Ngăn ngừa tội phạm là người nước ngoài

Từ ngày 1-8, Công an TPHCM mở đợt cao điểm kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở, cá nhân cho người nước ngoài thuê nhà ở; cơ sở lưu trú, địa điểm có người nước ngoài cư trú, hoạt động... vi phạm về xuất nhập cảnh; đồng thời xem xét xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân được giao quản lý địa bàn nếu có dấu hiệu buông lỏng quản lý, tiêu cực. Phóng viên Báo SGGP có cuộc trao đổi với Thượng tá Võ Chiến Thắng, Phó Trưởng Phòng Quản lý xuất nhập cảnh (PA08), Công an TPHCM, về đợt tổng kiểm tra này.

- Phóng viên: Người nước ngoài đến sinh sống và làm việc tại nước ta, nhất là ở TPHCM ngày càng tăng. Bên cạnh những mặt tích cực, thời gian gần đây phát sinh không ít những vụ việc vi phạm pháp luật liên quan đến đối tượng là người nước ngoài. Ông nhận định như thế nào về tình trạng này?

- Thượng tá VÕ CHIẾN THẮNG: Người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam, đặc biệt là TPHCM ngày càng gia tăng. Chỉ tính trong 6 tháng đầu năm 2023, người nước ngoài nhập cảnh vào TPHCM là 1,8 triệu người, tăng 85 % so với cùng kỳ năm trước.

Hoạt động của người nước ngoài có những diễn biến đáng chú ý, trong đó có tình trạng vi phạm pháp luật có chiều hướng gia tăng, phức tạp. Số lượng người nước ngoài nhập cảnh trái phép với số lượng lớn, quá hạn tạm trú thời gian dài, nhiều người còn thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật như tổ chức hoạt động cá cược, cho vay lãi nặng, lừa đảo qua mạng, trốn truy nã; hình thành đường dây giả mạo giấy tờ để tổ chức cho người nước ngoài nhập cảnh, ở lại Việt Nam trái phép; sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy…

Trong 6 tháng đầu năm 2023, lực lượng chức năng thành phố đã phát hiện, xử lý gần 730 vụ việc liên quan người nước ngoài vi phạm, trong đó có 10 tổ chức. Trong xử lý, gần đây có điểm mới là xử phạt cả những công ty, đơn vị bảo lãnh đưa người nước ngoài vào Việt Nam, với mức phạt 35 triệu đồng/hành vi vi phạm. Cùng với phạt tiền thì quy định mới cũng trục xuất người nước ngoài vi phạm.

- Những phương thức, thủ đoạn vi phạm pháp luật mà người nước ngoài thực hiện được phát hiện trong thời gian gần đây là gì?

- Thời gian qua, Phòng PA08 kiểm tra, phát hiện nhiều người nước ngoài không khai báo tạm trú hoặc quá hạn tạm trú. Phòng PA08 cũng phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ Công an TPHCM ngăn ngừa, phát hiện người nước ngoài nhập cảnh trái phép, phát hiện nhiều hành vi vi phạm pháp luật hình sự. Phòng PA08 cùng Phòng Cảnh sát hình sự, Công an quận 10, Công an quận Bình Thạnh phát hiện 2 vụ người nước ngoài thành lập nhiều công ty tổ chức hoạt động cho vay “tín dụng đen” qua App; đồng thời, phối hợp với Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao (Bộ Công an) và các đơn vị nghiệp vụ khác bắt 3 đối tượng quốc tịch Hàn Quốc (có lệnh truy nã quốc tế) dưới “vỏ bọc” nhà đầu tư, chuyên gia, sử dụng công nghệ cao hoạt động phạm tội tại thành phố.

Mới đây, Công an TPHCM phát hiện 7 người Trung Quốc hoạt động tội phạm ở quận 8, thu hơn 1.000 điện thoại… Có vụ các đối tượng người nước ngoài cầm đầu lợi dụng người Việt đứng tên thuê nhà, trả tiền, mua vật dụng để phạm tội. Khi bị phát hiện, các đối tượng tìm cách trốn tránh trách nhiệm.

Nhìn chung, tội phạm người nước ngoài hoạt động theo kiểu chéo địa bàn, gây khó khăn cho cơ quan chức năng. Nhiều vụ, công an Việt Nam phát hiện bắt giữ tội phạm là người nước ngoài nhưng khó xử lý do không xâm phạm tài sản của người Việt Nam nên phải bàn giao về nước họ để xử lý.

- Vì sao PA08 tập trung kiểm tra các cơ sở, cá nhân cho người nước ngoài thuê nhà ở và cả cơ sở lưu trú, địa điểm có người nước ngoài?

- Nhiều vi phạm của người nước ngoài được thực hiện tại các cơ sở lưu trú, địa điểm có người nước ngoài. Thực tế có tình trạng thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài (với số vốn ít, do nhiều cá nhân góp vốn) để làm thủ tục cư trú, bảo lãnh cho nhiều người cư trú dài hạn tại Việt Nam. Sau khi được cấp giấy tờ cư trú dài hạn thì cho công ty giải thể hoặc công ty “chỉ thành lập trên giấy” mà không hoạt động thực tế. Ngoài ra, nhiều cá nhân người Việt Nam thành lập công ty nhỏ, lợi dụng pháp nhân bảo lãnh cho người nước ngoài nhập cảnh vào làm việc nhưng thực chất chỉ bảo lãnh xong rồi để người nước ngoài tự do hoạt động.

Trong khi đó, các đơn vị bảo lãnh không quản lý dẫn đến nhiều người nước ngoài vi phạm. Việc cho người nước ngoài thuê nhà nguyên căn, căn hộ chung cư… nhưng không khai báo tạm trú và không quản lý cũng để họ lợi dụng tổ chức cờ bạc, cá cược, lừa đảo qua mạng internet cũng thường xuyên xảy ra. Điều đáng lưu ý là có những vụ án khi bị triệt phá, lực lượng chức năng địa phương vẫn “không biết”.

- Ngành chức năng khuyến cáo, hỗ trợ gì để người nước ngoài tuân thủ pháp luật?

- Thực hiện tốt công tác quản lý địa bàn, quản lý cư trú là rất quan trọng, góp phần không để các tổ chức, cá nhân lợi dụng, tiếp tay cho người nước ngoài phạm tội, vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự. Do đó, Phòng PA08 chủ động tuyên truyền quy định về công tác xuất nhập cảnh đến người dân, chủ từng khách sạn, nhà trọ, nhà cho thuê và người nước ngoài. Chúng tôi cũng hướng dẫn khai báo tạm trú cho người nước ngoài qua mạng (tại địa chỉ https://hochiminh.xuatnhapcanh.gov.vn/), gia hạn thị thực… với quy trình thuận lợi, thực hiện dễ dàng.

TPHCM luôn đón chào, hỗ trợ, giúp đỡ người nước ngoài đến làm ăn, sinh sống hợp pháp nhưng luôn nâng cao tinh thần cảnh giác với các phương thức, thủ đoạn hoạt động vi phạm pháp luật liên quan đến người nước ngoài. Vì vậy, bên cạnh việc tạo điều kiện cho người nước ngoài và các cá nhân, tổ chức liên quan nắm rõ, tuân thủ quy định liên quan đến xuất nhập cảnh, Công an TPHCM cũng kiên quyết xử lý khi phát hiện các vi phạm.