Sáng 16-11, trước khi bước vào chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, Trưởng Ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội Nguyễn Thanh Hải đã báo cáo Quốc hội về kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV.
Theo đó, qua 1.570 cuộc tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp thứ 3, 63 Đoàn ĐBQH đã tổng hợp được 2.458 kiến nghị có nội dung thuộc tất cả các lĩnh vực của xã hội. Đến nay, toàn bộ các kiến nghị đã được trả lời (đạt 100%). Đối với 554 kiến nghị còn tồn đọng từ những kỳ họp trước, Chính phủ đã chỉ đạo giải quyết dứt điểm 291 kiến nghị đạt 52,5% (gấp 4 lần so với kỳ trước), trong đó Bộ LĐ-TB và XH giải quyết được nhiều nhất.
Có kiến nghị qua 5 kỳ họp (từ năm 2014) như kiến nghị cử tri Đồng Tháp yêu cầu sửa đổi nghị định 202 quy định về công tác quản lý phân bón, đến nay đã được Bộ NN-PTNT trình Chính phủ ban hành Nghị định số 108 sửa đổi bổ sung góp phần tháo gỡ nhiều khó khăn trong quản lý phân bón.
Đặc biệt, ngày 25-7-2017, Thủ tướng đã ban hành Quyết định số 33 về Quy chế tiếp nhận, giải quyết và trả lời kiến nghị cử tri do Quốc hội chuyển đến, xác định việc trả lời kiến nghị cử tri là một trong những tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu bộ, ngành, chính quyền địa phương (đây là đề nghị đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) nêu trong suốt 5 năm qua).
UBTVQH đánh giá, nhìn chung, qua giám sát cho thấy, các bộ, ngành đều nghiêm túc, trách nhiệm trong giải quyết và trả lời kiến nghị cử tri. Chính vì vậy, số lượng và chất lượng các kiến nghị được giải quyết có sự chuyển biến khá rõ rệt, có vấn đề cử tri nêu rất khó giải quyết, nhưng Chính phủ đã rất nỗ lực để tìm giải pháp, tạo đột phá đáp ứng kỳ vọng của cử tri, chẳng hạn vấn đề cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh đã được triển khai từ lâu nhưng kết quả còn hạn chế, trong thời gian qua đã được chú trọng giải quyết nên cử tri rất đồng tình. Cụ thể Thủ tướng đã thành lập Tổ công tác đặc biệt kiểm tra việc cắt giảm các thủ tục hành chính, chấn chỉnh tình trạng thanh tra, kiểm tra chuyên ngành chồng chéo; đề ra mục tiêu phải cắt giảm tối thiểu 50% thủ tục trước 30-6-2018.
Tuy vậy, vẫn còn 570 kiến nghị cử tri các tỉnh Hòa Bình, Yên bái, Quảng Nam, Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Bắc Ninh, Hà Nam, TP Hà Nội... chưa được giải quyết. Trong đó bộ còn nhiều kiến nghị chưa giải quyết nhất là Bộ TN-MT (80), Bộ Y tế (60); có 352/570 kiến nghị không nêu lộ trình và thời hạn giải quyết là chưa đúng quy định của pháp luật. Nội dung các kiến nghị chưa được giải quyết thuộc các vấn đề như nạn chặt phá rừng; phân bón giả; tiêu thụ sản phẩm trong nông nghiệp; ô nhiễm môi trường; khai thác, quản lý tài nguyên, khoáng sản; rác thải ở nông thôn; ảnh hưởng biến đổi khí hậu lên vùng núi Tây Bắc; tai nạn giao thông tại khu vực đường tránh tàu; vấn đề tuyển sinh của khối các trường sư phạm; quản lý giá thuốc, đấu thầu thuốc chữa bệnh; xây dựng trụ sở quá to, gây lãng phí; quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa; chế độ của công chức xã, phường; quản lý kinh doanh trò chơi điện tử... Cử tri các tỉnh đang rất trông chờ Chính phủ có giải pháp đột phá để giải quyết dứt điểm các kiến nghị nêu trên.
Bên cạnh đó, một số kiến nghị đã được trả lời nhưng chưa rõ, không phù hợp thực tiễn nên cử tri lại tiếp tục kiến nghị như cử tri Nghệ An, Vĩnh Phúc yêu cầu xử lý các trường hợp lạm thu tại các cơ sở giáo dục công lập và tình trạng dạy thêm, học thêm. Bộ GD-ĐT trả lời “bộ đã chấn chỉnh các cơ sở giáo dục thực hiện thu, chi chưa đúng quy định, chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học, thi, kiểm tra; tăng cường quản lý giáo viên...”. Cử tri cho rằng trả lời như vậy là quá chung chung, không rõ đã chấn chỉnh thế nào, kết quả ra sao, tăng cường quản lý giáo viên là nội dung gì.
Đặc biệt, việc giải quyết kiến nghị cử tri phản ánh về tham nhũng, lãng phí còn bất cập. Cử tri nhiều tỉnh thành phố như Hà Nội, Yên Bái, Long An, Thanh Hóa, Đồng Tháp, Nghệ An, Trà Vinh… cho rằng, các bộ ngành, địa phương đã có nhiều nỗ lực trong công tác phòng, chống tham nhũng, đặc biệt đối với nhiều vụ tham nhũng lớn. Tuy nhiên, số vụ việc phát hiện, xử lý còn chưa tương xứng với tình hình mà cử tri phản ánh, xử lý hành chính, kỷ luật nội bộ còn nhiều. Nhiều vụ việc tham nhũng được phát hiện do tố cáo của người dân hoặc mâu thuẫn nội bộ mà không phải qua công tác thanh tra, kiểm tra.
Hiện tượng người dân phải “lót tay” để giải quyết công việc còn xảy ra khá phổ biến ở nhiều cấp, nhiều ngành, trong phạm vi rộng, diễn biến phức tạp. Cử tri TPHCM , Bình Định, Đồng Nai, Quảng Ngãi cũng kiến nghị cần công khai, minh bạch trong thi tuyển công chức, bổ nhiệm cán bộ, quản lý, sử dụng nguồn vốn đầu tư và thu phí các dự án BOT.
UBTVQH cũng cho rằng, các kiến nghị cử tri phản ánh những bức xúc về hành vi, thái độ, đạo đức của một số cán bộ xã, phường làm công tác tiếp công dân cũng chưa được Chính phủ giải quyết hiệu quả. Còn hiện tượng bố trí cán bộ làm công tác tiếp công dân, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân nhưng không đủ trình độ, trách nhiệm như vụ việc xin cấp giấy chứng tử tại phường Văn Miếu (Hà Nội); vụ việc tại xã Duyên Hà (Thanh Trì, Hà Nội); xã Yên Thịnh (Yên Định, Thanh Hóa); xã An Bình (Nam Sách, Hải Dương) khi công dân xin xác nhận lý lịch để đi học, đi làm.
Từ thực tế đó, UBTVQH kiến nghị các bộ ngành, địa phương chú trọng bồi dưỡng năng lực, đạo đức công vụ đối với cán bộ, công chức, đặc biệt là công chức hàng ngày tiếp xúc với dân để giải quyết các thủ tục hành chính. Tìm giải pháp khả thi phát hiện và xử lý nghiêm hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu, nạn “lót tay”, “phong bì” để giải quyết công việc…
