12.700 binh sĩ cùng khí tài hiện đại
Theo Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu, đây là “sự kiện huấn luyện các lực lượng vũ trang lớn nhất trong năm nay”, diễn ra từ ngày 14 đến 20-9, với sự tham gia của gần 12.700 binh sĩ (10.200 binh sĩ hoạt động trên lãnh thổ Belarus), gần 70 máy bay các loại, 680 đơn vị kỹ thuật chiến đấu gồm 250 xe tăng, 200 xe công cụ, hệ thống tên lửa giàn và súng chống tăng, 10 tàu chiến, tham gia các hoạt động huấn luyện và trình diễn. Zapad 2017 bắt đầu tại khu quân sự Kaliningrad, nằm bên bờ Baltic, giáp biên giới Ba Lan, để sau đó chuyển vào phần trên bộ ở Belarus.
Trước khi cuộc tập trận diễn ra, cả Nga và Belarus đều khẳng định “kịch bản được xây dựng chống lại một đối thủ giả định, không có bất cứ liên hệ gì tới một khu vực cụ thể nào”. Mục đích chính của cuộc tập trận Zapad 2017 là đảm bảo an toàn cho Nhà nước liên minh Nga và Belarus. Trong cuộc diễn tập, các đơn vị quân đội khu vực sẽ thực hiện nhiệm vụ đối phó với các nhóm cực đoan thâm nhập lãnh thổ Nhà nước liên minh để thực hiện âm mưu khủng bố. Các nhóm khủng bố này được tiếp tế kỹ thuật, vũ khí và xe máy từ trên không và qua đường biển. Các lực lượng quân đội sẽ thực hành chiến thuật dùng quân hiện đại trên cơ sở kinh nghiệm chiến tranh cục bộ và các xung đột vũ trang, kể cả từ chiến dịch quân sự ở Syria. Đây là lần đầu tiên sử dụng máy bay không người lái để định vị mục tiêu cho pháo binh dội hỏa lực và đánh giá thiệt hại đối phương sau oanh tạc.
Bộ Quốc phòng Nga cho rằng, Zapad 2017 chỉ mang tính phòng thủ, đồng thời bác bỏ những thông tin về “mối đe dọa Nga” liên quan đến cuộc tập trận này là phi thực tế. Cuộc diễn tập được tiến hành công khai, Bộ Quốc phòng Belarus đã gửi lời mời đại diện Bộ Quốc phòng 7 quốc gia và nhiều tổ chức quốc tế, trong đó có Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể (CSTO), Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG), Liên hiệp quốc (LHQ), Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) đến quan sát cuộc diễn tập.
Phản ứng của NATO
Cuộc tập trận trên diễn ra chỉ vài ngày sau khi Ukraine ngày 11-9 bắt đầu các cuộc tập trận chung thường niên mang tên Đinh ba thần tốc (Rapid Trident) với Mỹ và một loạt thành viên NATO khác và dự kiến kéo dài đến ngày 23-9 tới. Mặc dù từ đầu năm tới nay, NATO đã tiến hành 85 cuộc tập trận tại các khu vực giáp giới phía Tây với Belarus, huy động khoảng 120.000 quân nhân, nhưng phương Tây vẫn nhìn nhận Zapad 2017 là dấu hiệu cho thấy Minsk và Mátxcơva đang chuẩn bị cho các kịch bản đối phó với mối đe dọa xuất phát từ các nước NATO khi Zapad 2017 diễn ra sát biên giới với Estonia, Latvia, Lithuania, Ba Lan.
Trong khi Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko cáo buộc Nga triển khai lực lượng quân sự tham gia Zapad 2017 nhằm chuẩn bị chiến tranh xâm lược lãnh thổ Ukraine, thì Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly lên án Zapad 2017 thực hiện trên biên giới EU và NATO là “chiến lược đe dọa có chủ đích”. Bộ trưởng Quốc phòng Anh Michael Fallon cáo buộc các cuộc tập trận nhằm mục đích “khiêu khích và kiểm nghiệm khả năng phòng thủ của NATO”. Còn chỉ huy quân đội Mỹ, Trung tướng Ben Hodges, cảnh báo với các đồng minh NATO rằng Zapad 2017 có thể là “con ngựa Trojan thế kỷ 21” của Nga. Mỗi năm, Nga tổ chức tập trận ở một vùng địa lý, nhưng lần này cuộc tập trận ở phía Tây khiến các nước Đông Âu và Baltic thuộc NATO lo ngại hơn cuộc tập trận Zappad hồi năm 2013, khi Nga có cuộc diễn tập tương tự và sau đó vào năm 2014, Nga đã sáp nhập Crimea.
