Sáng nay 4-11, Bộ NN-PTNT ra thông cáo gửi các cơ quan báo chí thông báo: Sau hơn 3 năm nỗ lực hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; tổ chức tuyên truyền, đào tạo, tập huấn cho hàng triệu hộ nông dân về điều kiện bảo đảm vệ sinh, ATTP trong toàn bộ quá trình từ sản xuất con giống, nuôi trồng, vận chuyển, sơ chế, chế biến, xuất khẩu cá tra vào Hoa Kỳ; thực hiện nhiều cuộc đàm phán, đánh giá thực địa hệ thống kiểm soát an toàn thực phẩm trong sản xuất, chế biến, xuất khẩu cá da trơn Việt Nam. Cuối cùng, ngày 31-10-2019, Bộ Nông nghiệp Mỹ đã chính thức công bố quyết định công nhận tương đương hệ thống kiểm soát ATTP cá da trơn của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ.
Theo Đạo luật Nông nghiệp 2014 (Farm Bill 2014) của Bộ Nông nghiệp Mỹ, để tiếp tục xuất khẩu cá da trơn (chủ yếu là cá tra) vào Mỹ, Việt Nam phải xây dựng và tổ chức hệ thống kiểm soát ATTP tương đương với Mỹ về 3 nhóm tiêu chí: Hệ thống pháp luật trong kiểm soát chất lượng, ATTP; Năng lực thực thi pháp luật của cơ quan thẩm quyền; Điều kiện bảo đảm vệ sinh, ATTP trong toàn bộ quá trình từ sản xuất con giống, nuôi trồng, vận chuyển, sơ chế, chế biến, xuất khẩu cá tra vào Mỹ.
Việc Mỹ công nhận tương đương hệ thống kiểm soát ATTP cá da trơn của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển ngành cá tra bền vững trong thời gian tới, cụ thể như sau:
Khẳng định năng lực kiểm soát chất lượng, an toàn thực phẩm chuỗi sản xuất, chế biến xuất khẩu cá tra của Việt Nam đã đáp ứng 1 trong những yêu cầu khắt khe nhất, giúp cá tra Việt Nam dễ dàng hơn trong việc tiếp cận và mở rộng thị trường xuất khẩu không chỉ Mỹ mà còn các thị trường khác.
Việt Nam được bổ sung thêm doanh nghiệp đăng ký xuất khẩu cá tra vào Mỹ (hiện nay là 13 doanh nghiệp) và quan trọng hơn là tạo niền tin cho nhà nhập khẩu Mỹ yên tâm nhập khẩu sẽ gia tăng sản lượng, giá trị xuất khẩu cá tra vào thị trường này trong những tháng cuối năm 2019, góp phần tăng trưởng ngành hàng cá tra năm 2019.
Đáp ứng yêu cầu công nhận tương đương của Mỹ, góp phần chuyển mạnh ngành nuôi cá tra từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất lớn trên cơ sở kiểm soát có hệ thống từ con giống đến sản phẩm cuối cùng, đồng thời tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững của ngành thủy sản.
Theo quy định, sau khi công nhận tương đương, Bộ Nông nghiệp Mỹ tiếp tục giám sát, định kỳ thanh tra lại Hệ thống kiểm soát ATTP chuỗi sản xuất kinh doanh cá tra Việt Nam. Do vậy để duy trì việc công nhận và mở rộng xuất khẩu sang Mỹ và các thị trường khác, chúng ta cần tiếp tục rà soát hoàn thiện và triển khai hệ thống chính sách pháp luật và tổ chức tốt việc thực thi Chương trình kiểm soát ATTP trong sản xuất kinh doanh cá tra tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
Theo thống kê, hiện Việt Nam có sản lượng cá tra 1,3 triệu tấn, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho rằng, ngành cá tra với diện tích khoảng 5.000ha, nhưng kim ngạch xuất khẩu đã đạt 1,8 tỷ USD và còn nhiều tiềm năng, dư địa phát triển.
Tuy nhiên, ngành cá tra Việt Nam vẫn còn một số điểm chưa yên tâm, đó là một số khâu còn yếu, liên kết chuỗi giá trị chưa chặt chẽ, tính cạnh tranh chưa cao... Do đó, yêu cầu các địa phương phát triển mặt hàng cá tra cần xem khâu giống là khâu “yết hầu”.
Cùng với đó, phải tăng cường sự liên kết trong sản xuất, tiêu thụ, ứng dụng công nghệ tiến tiến, gia tăng giá trị ... tận dụng tốt lợi thế từ việc Mỹ công nhận tương đương hệ thống kiểm soát ATTP cá da trơn của Việt Nam xuất khẩu để phát triển, mở rộng thị trường xuất khẩu, góp phần quan trọng vào việc thực hiện đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp.
