Sự phụ thuộc sâu rộng vào thị trường nước ngoài là khách quan và TPHCM khó xoay chuyển được theo mong muốn chủ quan, là thúc đẩy tăng trưởng như kế hoạch, trong khi kinh tế thế giới đang trên đà chững lại và giảm mạnh. Tuy nhiên, tại Hội nghị lần thứ 20, Ban Chấp hành Đảng bộ TPHCM khóa XI mới đây, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên cũng đề cập đến những tồn tại, hạn chế của thành phố và nhấn mạnh, không được đổ lỗi cho khách quan, mà cần phải nghiêm túc nhìn nhận các nguyên nhân chủ quan, từ đó quyết liệt khắc phục.
Tinh thần ấy đã được các đồng chí lãnh đạo TPHCM quán triệt sâu sắc, như qua đánh giá của Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi khi phát biểu chỉ đạo tại hội nghị sơ kết công tác quý 1-2023 của Văn phòng UBND TPHCM sau đó. Tỷ lệ giải ngân đầu tư công đạt mức thấp và sự chậm trễ giải quyết các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp… đã tác động đến đầu tư xã hội, đến việc làm, đến hoạt động sản xuất - kinh doanh, càng gây ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển kinh tế.
Hiện nay đang có tình trạng các cơ quan, đơn vị liên quan gửi văn bản qua lại nhiều lần mà vẫn không thống nhất phương án, đề xuất giải quyết hồ sơ cho người dân, doanh nghiệp. Lần này thì lấy ý kiến, lần sau thì bổ sung ý kiến, rồi cả “tiền hậu bất nhất”, tiêu tốn nhiều thời gian mà tiến độ hồ sơ vẫn… giậm chân tại chỗ! Thậm chí, có tình huống, thay vì cùng dồn công sức, thời gian tìm cách giải quyết công việc thì mỗi nơi lại tìm lý do nói đó không phải việc của mình, để tránh né.
Sợ sai sót trong thực hiện nhiệm vụ ở góc độ tích cực là cần thiết, vì qua đó giúp đảm bảo được công việc được giải quyết theo đúng quy định của pháp luật. Nhưng thái độ e sợ đến mức chần chừ, thậm chí đùn đẩy trách nhiệm là rất tiêu cực.
Trên thực tế, tình trạng này đang diễn ra ở không ít nơi, chứ không chỉ ở TPHCM, như việc có cán bộ tâm sự với Đại biểu Quốc hội là: “Thà đứng trước hội đồng kỷ luật còn hơn đứng trước hội đồng xét xử”.
Trong lúc tín dụng bị siết chặt, nguồn lực khan hiếm, kinh tế khó khăn thì thái độ ấy sẽ dẫn đến hồ sơ hành chính vẫn cứ chậm trễ, càng gây ra nhiều thiệt hại, làm doanh nghiệp ngao ngán, nhà đầu tư mất niềm tin. Và, khi cán bộ, nhất là người đứng đầu, còn e ngại, còn đùn đẩy trách nhiệm, không tham mưu, không tham gia xử lý vấn đề khác biệt thì chắc chắn hồ sơ, thủ tục hành chính sẽ tiếp tục còn chậm trễ và làm ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển.
Cũng tại Hội nghị lần thứ 20, Ban Chấp hành Đảng bộ TPHCM khóa XI, Bí thư Thành ủy TPHCM dành nhiều thời gian đề cập đến vai trò, trách nhiệm của người cán bộ, đảng viên và kêu gọi có nỗ lực hành động theo lương tri, trách nhiệm và bổn phận của mình.
Vốn dĩ TPHCM là nơi có truyền thống năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm. Cho dù tinh thần này có đang lắng xuống, nhưng trong mỗi cán bộ, công chức, viên chức đều chất chứa khát vọng cống hiến vì lợi ích chung, cho chúng ta niềm tin về sự xông pha, cống hiến vì sự phát triển của TPHCM, của đất nước và vì ấm no, hạnh phúc của nhân dân. Nhất là khi, lãnh đạo TPHCM đang kêu gọi, khơi dậy tinh thần sáng tạo, xông pha của cán bộ, đảng viên, không chỉ thực hiện chi thu nhập tăng thêm, đến thực hiện chính sách khen thưởng khuyến khích, động viên cán bộ mà còn nỗ lực cụ thể hóa Kết luận 14-KL/TW của Bộ Chính trị về khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung.
Chính phủ cũng đang xây dựng Nghị định quy định cụ thể về nội dung này. Theo đó, cán bộ có ý tưởng, cách làm mới, mạnh dạn đột phá, tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt và những vấn đề chưa quy định hoặc có quy định nhưng không còn phù hợp với thực tiễn (mà không trái Hiến pháp, Điều lệ Đảng) thì được khuyến khích và bảo vệ. Đây sẽ là cơ sở, là căn cứ quan trọng giúp cán bộ yên tâm phát huy trí tuệ, năng lực, mạnh dạn đề xuất ý tưởng, từ đó góp phần thúc đẩy tiến độ giải quyết hồ sơ hành chính, tháo gỡ những khó khăn vướng mắc hiện nay.
Ở góc độ địa phương, đồng chí Nguyễn Văn Nên cũng cam kết, lãnh đạo TPHCM sẽ đứng ra chịu trách nhiệm nếu có rủi ro, để cán bộ yên tâm làm việc vì nước, vì dân, vì lợi ích chung. Nhưng song hành đó, lãnh đạo TPHCM cũng nhắc nhở, yêu cầu tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, tăng cường trách nhiệm công vụ, như chủ đề năm 2023 của TPHCM có đặt ra nhiệm vụ“nâng cao hiệu quả hoạt động công vụ, đẩy mạnh cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư…”.
Cho nên, bên cạnh việc khuyến khích cán bộ năng động, xông pha, dám nghĩ dám làm vì lợi ích chung thì cũng cần quyết liệt chấn chỉnh tình trạng thoái thác, né tránh trách nhiệm, thông qua việc xác định rõ trách nhiệm của mỗi cán bộ, mỗi cơ quan cụ thể trong quy trình giải quyết hồ sơ, thực hiện nhiệm vụ, cũng như có chế tài cụ thể, nhất là với những trường hợp thiếu bản lĩnh, lo sợ thái quá đến mức đùn đẩy trách nhiệm.
