Từ cà phê vỉa hè đến thuê du thuyền
Tại quận 1, TPHCM có khá nhiều quán cà phê, nhà hàng chấp nhận cho khách thanh toán tiền cà phê, thức ăn bằng Bitcoin một cách công khai. Có mặt tại một quán cà phê, có bàn ghế được đặt ngoài vỉa hè trên đường Võ Văn Kiệt, quận 1, sau khi gọi nước, chúng tôi được nhân viên cho biết chỉ cần khách có mã code bằng Bitcoin là có thể thanh toán tại đây thay vì trả tiền mặt. Tại quán cà phê này, 2 bạn trẻ bàn bên cạnh gọi 1 ly cà phê và vài đĩa thức ăn, sau đó được nhân viên đưa ra hóa đơn 150.000 đồng. Anh bạn trong nhóm móc điện thoại, nhanh chóng đăng nhập vào ví Bitcoin (E-wallet - một loại ví ảo chứa tiền kỹ thuật số) của mình và chuyển vào ví của chủ quán nước khoảng 0,0004212 BTC (đơn vị Bitcoin), tương đương với khoảng 7 USD (tính tại thời điểm ngày 21-12- PV), quy đổi ra khoảng 150.000 đồng.
Tại 2 tiệm pizza trên đường Lý Tự Trọng và Hàn Thuyên, quận 1 có đặt 2 máy BTM nhưng khi được hỏi thì nhân viên cho biết nhà hàng không hỗ trợ thanh toán bằng phương thức này. Tuy nhiên, nhiều khách đến đổi Bitcoin tại máy BTM cho biết, họ vẫn thanh toán được hóa đơn bằng Bitcoin nếu… quen mặt. Không chỉ những quán cà phê ở khu vực trung tâm mà khá nhiều quán cà phê, quán ăn tại các quận Tân Bình, Gò Vấp, Bình Thạnh (TPHCM) cũng chấp nhận thanh toán thức uống, đồ ăn bằng các loại tiền ảo. Đơn cử như quán cà phê Conn... trên đường Bạch Đằng, quận Tân Bình, không chỉ chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin mà còn cho phép khách thanh toán thêm nhiều loại tiền ảo khác như Techtradecoin, Bitexchangecoin, Buddhidmcoin, Studycoin, Forexcoin…
Ngoài quán cà phê, rất nhiều shop bán các loại thiết bị điện tử, bán bút trên facebook hoặc trên các trang bán hàng online đều chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin. Khách hàng mua online trên trang web chuyên bán máy tính bảng, điện thoại và máy tính www.maytinhbangg… hoặc mua tại cửa hàng của công ty này được đặt tại quận 6 (TPHCM), ngoài được chấp nhận các phương thức thanh toán bằng tiền mặt, chuyển khoản qua ngân hàng, thanh toán trực tuyến qua các cổng thanh toán điện tử thì khách hàng hoàn toàn có thể thanh toán bằng Bitcoin khi mua hàng tại đây. Thậm chí, một công ty du lịch Fu.Tra có trụ sở đặt tại quận Tân Bình (TPHCM) cũng cho khách trả tiền đặt vé máy bay, đặt khách sạn, thậm chí thuê du thuyền bằng Bitcoin. Gặp để được tư vấn trả bằng Bitcoin, cô nhân viên công ty đon đả: cách thanh toán rất đơn giản, sau khi chọn chuyến bay, khách sạn hoặc các dịch vụ công ty cung cấp, khi tiến hành thanh toán, nếu chọn thanh toán bằng Bitcoin thì trang web sẽ tự động chuyển đổi từ đơn vị tiền tệ khách hàng muốn thanh toán sang Bitcoin, sau đó chỉ cần dán đoạn code trong ví Bitcoin của khách vào là nhận được mã đặt vé máy bay hoặc mã đặt chỗ khách sạn qua điện thoại hoặc email. Cô này cũng cho biết, công ty đã chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin 3-4 năm nay. Trước đây, đa số khách hàng thanh toán bằng Bitcoin là người nước ngoài nhưng gần đây, người Việt Nam cũng đã lựa chọn thanh toàn bằng phương thức này. “Thanh toán bằng Bitcoin thuận tiện vì hiện nhiều người có ví điện tử tiền ảo, hơn nữa, phí thanh toán bằng Bitcoin rẻ hơn rất nhiều so với việc thanh toán thẻ tín dụng hoặc chuyển khoản. Nếu thanh toán quốc tế qua thẻ tín dụng, doanh nghiệp sẽ mất 2-3% chi phí thanh toán thẻ và khách hàng sẽ mất khoảng 5% phí chuyển đổi ngoại tệ. Trong khi, thanh toán bằng Bitcoin vừa không phải chịu phí ngân hàng vừa không bị truy thu thuế” - cô này cho hay.
