Sở NN-PTNT tỉnh Đồng Tháp, giá trị sản xuất của ngành cá tra ước đạt 8.802 tỷ đồng, tăng 2,86% so với năm 2023, chiếm trên 17% tổng giá trị sản xuất ngành nông - lâm - thủy sản của tỉnh. Diện tích thả nuôi cá tra thương phẩm đạt 2.630ha (tăng 10ha so với năm trước), với sản lượng ước đạt 540.000 tấn (tăng 15.000 tấn). Hiện tình hình tiêu thụ cá tra ổn định, giá bán cá tra thương phẩm (loại 0,7 - 0,8 kg/con) dao động từ 26.400 - 27.600 đồng/kg, trong khi giá thành sản xuất giảm nhờ sự điều chỉnh của giá thức ăn, mang lại lợi nhuận cho người nuôi.
Báo cáo của Cơ quan quản lý thuỷ sản địa phương cho thấy, tính đến hết tháng 10-2024, sản lượng giống cá bột ước đạt hơn 25 tỷ con; cá giống ước đạt 3,9 tỷ con. Ước cả năm 2024, sản lượng cá bột thu hoạch đạt 30 tỷ con; cá giống đạt 4 tỷ con (bằng 116% so với cùng kỳ năm 2023). Tổng diện tích thả nuôi cá tra phát sinh trong năm 2024 ước đạt 5.370 ha (bằng 95% so với cùng kỳ năm 2023). Tổng sản lượng cá tra thu hoạch trong năm 2024 ước đạt 1,67 triệu tấn, bằng 99% so với cùng kỳ năm 2023. Theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt 1,56 tỷ USD (tính đến ngày 15-10), tăng 8,9% so với cùng kỳ năm 2023. Mục tiêu trong năm 2025, sản lượng dự kiến khoảng 1,65 triệu tấn; kim ngạch xuất khẩu khoảng 2 tỷ USD.
Ứng dụng công nghệ, hướng đến thị trường tiềm năng
Nhiều đại biểu cho rằng, để phát triển bền vững ngành cá tra Đồng Tháp, không chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm mà cần áp dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất, đến việc gia tăng giá trị cho sản phẩm cá tra.
Theo VASEP, với sức mua tương đương thị trường ASEAN và tiềm năng tăng trưởng gấp 3 lần khi được khai thác hiệu quả. Trong đó, thị trường Halal điểm đến đầy hứa hẹn, là cơ hội vàng để cá tra Việt Nam khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Theo các chuyên gia, khu vực Trung Đông, nơi phải nhập khẩu tới 80% lương thực và thực phẩm mỗi năm (trị giá khoảng 40 tỷ USD), đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ về nhu cầu thủy sản, đặc biệt tại các nước như: Ả Rập Xê Út và UAE. Một thách thức lớn cho các nhà cung cấp là phải đảm bảo tiêu chuẩn Halal - điều kiện bắt buộc để thâm nhập thị trường này.
Việt Nam có khoảng 50 công ty đạt chứng nhận Halal, tập trung vào các sản phẩm như: hải sản, đồ uống, thực phẩm đóng hộp, bánh kẹo và thực phẩm chay. Với quy mô nền kinh tế Halal toàn cầu ước đạt 7.700 tỷ USD vào năm 2025 và dự kiến tăng lên 10.000 tỷ USD vào năm 2028, Việt Nam có cơ hội lớn để nâng tầm ngành nông thủy sản, trong đó cá tra đóng vai trò quan trọng.
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, để ngành cá tra tiếp tục phát triển và tận dụng cơ hội, cần phải tập trung phát triển giống cá tra theo hướng công nghiệp, quy mô lớn, đảm bảo an toàn sinh học. Đồng Thời yêu cầu các địa phương, doanh nghiệp quản lý chặt chẽ việc sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng, đồng thời kiểm soát chất lượng các cơ sở sản xuất giống. Đặc biệt là kêu gọi phát triển chuỗi khép kín trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ cá tra, ứng dụng khoa học công nghệ, tối ưu hóa việc sử dụng phụ phẩm để gia tăng giá trị sản phẩm. Bên cạnh các thị trường truyền thống, việc tìm kiếm và phát triển các thị trường mới, trong đó có thị trường Hồi giáo với chứng nhận Halal, cũng là một chiến lược quan trọng.
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cũng đề nghị tỉnh Đồng Tháp xây dựng vùng sản xuất cá tra giống chất lượng cao cho cả ngành hàng cho khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Năm 2025, Đồng Tháp đề ra mục tiêu phát triển ngành hàng cá tra bền vững, hiện đại, với những bước tiến lớn về khoa học công nghệ và sản xuất sạch. Trong đó, diện tích nuôi cá tra dự kiến đạt 2.640ha (tăng 190ha), với sản lượng 555.000 tấn và giá trị sản xuất đạt 9.046,5 tỷ đồng. Mục tiêu xuất khẩu cá tra của tỉnh cũng sẽ đạt trên 980 triệu USD. Tỉnh đặt mục tiêu nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo 100% cơ sở nuôi cá tra được số hóa mã nhận diện, 100% cơ sở nuôi cá tra thương phẩm được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất thực phẩm an toàn, và 50% diện tích nuôi cá tra áp dụng tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt (GAP). Ngoài ra, phấn đấu nâng cao chất lượng cá giống, trên 75% cá giống phục vụ nuôi thương phẩm là giống chất lượng cao.
