Nâng cao chỉ số đổi mới sáng tạo

Đây là chỉ số hết sức quan trọng, gắn liền với sự thúc đẩy của Chính phủ, hoạt động của KH-CN đối với sự phát triển đất nước.

Bộ KH-CN vừa ban hành Chương trình hành động của Bộ KH-CN năm 2020 với những nội dung nhằm cụ thể hóa các nhiệm vụ của Bộ KH-CN được phân công tại Nghị quyết 01/NQ-CP và Nghị quyết số 02/NQ-CP. Theo đó, trong Chương trình hành động năm 2020, Bộ KH-CN nhấn mạnh việc tiếp tục thực hiện nhiệm vụ đầu mối theo dõi bộ chỉ số GII của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) và nhóm chỉ số Công nghệ và Đổi mới sáng tạo theo đánh giá Mức độ sẵn sàng cho sản xuất tương lai của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF). 

Để thực hiện, Bộ KH-CN sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung cải thiện các chỉ số thành phần để cải thiện chỉ số GII theo xếp hạng của WIPO và WEF. Trong năm, Bộ KH-CN tiếp tục thực hiện kế hoạch rà soát, trình Chính phủ bãi bỏ, đơn giản hóa các điều kiện kinh doanh không rõ ràng, không khả thi. Cập nhật và công bố công khai các thủ tục hành chính liên quan đến việc cấp các loại giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đã được đơn giản hóa trong năm 2018 và 2019; công khai bảng so sánh các điều kiện kinh doanh trước và sau khi bãi bỏ, đơn giản hóa…

Từ kết quả GII 2019 cũng thấy được một số chỉ số có cải thiện đáng chú ý so với năm 2018: Trình độ phát triển của thị trường tăng 3 bậc; Tín dụng tăng 4 bậc; Tăng năng suất lao động tăng 3 bậc. Đặc biệt là hai chỉ số liên quan đến đầu vào, đầu ra của KH-CN và đổi mới sáng tạo đã có những bước nhảy vọt. Cụ thể: chỉ số Tổng chi cho nghiên cứu và phát triển tăng 5 bậc; chỉ số Sản phẩm dựa trên tri thức và công nghệ tăng 8 bậc. Những chỉ số này thể hiện sự chỉ đạo, những giải pháp của Chính phủ trong việc đảm bảo kinh tế vĩ mô và các cân đối lớn của nền kinh tế, cùng các giải pháp tập trung vào thu hút các nguồn lực của xã hội cho KH-CN, thúc đẩy doanh nghiệp chuyển giao, hấp thụ, phát triển công nghệ, góp phần tăng năng suất lao động và sức cạnh tranh của doanh nghiệp. 

Chính phủ tiếp tục thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Theo Thứ trưởng Bộ KH-CN Phạm Công Tạc, để tiếp tục cải thiện thứ hạng trong chỉ số GII một cách bền vững, Việt Nam cần tiếp tục chú trọng cả các yếu tố đầu vào của đổi mới sáng tạo, trong đó, đặc biệt lưu ý cải thiện các nhóm chỉ số về hạ tầng công nghệ thông tin, ứng dụng công nghệ thông tin, cải thiện môi trường kinh doanh, chất lượng các quy định pháp luật, nâng cao chất lượng lực lượng lao động.

Bước qua năm 2020, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Chỉ thị số 09/CT-TTg yêu cầu tạo điều kiện cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Mới hơn, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu, lựa chọn từ những đơn vị có tiềm năng về sáng tạo công nghệ. Đã có khởi đầu tích cực, đúng hướng về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp để hỗ trợ phát triển 3 trung tâm hỗ trợ về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp tại 3 trường đại học; phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của ngành giáo dục. Đồng thời, nghiên cứu, đề xuất giải pháp khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo trong các cơ sở giáo dục đại học, giải pháp kết nối các trường đại học với các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Chính phủ cũng chỉ thị thành lập sàn giao dịch vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp; tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho doanh nghiệp công nghệ, đặc biệt chú trọng đến các ngành có tiềm năng nhưng có mức độ ảnh hưởng cao tới kinh tế, xã hội như tài chính, ngân hàng, nghiên cứu xây dựng cơ chế quản lý thử nghiệm (Regulatory Sandbox) để doanh nghiệp có thể phát triển và thí điểm sản phẩm, dịch vụ mới… Tất cả các hoạt động trên không chỉ thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo trong nước mà còn góp phần thúc đẩy chỉ số GII của quốc gia.