Tự do mua bán Bitcoin
Không chỉ thanh toán bằng các loại tiền ảo mà hiện tại TPHCM có vài máy giao dịch ATM Bitcoin - được gọi là BTM để khách có thể mua bán, trao đổi Bitcoin công khai.
Cụ thể, ngoài máy BTM tại quán B. cà phê tại đường Bùi Viện, quận 1, hai tiệm thức ăn nhanh trên đường Lý Tự Trọng và Hàn Thuyên, quận 1, cũng hiện đang có 2 chiếc máy BTM. Chiếc máy BTM này giống với các máy ATM của ngân hàng như màn hình cảm ứng, camera quét mã QR, camera chống trộm, khe nạp-nhả tiền (nạp tiền VND để mua Bitcoin và bán đổi Bitcoin thành VND) và khe in hóa đơn.
Sử dụng thử máy BTM cho thấy, ngoài các loại ngôn ngữ phổ biến như tiếng Anh, tiếng Pháp thì máy có cả tiếng Việt để hỗ trợ người Việt tiện giao dịch. Ban đầu, để sử dụng, người dùng cần xác minh số điện thoại để mã giao dịch báo về tin nhắn điện thoại. Sau đó, người dùng cần quét mã QR code ví Bitcoin của mình để hệ thống có thể gửi tiền đến. Tiếp theo, người dùng cần bỏ tiền vào qua khe ở dưới và hệ thống tự động quy đổi sang Bitcoin để gửi vào ví ảo của người dùng. Nếu chưa có ví riêng, máy cũng có chức năng giúp người sử dụng mới tạo một ví mới và in ra dạng QR code. Ngược lại, người dùng cũng có thể đổi từ Bitcoin sang VND để rút tiền ra từ máy này. Khi giao dịch rút tiền bằng VND, máy này nhả ra mệnh giá thấp nhất là 100.000 đồng. Mỗi lần giao dịch, máy sẽ thu 5% tiền phí.
Các chuyên gia trong ngành tiền tệ cho rằng, một khi các loại tiền ảo đang được cấm giao dịch tại Việt Nam thì việc đặt các máy BTM để mọi người thực hiện mua bán, giao dịch là bất hợp pháp. Bởi lẽ, mặc dù rút tiền ra từ máy này là VND nhưng bản chất của máy BTM Bitcoin là giao dịch tiền ảo nên hành động này là trái luật. Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TPHCM khẳng định, NHNN chưa cấp phép cho bất cứ giao dịch, đặt máy BTM Bitcoin hay loại tiền ảo nào ở TPHCM. Liên quan đến việc một số nơi chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin và tiền ảo, ông Minh cũng cho biết, đã báo cáo với NHNN Trung ương và UBND TPHCM. Theo ông Minh, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến đã chỉ đạo các cơ quan như công an, tư pháp phối hợp xử lý những vi phạm nếu có.
