Nghi lễ nghinh thần được tổ chức tại lăng thờ thần Nam Hải - Vạn chài Hải Ninh (xã Bình Thạnh, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi), đứng lễ chính do chủ vạn là ông Dương Ngọc thực hiện.
Ông Ngọc cho biết: “Lễ nghinh thần rất quan trọng đối với các làng chài ven biển trước khi xuất hành vươn khơi bám biển. Sau khi cúng tại lăng thờ thì các ngư dân đưa bàn thờ Ông Nam Hải lên tàu cá đi ra đến Hòn Ông, Hòn Bà ở cửa biển xã Bình Thạnh để thực hiện rước thần về tại lăng”.
Lễ nghinh thần là dịp để ngư dân tỏ lòng biết ơn đến thần Nam Hải và gửi gắm niềm tin, hy vọng vào vị thần hộ mệnh linh thiêng luôn cứu giúp họ mỗi lúc gặp hiểm nguy giữa biển khơi. Ngoài ra, đây còn là nghi thức cầu cho biển lặng, mưa thuận gió hòa, giúp ngư dân có được mùa đánh bắt thuận lợi và bình an. Đồng thời, cũng phản ánh ước mơ tốt đẹp của cư dân miền biển là mong muốn được “ăn nên làm ra”, thuận buồm xuôi gió và không bao giờ quên ơn nghĩa, công đức của Tổ nghiệp.
Sau phần nghinh thần, đội hát bả trạo tiếp nối nghi lễ, đây cũng là hoạt động được mong chờ hằng năm đối với cư dân làng biển. Nghệ nhân Vũ Huy Bình, thôn Hải Ninh, xã Bình Thạnh, là người trực tiếp hướng dẫn đội hát bả trạo tại địa phương.
Theo nghệ nhân, nghệ thuật hát bả trạo trong các lễ hội là hình thức sinh hoạt tín ngưỡng tâm linh của cư dân vạn chài ven biển, mặc dù ngư dân luôn đối mặt với đầu sóng ngọn gió, hiểm nguy rình rập trong quá trình khai thác trên biển nhưng các ngư dân vẫn luôn lạc quan, yêu nghề. Đây là sản phẩm nghệ thuật độc đáo, đặc sắc của ngư dân trước đại dương mênh mông.
Làng chài Hải Ninh đầu tư các bộ trang phục, ông tổng chèo đi chân hia, đầu đội mũ cánh chuồn, các bộ gươm kiếm được chuẩn bị đầy đủ hơn, các quân bài cờ hát cũng thêm phần huyên náo. Có được điều này là tâm huyết của lớp cha anh, nhiệt huyết và quyết tâm gìn giữ, phát huy nghệ thuật truyền thống của Nghệ nhân Vũ Huy Bình và đội CLB Văn nghệ dân gian Hải Ninh.
Ông Huỳnh Tấn Dũng, Chủ tịch UBND xã Bình Thạnh, cho biết: “Lễ nghinh thần và hát bả trạo trong hoạt động cầu ngư là nét văn hóa truyền thống, hoạt động tâm linh tiêu biểu và đặc sắc của ngư dân vùng ven biển nhằm động viên, khích lệ nhân dân thi đua sản xuất, bày tỏ khát vọng bình yên, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa bội thu, duy trì mối quan hệ cộng đồng, đoàn kết gắn bó với nhau trong cuộc sống và lao động”.
Xã Bình Thạnh là địa phương có truyền thống nghề biển hơn 100 năm, hiện toàn xã có 87 tàu thuyền, trong đó có 20 tàu tham gia đánh bắt vùng biển xa, năm 2024, xã phấn đấu khai thác đạt 1.250 tấn.
