Mùa hè đối với trẻ nhỏ thường là dịp được cha mẹ đưa đi du lịch đây đó, được vui chơi thỏa thích. Nhưng, với trẻ là con công nhân thì không ít trường hợp mùa hè là thời gian trải nghiệm làm việc cùng ba mẹ. Từ những công việc cụ thể, các em đã có được nhận thức tích cực và thấu hiểu nỗi nhọc nhằn của đấng sinh thành.
“Thợ đụng” nhí
Nửa mùa hè đã trôi qua, cũng là quãng thời gian Luân theo ba mẹ đi “làm rác”. Người dân sinh sống tại khu vực phường 8, quận 4 (TPHCM) đã rất quen mặt Luân, bởi mùa hè nào em cũng theo phụ giúp mẹ. Đến năm học mới này, Luân vào lớp 5 và em đã có “thâm niên” đi thu gom rác gần 3 mùa hè. Hồi nghỉ hè năm lớp 2, Luân nằng nặc đòi mẹ cho đi theo lên TPHCM làm việc. Nghĩ con muốn đi chơi, vợ chồng chị Bùi Thị Thủy (công nhân vệ sinh tại quận 4) đưa Luân theo cho biết Sài Gòn. Thế nhưng, ngay lần đầu theo mẹ đến từng gia đình thu gom rác, Luân đã biết phụ mẹ đẩy xe, rồi chạy đến các nhà để lấy rác. Rồi cứ thế, trong suốt những ngày hè, cứ 4 giờ sáng Luân lại thức dậy để cùng ba mẹ đi từ Long Thành (tỉnh Đồng Nai) lên TPHCM làm việc. Đến nay em đã rất thạo việc. Luân nói: “Nếu ở nhà, con chỉ chơi rồi ngủ, theo mẹ đi làm con thấy vui hơn. Con có thể giúp đẩy xe để mẹ đỡ cực, rồi mẹ có con nói chuyện sẽ vui hơn khi phải đi một mình”.
Hơn 20 năm xuôi ngược từ Long Thành đến TPHCM để làm rác, biết bao nhiêu cực nhọc, nhưng niềm vui của vợ chồng chị Thủy là cả 5 đứa con đều ngoan ngoãn và học hành rất giỏi. Riêng Luân không chỉ học giỏi mà còn hiếu thảo với ba mẹ, biết thương yêu anh chị em. Chị Thủy chia sẻ, lần đầu tiên đi theo mẹ làm việc, Luân bịt mũi kêu hôi. Vậy mà hôm sau chị bảo ở nhà, Luân lại không chịu, cứ đòi đi cùng. Đến giờ thì Luân đã quen với công việc. Những chuyến đi phụ đã giúp Luân thấu hiểu sự nhọc nhằn của mẹ, nên càng biết chia sẻ với mẹ nhiều hơn. Nhìn cậu bé Luân với dáng người nhỏ thó, nước da đen nhẻm, nhưng nụ cười tươi rói loay hoay trên xe rác làm việc như một người lớn, mọi người vừa thương vừa phục.
Tại các công trình xây dựng vào mùa hè, không khó để thấy những đứa trẻ chạy chơi loanh quanh hoặc phụ giúp ba mẹ vài việc lặt vặt. Dù mồ hôi ướt đẫm lưng áo, anh Nguyễn Văn Thắng (quê Vĩnh Long, đang làm việc tại công trình xây nhà ở quận 7, TPHCM) vẫn không cảm giác mệt khi nhìn thấy vợ và con gái đang làm việc gần bên. Anh là thợ xây theo các công trình đi khắp nơi. Dịp hè, khi con gái được nghỉ học, vợ anh đưa con theo chồng tới công trình để cả nhà được gần nhau. Chị xin vào công trình làm các việc nhẹ, cô con gái Nguyễn Hồng Thy (8 tuổi) thường theo mẹ phụ bê gạch hay rót nước mời ba, quạt mát cho mẹ… Với bé Thy, mùa hè được lên thăm ba, được làm “thợ đụng” chính là đi du lịch cho biết đó biết đây.
Ước mơ được đi du lịch
Với em Nguyễn Thị Thanh Hoa (11 tuổi, ngụ phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức, TPHCM), mùa hè là lúc em làm phục vụ chính trong quán trứng gà luộc của mẹ. Nói là quán cho sang, chứ thực chất chỉ có nồi trứng gà cùng vài bộ bàn ghế ọp ẹp. Thế nhưng, suốt từ 14 giờ đến 21 giờ, Hoa tất bật khi thì bưng bê trứng gà cho khách, khi thì phụ mẹ lấy muối tiêu, rau cho vào túi để khách mua mang về. Khách đến mua hàng rất ấn tượng với cô bé có gương mặt xinh xắn, hay cười và thường nói lời cảm ơn đến khách. Từ khi ba bỏ đi, 3 mẹ con Hoa nương tựa nhau mà sống. Buổi sáng, mẹ Hoa đi phụ bán rau ngoài chợ, xế chiều về bán trứng gà luộc. Thương mẹ phải một mình tần tảo mưu sinh, Hoa rất ngoan và biết làm tất cả việc nhà giúp mẹ. Khi chúng tôi hỏi, Hoa lí nhí nói về mong ước của mình là được đi du lịch Đà Lạt để ngắm hoa, như lời các bạn trong lớp kể. “Nhưng cô đừng cho mẹ con biết nha, con sợ mẹ phải buồn vì không đủ tiền cho con đi chơi”, Hoa chia sẻ.
Với nhiều đứa trẻ, hè là dịp được ba mẹ đưa đi chơi đây đó, nhưng với con những người công nhân lao động, đó là cả một mơ ước lớn lao. Hôm gặp Luân khi đang loay hoay đẩy xe rác, Luân bộc bạch về ước mơ của mình: “Con chưa bao giờ được đi du lịch. Xem tivi con thấy mùa hè các bạn được đi chơi ở biển, con thích lắm và muốn một lần được đi. Nhưng mẹ bảo nhà còn nghèo, chờ vài năm nữa mẹ sẽ ráng đưa cả nhà đi chơi biển”.