Tại quận 1, TPHCM có khá nhiều quán cà phê, nhà hàng chấp nhận cho khách thanh toán tiền cà phê, thức ăn bằng Bitcoin một cách công khai. Có mặt tại một quán cà phê, có bàn ghế được đặt ngoài vỉa hè trên đường Võ Văn Kiệt, quận 1, sau khi gọi nước, chúng tôi được nhân viên cho biết chỉ cần khách có mã code bằng Bitcoin là có thể thanh toán tại đây thay vì trả tiền mặt. Tại quán cà phê này, 2 bạn trẻ bàn bên cạnh gọi 1 ly cà phê và vài đĩa thức ăn, sau đó được nhân viên đưa ra hóa đơn 150.000 đồng. Anh bạn trong nhóm móc điện thoại, nhanh chóng đăng nhập vào ví Bitcoin (E-wallet - một loại ví ảo chứa tiền kỹ thuật số) của mình và chuyển vào ví của chủ quán nước khoảng 0,0004212 BTC (đơn vị Bitcoin), tương đương với khoảng 7 USD (tính tại thời điểm ngày 21-12- PV), quy đổi ra khoảng 150.000 đồng.
Tại 2 tiệm pizza trên đường Lý Tự Trọng và Hàn Thuyên, quận 1 có đặt 2 máy BTM nhưng khi được hỏi thì nhân viên cho biết nhà hàng không hỗ trợ thanh toán bằng phương thức này. Tuy nhiên, nhiều khách đến đổi Bitcoin tại máy BTM cho biết, họ vẫn thanh toán được hóa đơn bằng Bitcoin nếu… quen mặt. Không chỉ những quán cà phê ở khu vực trung tâm mà khá nhiều quán cà phê, quán ăn tại các quận Tân Bình, Gò Vấp, Bình Thạnh (TPHCM) cũng chấp nhận thanh toán thức uống, đồ ăn bằng các loại tiền ảo. Đơn cử như quán cà phê Conn... trên đường Bạch Đằng, quận Tân Bình, không chỉ chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin mà còn cho phép khách thanh toán thêm nhiều loại tiền ảo khác như Techtradecoin, Bitexchangecoin, Buddhidmcoin, Studycoin, Forexcoin…
Ngoài quán cà phê, rất nhiều shop bán các loại thiết bị điện tử, bán bút trên facebook hoặc trên các trang bán hàng online đều chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin. Khách hàng mua online trên trang web chuyên bán máy tính bảng, điện thoại và máy tính www.maytinhbangg… hoặc mua tại cửa hàng của công ty này được đặt tại quận 6 (TPHCM), ngoài được chấp nhận các phương thức thanh toán bằng tiền mặt, chuyển khoản qua ngân hàng, thanh toán trực tuyến qua các cổng thanh toán điện tử thì khách hàng hoàn toàn có thể thanh toán bằng Bitcoin khi mua hàng tại đây. Thậm chí, một công ty du lịch Fu.Tra có trụ sở đặt tại quận Tân Bình (TPHCM) cũng cho khách trả tiền đặt vé máy bay, đặt khách sạn, thậm chí thuê du thuyền bằng Bitcoin. Gặp để được tư vấn trả bằng Bitcoin, cô nhân viên công ty đon đả: cách thanh toán rất đơn giản, sau khi chọn chuyến bay, khách sạn hoặc các dịch vụ công ty cung cấp, khi tiến hành thanh toán, nếu chọn thanh toán bằng Bitcoin thì trang web sẽ tự động chuyển đổi từ đơn vị tiền tệ khách hàng muốn thanh toán sang Bitcoin, sau đó chỉ cần dán đoạn code trong ví Bitcoin của khách vào là nhận được mã đặt vé máy bay hoặc mã đặt chỗ khách sạn qua điện thoại hoặc email. Cô này cũng cho biết, công ty đã chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin 3-4 năm nay. Trước đây, đa số khách hàng thanh toán bằng Bitcoin là người nước ngoài nhưng gần đây, người Việt Nam cũng đã lựa chọn thanh toàn bằng phương thức này. “Thanh toán bằng Bitcoin thuận tiện vì hiện nhiều người có ví điện tử tiền ảo, hơn nữa, phí thanh toán bằng Bitcoin rẻ hơn rất nhiều so với việc thanh toán thẻ tín dụng hoặc chuyển khoản. Nếu thanh toán quốc tế qua thẻ tín dụng, doanh nghiệp sẽ mất 2-3% chi phí thanh toán thẻ và khách hàng sẽ mất khoảng 5% phí chuyển đổi ngoại tệ. Trong khi, thanh toán bằng Bitcoin vừa không phải chịu phí ngân hàng vừa không bị truy thu thuế” - cô này cho hay.
