Cơm tối xong, cả nhà quây quần quanh bàn nước chuyện trò rôm rả. Mấy đứa cháu tranh nhau kể chuyện trong ngày cho ông bà và bố mẹ nghe. Giọng nói thỏ thẻ của bé Mai kể về lễ khai giảng năm học mới ở trường làm bà xúc động. Ký ức tuổi thơ được đánh thức, bồi hồi bà nhớ lại.
Tháng 8 năm 1945, làng quê bà xơ xác tiêu điều sau nạn đói. Tiếp theo là vỡ đê sông Hồng nước lũ tràn về, ruộng đồng, làng xóm chìm trong biển nước. Bỗng một ngày, tiếng trống thúc, tiếng loa vang lên. Bà thấy hàng trăm người với cuốc xẻng, gậy gộc ngồi trên thuyền nan, trên bè chuối hối hả theo lá cờ đỏ sao vàng của Việt Minh lên huyện giành chính quyền.
Cách mạng Tháng Tám thành công. Một không khí náo nức chưa từng có bao trùm khắp xóm làng. Sáng sáng, thanh thiếu niên vội vã ra sân đình tập thể dục theo chủ trương “Khỏe vì nước” của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tối tối, dưới ánh đèn dầu, mái đầu xanh bên mái tóc bạc nắn nót tập viết từng chữ “i - t - o - a” trong các lớp bình dân học vụ để diệt giặc dốt như lời Cụ Hồ dạy.
Bà nhớ như in một ngày đẹp trời đầu tháng 9. Sáng sớm, mặt trời trải nắng vàng rực rỡ trên con đường làng phong quang sạch sẽ. Thiên nhiên như bừng dậy sau những ngày mưa ngâu sùi sụt. Bầu trời xanh ngắt cao vòi vọi với những đám mây trắng nhỏ lững lờ trôi. Trên cành cây chim hót líu lo. Xúng xính trong bộ quần áo mới, tay cắp sách vở, bà cùng các bạn tung tăng đến trường. Lần đầu tiên trong đời bà được đứng nghiêm chào lá cờ Tổ quốc đỏ tươi màu máu với ngôi sao vàng năm cánh phấp phới bay trên đỉnh cột cờ làm bằng cây tre cao vút.
Sau lễ chào cờ, thầy giáo làng khăn đóng, áo dài, trịnh trọng đọc thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi học sinh nhân ngày khai trường:
Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có trở nên vẻ vang sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu…
Miên man với những kỷ niệm xưa, bà như bừng tỉnh khi nghe tiếng bé Mai hát: … Nhờ có Bác Hồ đời cháu được ấm no. Cháu vui múa ca càng nhớ công ơn Bác Hồ…
Rưng rưng nước mắt, bà càng thấm thía: Đúng là nhờ có Bác Hồ, có Đảng Cộng sản, đất nước ta mới được hồi sinh, dân tộc ta mới thoát khỏi ách áp bức của bọn thực dân phong kiến và bà mới trở thành giảng viên đại học, điều mà trước Cách mạng Tháng Tám không bao giờ bà dám mơ tới. Công lao của Bác Hồ, của Đảng đối với dân tộc ta thật như trời bể.
Vũ Thị Thao