Các chuyến đi bí mật
Phát biểu với báo giới, quan chức lãnh đạo các lực lượng Mỹ tại Trung Đông nêu rõ: “Chúng tôi đang chuẩn bị tự bảo vệ mình, những người bạn và đối tác của chúng tôi ở khu vực này và chúng tôi chuẩn bị để phản ứng nếu cần thiết”.
Ông McKenize đang công du khu vực này trước thời điểm 1 năm tướng Soleimani thiệt mạng trong vụ không kích của Mỹ gần sân bay Baghdad vào ngày 3-1-2020. Theo Washington Post, tướng 4 sao của Mỹ cho biết thêm: “Đánh giá của tôi là chúng tôi đang ở vị thế rất có lợi. Chúng tôi được chuẩn bị cho tất cả mọi thứ mà người dân Iran hay những thế lực ủy nhiệm của họ có thể gây ra”.
Theo ông McKenize, gần đây ông đã tới Baghdad, nơi ông đã gặp người đứng đầu liên minh chống các phần tử Hồi giáo cực đoan, tướng Mỹ Paul Calvert cũng như Tham mưu trưởng quân đội Iraq, tướng Abdul Amir Yarallah. Ông cũng tới Syria để gặp các lực lượng Mỹ được triển khai ở căn cứ nhỏ miền Nam tại Al-Tanf, gần biên giới với Jordan và Iraq.
Rõ ràng, các nhà lãnh đạo quân đội Mỹ lo ngại về ý định của Iran nên chuyến công du hiện tại của ông McKenize không được thông báo trước. Tương tự, các chuyến thăm tuần trước của tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, tới Qatar, Saudi Arabia, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất, Israel và Afghanistan được giữ bí mật cho đến khi ông Milley rời khu vực. Ngay cả khi quân đội Mỹ tiếp tục rút quân khỏi Iraq và Afghanistan theo lệnh của Tổng thống Donald Trump - với mục tiêu rút xuống 2.500 quân ở mỗi nước vào ngày 15-1-2021 - Lầu Năm Góc đã củng cố đáng kể thế trận xung quanh Iraq để ngăn cản Iran phát động bất kỳ cuộc tấn công nào.
Chuẩn bị đối đầu?
Hàng không mẫu hạm USS Nimitz đã tuần tra vùng biển vùng Vịnh từ cuối tháng 11 trong khi 2 máy bay ném bom B-52 của Mỹ gần đây đã tấn công khu vực này trong một cuộc biểu dương sức mạnh rõ ràng nhằm vào Iran và các đồng minh. Tuy nhiên, một loạt tên lửa đã phát nổ hôm 20-1 gần Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad, gây thiệt hại về vật chất nhưng không có thương vong, theo lực lượng an ninh Iraq. Đây là cuộc tấn công thứ 3 vào các cơ sở quân sự và ngoại giao của Mỹ ở Iraq kể từ khi thỏa thuận đình chiến vô thời hạn với các nhóm thân Iran vào tháng 10.
Trong khi đó, một số bức ảnh được AP công bố ngày 18-12 cho thấy Iran đang có hoạt động xây dựng tại cơ sở hạt nhân dưới lòng đất ở Fordo trong bối cảnh gia tăng căng thẳng với Mỹ về chương trình hạt nhân nguyên tử.
Iran từng không công khai thừa nhận xây dựng bất kỳ công trình mới nào tại Fordo. Vào năm 2009, tình báo Mỹ đã phát hiện ra Iran đang tiến hành nghiên cứu hạt nhân tại Fordo và điều này dẫn đến việc ký kết thỏa thuận hạt nhân vào năm 2015. Tuy chưa rõ mục đích của Iran trong hoạt động xây dựng nêu trên nhưng bất kỳ hoạt động nào tại Fordo cũng có thể sẽ gây ra mối quan ngại, nhất là trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Donald Trump đang suy yếu trước lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Joe Biden vào tháng 1-2021. Hiện Iran cũng đang xây dựng cơ sở hạt nhân Natanz sau vụ nổ bí ẩn xảy ra vào tháng 7-2020 mà Tehran cho rằng là một cuộc tấn công phá hoại.
Theo AP, hoạt động xây dựng tại cơ sở hạt nhân ở Fordo bắt đầu vào cuối tháng 9. Các hình ảnh vệ tinh cho thấy, việc xây dựng diễn ra ở một góc phía Tây Bắc khu vực này, gần thành phố Qom (cách khoảng 90km về phía Tây Nam của Tehran). Đây được coi là địa điểm lý tưởng vì nằm sâu bên trong một ngọn núi giúp bảo vệ cơ sở này khỏi các cuộc không kích tiềm tàng.
