Tăng sức ép
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton ngày 6-5 cho rằng nhóm tàu sân bay và một lực lượng đặc nhiệm ném bom đã được đưa đến khu vực vùng Vịnh do “một số dấu hiệu leo thang rắc rối” về sự trả đũa của Iran đối với áp lực lệnh trừng phạt của Mỹ. Theo AP, ông Bolton tuyên bố “chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ để đối phó với bất kỳ cuộc tấn công nào, cho dù theo ủy quyền hay không của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran”.
Theo truyền hình Iran Press TV, người phát ngôn của Hội đồng Bảo vệ Quốc gia Tối cao Iran (SNSC) Keivan Khosravi cho biết Mỹ đã triển khai nhóm tàu sân bay và tàu tấn công vào Địa Trung Hải từ 3 tuần qua. Ông Khosravi cho rằng tuyên bố của ông Bolton là “một cách sử dụng vụng về một sự kiện lỗi thời phục vụ cho chiến tranh tâm lý”. Người phát ngôn này lập luận rằng ông Bolton “thiếu hiểu biết về quân sự và an ninh và những nhận xét của ông ta thường nhằm thu hút sự chú ý của dư luận”. Theo báo Washington Post, mục tiêu của Mỹ là gây “áp lực tối đa” để thay đổi hành vi của Iran trong khu vực.
Ngoại trưởng Iran cảnh báo chiến tranh Iran - Mỹ có thể xảy ra nếu đụng độ nhỏ dẫn đến xung đột quân sự. Tháng trước, Washington tuyên bố sẽ không gia hạn lệnh miễn trừ cho các nước nhập khẩu dầu của Iran sau khi hết hạn vào ngày 2-5. Iran đáp trả bằng cách đe dọa đóng eo biển Hormuz - một đường vận chuyển chiến lược quan trọng với 20% lượng dầu của thế giới được vận chuyển qua nơi này. Iran cũng cảnh báo sẽ trả đũa cuộc tấn công của Mỹ bằng cách tấn công các lực lượng đồng minh của Mỹ ở Trung Đông.
Đổ lỗi cho Iran
Mỹ hiện có hơn 5.000 quân tại Iraq. Thêm 2.000 quân đang ở nước láng giềng Syria, và nhiều lực lượng của Mỹ có trụ sở tại các cơ sở không quân, lục quân và hải quân ở Qatar, Kuwait và Bahrain, cũng như các cơ sở nhỏ hơn ở Saudi Arabia. Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Bolton nói rằng Mỹ không “tìm cách gây chiến tranh” với Iran mà chỉ “chuẩn bị đầy đủ để đáp trả bất kỳ cuộc tấn công nào từ Iran”.
Một nhà báo hàng đầu của Israel, ông Barak Ravid của kênh truyền hình 13 Israel, cho biết Israel đã chuyển thông tin về một “âm mưu” được cho là của Iran nhằm tấn công các lợi ích của Mỹ ở vùng Vịnh. Một phát ngôn viên của Đại sứ quán Israel từ chối bình luận về thông tin này.
Tháng trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cảnh báo Iran về hậu quả khi nước này đóng eo biển Hormuz. Ngoại trưởng Mike Pompeo, trong một chuyến đi tới Phần Lan, cho biết hôm 6-5 rằng “chúng tôi thấy hành động leo thang căng thẳng từ chính người Iran”. Tuần trước, các hình phạt mới của Mỹ siết chặt hơn nhắm vào Iran đã có hiệu lực và các chuyên gia cho rằng điều này đẩy xuất khẩu dầu của Iran giảm từ khoảng 1,1 triệu thùng/ngày xuống còn 200.000 - 300.000 thùng/ngày, gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế của Iran. Theo báo cáo của Quỹ Tiền tệ quốc (IMF) vào tháng 4, lệnh trừng phạt mới của Mỹ đã làm giảm mức tăng trưởng kinh tế, đẩy kinh tế Iran vào suy thoái trầm trọng và đẩy lạm phát lên 40%.
Iran hiện đang kiểm soát eo biển Hormuz, với sự hiện diện quân sự trên biển và dọc theo bờ biển. Về lý thuyết, điều đó mang lại cho các lực lượng quân sự Iran cơ hội gây ảnh hưởng lên một trong những huyết mạch kinh tế quan trọng của thế giới, có khả năng dẫn đến tổn thất kinh tế nặng nề cho các đối thủ trong khu vực như Saudi Arabia, và ngay cả Mỹ. Đó là lý do tại sao Mỹ và các đồng minh khu vực xem eo biển này là “bóng ma ám ảnh” .
