LTS: Một tuần nữa đến kỷ niệm 52 năm Ngày truyền thống Bộ đội Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh (19-5-1959 – 19-5-2011). Thể theo đề nghị của nhiều bạn đọc muốn tìm hiểu thêm về đường Trường Sơn huyền thoại và những trang sử hào hùng của Bộ đội Trường Sơn năm xưa, kể từ số này, trang Trường Sơn hôm nay sẽ có mục “Mỗi tuần một địa danh”. Rất mong nhận được sự cộng tác của quý bạn đọc, đặc biệt là các chiến sĩ Trường Sơn, để chuyên mục này phong phú, đầy đủ hơn.
Nằm trên đường Trường Sơn, thuộc địa phận Đồng Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh, khu vực Ngã ba Đồng Lộc có tổng diện tích 50ha nằm gọn trong một thung lũng hình tam giác, hai bên đồi núi trọc, ở giữa có con đường độc đạo, mặt đường giống như một lòng máng, bom địch thả xuống bên nào đất đá cũng lăn xuống đường làm cản trở giao thông.
Tất cả mọi ngả đường từ Bắc vào Nam đều phải vượt qua ngã ba Đồng Lộc. Ngã ba Đồng Lộc được coi như cổ họng, vượt qua được sẽ tỏa ra nhiều tuyến đường khác nhau đi vào Nam.
Ngã ba Đồng Lộc là trọng điểm có tầm quan trọng chiến lược nên trong chiến tranh phá hoại, kẻ địch âm mưu ném bom hủy diệt nhằm chặn đứt sự chi viện sức người, sức của, vũ khí, súng đạn, lương thực... của hậu phương lớn miền Bắc đối với tiền tuyến lớn miền Nam.
Chỉ tính riêng 240 ngày đêm từ tháng 3 đến tháng 10-1968, không quân địch đã trút xuống đây 48.600 quả bom các loại.
Ngã ba Đồng Lộc nổi tiếng với câu chuyện về sự hy sinh vô cùng anh dũng của tiểu đội nữ thanh niên xung phong (TNXP) có tuổi đời còn rất trẻ.
Hồi 17 giờ ngày 24-7-1968, Tiểu đội 4 TNXP được lệnh đến trọng điểm ở khu vực địch vừa thả bom để san lấp hố bom sửa chữa đường, kết hợp sửa chữa hầm trú ẩn, khơi sâu rãnh thoát nước ở đoạn đường độc đạo, nhanh chóng thông đường cho xe qua.
Tiểu đội 4 hôm ấy có Võ Thị Tần, 22 tuổi, tiểu đội trưởng; Hồ Thị Cúc, 21 tuổi, tiểu đội phó và 8 chiến sĩ: Võ Thị Hợi, 20 tuổi; Nguyễn Thị Xuân, 20 tuổi; Dương Thị Xuân, 19 tuổi; Trần Thị Rạng, 19 tuổi; Hà Thị Xanh, 18 tuổi; Nguyễn Thị Nhỏ, 19 tuổi; Võ Thị Hạ, 19 tuổi; Trần Thị Hường, 17 tuổi. Nhận nhiệm vụ xong, các cô đến ngay hiện trường gấp rút triển khai công việc. Họ làm việc không ngơi tay, vừa cười, vừa nói, vừa í ới gọi nhau. Bỗng một tốp máy bay phản lực của địch xuất hiện từ hướng Bắc vào Nam vượt qua trọng điểm. Hết tiếng máy bay, các cô lại chồm dậy làm việc. Bất ngờ tốp máy bay phản lực quay lại và thả một loạt bom rơi vào đội hình 10 cô gái.
Các tiểu đội TNXP đi sau chồm lên gào thét, nhân dân xóm Bãi Dĩa quanh đấy cũng lao ra gọi tên từng người. Khi đến nơi chỉ thấy một hố bom sâu hoắm, một vài chiếc xẻng, cuốc văng ra nhưng không còn thấy một ai, không nghe thấy một tiếng người. Cả 10 cô gái trẻ ấy đã hy sinh. Sau này, cả tiểu đội được Quốc hội và Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam truy tặng danh hiệu Anh hùng.
Từ lâu, Ngã ba Đồng Lộc đã trở thành địa chỉ đỏ đối với đồng bào cả nước, có sức thu hút diệu kỳ đối với du khách trong nước và quốc tế. Những năm gần đây, khách đến tham quan di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc ngày càng nhiều. Ban Quản lý Khu di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc đã không ngừng nâng cấp, xây dựng nhiều công trình mới như: cụm tượng đài 10 nữ TNXP, tháp chuông Đồng Lộc…
C.Q. (Nguồn: www.ngabadongloc.org.vn)