Tự do mua bán Bitcoin
Không chỉ thanh toán bằng các loại tiền ảo mà hiện tại TPHCM có vài máy giao dịch ATM Bitcoin - được gọi là BTM để khách có thể mua bán, trao đổi Bitcoin công khai.
Cụ thể, ngoài máy BTM tại quán B. cà phê tại đường Bùi Viện, quận 1, hai tiệm thức ăn nhanh trên đường Lý Tự Trọng và Hàn Thuyên, quận 1, cũng hiện đang có 2 chiếc máy BTM. Chiếc máy BTM này giống với các máy ATM của ngân hàng như màn hình cảm ứng, camera quét mã QR, camera chống trộm, khe nạp-nhả tiền (nạp tiền VND để mua Bitcoin và bán đổi Bitcoin thành VND) và khe in hóa đơn.
Sử dụng thử máy BTM cho thấy, ngoài các loại ngôn ngữ phổ biến như tiếng Anh, tiếng Pháp thì máy có cả tiếng Việt để hỗ trợ người Việt tiện giao dịch. Ban đầu, để sử dụng, người dùng cần xác minh số điện thoại để mã giao dịch báo về tin nhắn điện thoại. Sau đó, người dùng cần quét mã QR code ví Bitcoin của mình để hệ thống có thể gửi tiền đến. Tiếp theo, người dùng cần bỏ tiền vào qua khe ở dưới và hệ thống tự động quy đổi sang Bitcoin để gửi vào ví ảo của người dùng. Nếu chưa có ví riêng, máy cũng có chức năng giúp người sử dụng mới tạo một ví mới và in ra dạng QR code. Ngược lại, người dùng cũng có thể đổi từ Bitcoin sang VND để rút tiền ra từ máy này. Khi giao dịch rút tiền bằng VND, máy này nhả ra mệnh giá thấp nhất là 100.000 đồng. Mỗi lần giao dịch, máy sẽ thu 5% tiền phí.
Các chuyên gia trong ngành tiền tệ cho rằng, một khi các loại tiền ảo đang được cấm giao dịch tại Việt Nam thì việc đặt các máy BTM để mọi người thực hiện mua bán, giao dịch là bất hợp pháp. Bởi lẽ, mặc dù rút tiền ra từ máy này là VND nhưng bản chất của máy BTM Bitcoin là giao dịch tiền ảo nên hành động này là trái luật. Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TPHCM khẳng định, NHNN chưa cấp phép cho bất cứ giao dịch, đặt máy BTM Bitcoin hay loại tiền ảo nào ở TPHCM. Liên quan đến việc một số nơi chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin và tiền ảo, ông Minh cũng cho biết, đã báo cáo với NHNN Trung ương và UBND TPHCM. Theo ông Minh, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến đã chỉ đạo các cơ quan như công an, tư pháp phối hợp xử lý những vi phạm nếu có.
Máy Bitcoin BTM được sản xuất bởi BitAccess Canada, nhập về Việt Nam năm 2015. Các máy BTM này được kết nối trực tiếp với sàn giao dịch VBTC - điều hành bởi Công ty TNHH Bitcoin Việt Nam và Bit2C - một công ty Bitcoin có trụ sở tại Israel. Tuy nhiên, đại diện Công ty TNHH Bitcoin Việt Nam cho biết, khi máy gặp sự cố hay khi giao dịch qua máy gặp trục trặc có thể liên hệ tại các số điện thoại tại Việt Nam hoặc email theo địa chỉ hướng dẫn để được giải quyết. Vào trang web của Công ty TNHH Bitcoin Việt Nam cho thấy, công ty này có giấy phép kinh doanh số 0312584713, hoạt động từ năm 2013.