Tại buổi Tọa đàm "Tháo gỡ khó khăn về vốn cho doanh nghiệp" do báo Người Lao động tổ chức ngày 13-12, nói về tình trạng thiếu vốn của doanh nghiệp, TS Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia nêu ẩn dụ như “thửa ruộng khô thiếu nước”. Tức là đang có một hồ chứa nước rất lớn bên cạnh là tiền, nhưng kênh dẫn nước chảy vào ruộng lại bị nghẽn. Nước không thiếu nhưng ruộng vẫn cứ khô. Nền kinh tế hiện không thiếu tiền nhưng thiếu vốn.
“Vừa rồi, NHNN đã chính thức nới room tín dụng cho những ngân hàng không chạy đua lãi suất, không tăng lãi suất cho vay với hạn mức tăng thêm 1,5%-2%, tương đương khoảng 200.000 tỷ đồng. Như vậy, nước trong hồ sẽ chảy một phần qua ruộng để giải tỏa "hạn hán"- TS Trần Du Lịch đánh giá. Tuy nhiên, để nước chảy vào ruộng nhiều hơn, TS Trần Du Lịch cho rằng cần phải thực hiện các giải pháp đồng bộ giữa chính sách tiền tệ và tài khoá như như đẩy mạnh đầu tư công, nới room tín dụng đúng đối tượng cần tiền để tạo dòng vốn. Đặc biệt, cần sớm sửa đổi Nghị định 65 về phát hành trái phiếu doanh nghiệp, phải xem trái phiếu doanh nghiệp là kênh rất quan trọng để cung cấp nguồn vốn trung và dài hạn cho các doanh nghiệp, qua đó giảm đi gánh nặng vốn cho các ngân hàng thương mại.
Về phía NHNN, ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN) cho biết, nguồn vốn của nền kinh tế không chỉ có vốn tín dụng ngân hàng mà còn nhiều kênh khác. Trong đó, các nguồn vốn quan trọng nhất là nguồn vốn tự có của doanh nghiệp và tiếp đến là nguồn vốn từ kênh trái phiếu doanh nghiệp có quy mô lên đến 1,8 triệu tỷ đồng. Đây là các kênh dẫn vốn cực kỳ quan trọng, mang lại nguồn vốn bền vững, ổn định, đặc biệt là nguồn vốn dài hạn. Do đó, chúng ta có nhiều giải pháp khơi nguồn vốn trung dài hạn này, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp chứ không lệ thuộc vào vốn tín dụng - vốn chủ yếu là nguồn vốn ngắn hạn.
Thừa nhận các kênh dẫn vốn hiện đang nghẽn nhưng ông Quang cũng cho biết, từ đầu năm đến nay, kênh dẫn vốn lớn nhất cho nền kinh tế là kênh tín dụng ngân hàng. Tín dụng tăng trưởng đến nay là trên 12%, mang lại gần 1,4 triệu tỷ đồng cho nền kinh tế trong năm nay. Điều này cho thấy, ngành ngân hàng trong thời gian qua đóng vai trò rất lớn cho sự phục hồi và cung ứng vốn cho nền kinh tế. Dù vậy vẫn chưa đủ vì nhu cầu của doanh nghiệp rất lớn.
Do đó, mới đây, NHNN đã nới 1,5%-2% trên chỉ tiêu 14% để tăng trưởng tín dụng cả năm sẽ đạt trên 15,5-16%. Như vậy, chỉ còn khoảng 3 tuần cuối tháng 12 để hệ thống ngân hàng có thể cung ứng ra nền kinh tế từ 3,5-4% và đây là thách thức rất lớn. “Làm sao để ngành ngân hàng “tiêu” 300.000 - 400.000 tỷ đồng dù nhu cầu vốn của doanh nghiệp và nền kinh tế rất lớn. Vì tổ chức tín dụng cũng là doanh nghiệp, họ cho vay theo quy chuẩn, không thể hạ chuẩn cho vay vì tiền cho vay ra là từ huy động của người dân”- ông Quang lý giải.
Theo ông Quang, hiện các ngân hàng thương mại cũng "đốt đuốc" trong việc tìm doanh nghiệp tốt để cho vay vì ngành ngân hàng không thiếu vốn tín dụng. Room tín dụng còn khoảng 3,5%-4% trong 3 tuần cuối năm là cực kỳ nhiều. “Các ngân hàng cũng rất muốn cho vay vì họ phải trả lãi tiền gửi cho khách hàng, càng đọng vốn càng tăng chi phí. Tuy nhiên, vấn đề là làm sao giữa tổ chức tín dụng và doanh nghiệp có được tiếng nói chung. Thời gian qua NHNN tổ chức rất nhiều hội nghị kết nối ngân hàng với doanh nghiệp để nguồn vốn lan toả ra nền kinh tế. Hiện các ngân hàng đang hướng vốn tín dụng vào những lĩnh vực chủ lực của nền kinh tế. Tuy nhiên, để tiếp cận được nguồn vốn, doanh nghiệp cũng phải có năng lực tài chính lành mạnh.
