Mỹ, EU sẵn sàng chia sẻ bản quyền vaccine Covid-19

Quyết định mang tính nhân văn

Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các quốc gia như Ấn Độ, Nam Phi và nhiều thành viên đảng Dân chủ của Tổng thống Mỹ Joe Biden từ lâu đã kêu gọi tạm thời nới lỏng bằng sáng chế của các gã khổng lồ dược phẩm liên quan vaccine Covid-19. Họ cho rằng lợi nhuận tư nhân không thể quan trọng hơn sinh mạng của hàng triệu người.

Theo CNN, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm hàng đầu của Mỹ, Tiến sĩ Anthony Fauci, cho rằng: “Với khả năng của nước Mỹ, tôi tin rằng chúng ta có nghĩa vụ đạo đức để đảm bảo phần còn lại của thế giới không phải chịu đựng chết chóc như đã từng xảy ra”.

Nhiều người cho rằng việc tung dữ liệu vaccine Covid-19 công khai sẽ làm mất đi bí mật thương mại của các công ty Mỹ như Pfizer và Moderna. Bản thân Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đã nghe nhiều quan điểm trái chiều.

Một nhà máy sản xuất vaccine Covid-19 Pfizer-BioNTech ở Đức

Theo CNN, ông Biden từng hứa chia sẻ công nghệ vaccine với các nước khác trong chiến dịch tranh cử của mình và bị cáo buộc là không làm đủ để giúp các quốc gia nghèo tiếp cận nhanh chóng nguồn vaccine. Cuối cùng, Tổng thống Mỹ đã chọn cách “đứng về phía nhân loại”, như nhận xét của CNN.

Sau tuyên bố của Tổng thống Mỹ, theo Reuters, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen cho biết, Liên minh châu Âu (EU) cũng sẵn sàng thảo luận về bất kỳ đề xuất nào nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng một cách hiệu quả và thực tế.

Còn nhiều cam go

Tuy nhiên, sự hỗ trợ từ Nhà Trắng với việc ngừng yêu cầu quyền SHTT với vaccine Covid-19 không phải là sự đảm bảo rằng mọi việc sẽ sớm được thông qua. Mỹ sẽ phải tham gia các cuộc đàm phán tại Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) về vấn đề này nhưng sẽ mất thời gian do tính chất dựa trên sự đồng thuận của WTO và mức độ phức tạp của các vấn đề liên quan.

Ngành công nghiệp dược phẩm đã phản ứng giận dữ với quyết định bỏ qua yêu cầu quyền SHTT với vaccine Covid-19. Stephen J.Ubl, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành Cơ quan Nghiên cứu và Sản xuất dược phẩm Mỹ, gọi quyết định của Tổng thống Joe Biden là “một bước chưa từng có, sẽ làm suy yếu phản ứng toàn cầu đối với đại dịch và ảnh hưởng đến sự an toàn”.

Theo New York Times, ông Ubl cho rằng quyết định này sẽ thúc đẩy sự gia tăng của vaccine giả và làm suy yếu vai trò lãnh đạo của Mỹ trong lĩnh vực khám phá y sinh học.

Công ty Pfizer cho biết, vaccine Covid-19 Pfizer-BioNTech cần 280 thành phần từ 86 nhà cung cấp ở 19 quốc gia. Tiến sĩ Michelle McMurry-Heath, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành tổ chức Đổi mới Công nghệ sinh học Mỹ, cho rằng: “Việc giao cho các quốc gia khó khăn công thức mà không có các thành phần, biện pháp bảo vệ và lực lượng lao động chuyên môn sẽ không giúp ích được gì cho những người chờ đợi vaccine và cũng không giúp chúng ta ngăn chặn sự xuất hiện của các biến thể Covid mới nguy hiểm”.

Ngược lại, các nhà hoạt động y tế toàn cầu đã ca ngợi quyết định của chính quyền ông Joe Biden. Bà Priti Krishtel, giám đốc điều hành Sáng kiến Thuốc, Tiếp cận và Tri thức toàn cầu nói: “Đó là một bước đi thực sự mang tính lịch sử”.

Các nhà hoạt động y tế nhận định, việc chỉ miễn yêu cầu quyền SHTT sẽ không làm tăng nguồn cung cấp vaccine trên thế giới mà điều đó phải đi kèm với một quá trình được gọi là “chuyển giao công nghệ”, trong đó các chủ sở hữu bằng sáng chế cung cấp bí quyết kỹ thuật và nhân sự. Các nhà hoạt động y tế cũng đang yêu cầu ông Biden sử dụng quyền lực của mình để đảm bảo rằng việc sản xuất vaccine Covid-19 được mở rộng trên toàn cầu.