Việc hút ròng chỉ mang tính ngắn hạn
Sau 4 tháng tạm dừng, từ ngày 11-3, NHNN đã đấu thầu tín phiếu trở lại với kỳ hạn 28 ngày và thu về gần 15.000 tỷ đồng. Mức lãi suất trúng thầu là 1,4%/năm, thấp hơn nhiều so với mức 2,13%/năm của lãi suất kỳ hạn 1 tháng trên thị trường liên ngân hàng, cho thấy thanh khoản hệ thống đang khá dư thừa. Trong ngày 12-3, NHNN tiếp tục chào bán tín phiếu kỳ hạn 28 theo phương thức đấu thầu lãi suất, xét thầu đơn giá.
Trước đó, vào tháng 9-2023, khi tỷ giá USD/VND cũng đang chịu nhiều áp lực trong bối cảnh thanh khoản hệ thống dồi dào với tăng trưởng tín dụng vẫn ở mức thấp, NHNN cũng có động thái phát hành tín phiếu.
Thực tế cho thấy, tín dụng trong 2 tháng đầu năm 2024 tăng chậm hơn so với cùng kỳ của các năm trước, trong khi thanh khoản hệ thống ngân hàng dồi dào. Chính vì thế, động thái quay lại hút tiền qua kênh tín phiếu của NHNN được các chuyên gia nhận định là nhằm hút bớt thanh khoản trên thị trường 2 (thị trường liên ngân hàng) để giảm áp lực đầu cơ tỷ giá trong ngắn hạn và lượng hút cũng không quá nhiều nhằm không gây ra căng thẳng thanh khoản trên thị trường 2; và hạn chế tác động lên mặt bằng lãi suất trên thị trường 1 (thị trường ngân hàng - dân cư).
Ông Huỳnh Minh Tuấn, Chủ tịch Hội đồng Quản trị CTCP FIDT đánh giá: việc phát hành tín phiếu nếu được duy trì liên tục trong thời gian tới có thể tạo thắt chặt thanh khoản phần nào đó trên thị trường liên ngân hàng hoặc thị trường chứng khoán. Bởi lẽ thị trường chứng khoán thời gian gần đây duy trì trên 23.000 tỷ đồng/phiên một phần nhờ vào lượng thanh khoản dư thừa trong hệ thống tài chính và lãi suất rẻ kỷ lục chảy vào nền kinh tế.
“Việc phát hành tín phiếu của NHNN kỳ vọng không gây ảnh hưởng đến cấu trúc lãi suất tiền gửi - cho vay của hệ thống ngân hàng trong giai đoạn quý 2-2024, trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng vẫn chưa khởi sắc đáng kể. Theo tôi, tác động của việc hút ròng lần này cũng mang tính ngắn hạn và bối cảnh có tích cực hơn giai đoạn tháng 11-2023”, ông Tuấn nhận định.
Trong khi đó, ông Tuấn cho rằng, dòng tiền đầu cơ vào crypto và vàng mới là rủi ro cục bộ cho Việt Nam trong ngắn hạn mà nhà quản lý cần quan tâm, vì đây là nguyên nhân chính dẫn đến áp lực tỷ giá. Trong những tuần vừa qua, cả crypto và vàng đều chạm đỉnh lịch sử, khiến xu hướng đầu cơ theo đà mạnh dần lên. Mặc dù không có số liệu cụ thể về dòng tiền đầu cơ trên 2 thị trường này nhưng ông Tuấn cho rằng có cơ sở suy đoán rằng quy mô đầu cơ của Việt Nam trên crypto và vàng (đặc biệt là crypto) lớn đáng kể, có thể tạo ra các biến động mạnh trên thị trường tài chính. Hiện áp lực tỷ giá từ thị trường tự do là rất lớn. Tỷ giá tự do chạm 25.700 đồng/USD, trong khi tỷ giá P2P trên crypto cũng trên 25.800 đồng/USD.
“Áp lực tỷ giá lần này là khá đặc biệt, vì Việt Nam đang có nhiều yếu tố làm suy yếu tỷ giá như: chính sách tiền tệ nới lỏng, lãi suất rẻ kỷ lục, cung VND dư thừa, kinh tế thực yếu - tài chính đầu cơ được ưu tiên, tỷ lệ tham gia crypto cao. Hành động của NHNN cho thấy nhà điều hành quan ngại về điều này nên bắt buộc phải ra dấu hiệu tạm dừng dòng tiền đầu cơ bằng can thiệp, dù hiệu quả chưa rõ ràng. Mục đích của NHNN là bảo vệ kỳ vọng tỷ giá trung hạn, kỳ vọng tỷ giá ngân hàng ở ngưỡng 24.800 đồng – 25.000 đồng/USD với biên động dao động an toàn nhỏ hơn 3%/năm”, ông Tuấn nhận định.
USD tự do hạ nhiệt
Tỷ giá trung tâm ngày 12-3 được NHNN công bố ở mức 23.955 đồng, giảm 17 đồng so với hôm trước. Áp dụng biên độ 5%, các ngân hàng thương mại hôm nay được phép giao dịch với giá trần là 25.153 đồng/USD và giá sàn là 22.757 đồng/USD.
Trong khi đó, tỷ giá mua tham khảo vẫn được Sở Giao dịch NHNN giữ ở mức 23.400 đồng/USD. Còn tỷ giá bán tham khảo giảm 19 đồng so với hôm qua, về mức 25.102 đồng/USD.
Tỷ giá USD/VND tại các ngân hàng thương mại hôm nay cũng giảm. Cụ thể, Vietcombank niêm yết giá USD ở mức 24.430 đồng/USD mua vào và 24.800 đồng/USD bán ra, giảm 10 đồng/USD ở cả chiều mua vào và chiều bán ra so với hôm trước.
Ghi nhận giá USD tại một số điểm thu đổi ngoại tệ tại TPHCM trong ngày 12-3 cho thấy, giá USD trên thị trường tự do cũng đã hạ nhiệt. Mức giao dịch phổ biến ở mức 25.480 đồng/USD mua vào và 25.600 đồng/USD bán ra, giảm 20 đồng chiều mua và 100 đồng ở chiều bán so với hôm trước. Mặc dù hạ nhiệt nhưng hiện giá USD trên thị trường tự do vẫn cao hơn tại các ngân hàng 800–900 đồng/USD. Mức chênh lệch này khá lớn được giới phân tích cho rằng, chính tình trạng găm giữ ngoại tệ đã khiến giá USD trên thị trường tự do chênh lệch lớn với ngân hàng.
