Nhiều thương vụ “khủng”
Những khó khăn của thị trường bất động sản thời gian qua khiến nhiều doanh nghiệp (DN) trong lĩnh vực này không còn tiền để triển khai dự án, cũng như trang trải chi phí hoạt động mặc dù đã thu hẹp quy mô. Do vậy, nhiều DN buộc phải bán một phần hoặc toàn bộ dự án để trả nợ, bổ sung nguồn vốn, tránh bị phá sản. Mới đây nhất là Công ty Nova F&B - một thành viên của NovaGroup, chuyên cung cấp dịch vụ ẩm thực tại các dự án do Novaland phát triển, đã được một DN của Singapore mua lại thông qua sự sắp xếp của VinaCapital. Thương vụ này được thực hiện trong nỗ lực tái cấu trúc của NovaGroup bởi vì quá khó khăn.
Cũng trong thời gian vừa qua, Tập đoàn Keppel (Singapore) cùng Quỹ đầu tư Keppel Việt Nam (gọi chung là Keppel Consortium) đã công bố rót 3.180 tỷ đồng mua cổ phần dự án Emeria (6ha) và dự án Clarita (5,8ha) tại TP Thủ Đức (TPHCM) từ Công ty CP Nhà Khang Điền. Trong khi đó, Tập đoàn Jones Lang Lasalle (JLL) cho biết, đã được ủy thác tư vấn độc quyền cho phía bên bán 3 khách sạn ở Đông Nam Á, trong đó có 2 khách sạn tại Việt Nam là Ibis Saigon South và Capri by Fraser (quận 7, TPHCM), đánh dấu thương vụ mua bán khách sạn đầu tiên trong khu vực của năm 2023. Thương vụ này trị giá 106,1 triệu USD và bên mua đến từ Hồng Công (Trung Quốc).
Bà TRANG BÙI, Tổng Giám đốc Cushman & Wakefield Việt Nam:
Xuất hiện nhiều nhà đầu tư mới
Giữa lúc nhiều DN địa ốc trong nước đối mặt khó khăn về nguồn vốn lại chính là cơ hội cho khối ngoại đang chủ động được dòng tiền. Từ đầu năm 2023 đến nay, thị trường Việt Nam đã xuất hiện nhiều nhóm nhà đầu tư ngoại, trong đó 50% là các tên tuổi mới. Nếu trước đây phổ biến nhà đầu tư đến từ Hồng Công (Trung Quốc), Singapore, còn nay có nhiều nhà đầu tư mới như Nam Phi, Arập…
Không chỉ lĩnh vực bất động sản mà trong những tháng đầu năm 2023, nhiều thương vụ M&A “khủng” trong lĩnh vực tài chính cũng đã diễn ra. Cụ thể, thị trường tài chính đã chứng kiến một thương vụ M&A có giá trị lên tới khoảng 1,5 tỷ USD, đó là VPBank bán 15% cổ phần cho Ngân hàng SMBC (Nhật Bản). Tương tự, Ngân hàng UOB Singapore cũng đã hoàn tất việc mua mảng ngân hàng tiêu dùng của Citigroup tại Việt Nam; SHB chuyển nhượng 50% vốn SHBFinance cho Ngân hàng Krungsri (Thái Lan) thu về khoảng 1.800 tỷ đồng…
Lo “gần ăn trái, phải bán cả cây”
Theo các chuyên gia kinh tế, những cuộc sáp nhập nhìn theo hướng tích cực là tạo ra nhân tố mới, kỳ vọng cải thiện nguồn cung tương lai, đem đến nhiều sản phẩm chất lượng, đa dạng cho thị trường. Ngoài ra, đây cũng là cơ hội để DN ngoại hợp tác DN trong nước, phát huy tối đa thế mạnh am hiểu chính sách và quy trình tại Việt Nam. Đặc biệt, đối với thị trường bất động sản, ông Neil MacGregor, Tổng Giám đốc điều hành Savills Việt Nam, đánh giá, dù hiện tại khó khăn nhưng tương lai là “con gà đẻ trứng vàng”, do đó thu hút sự quan tâm rất lớn của các nhà đầu tư nước ngoài.
Savills cho biết thêm, đã nhận nhiều yêu cầu tư vấn của các nhà phát triển bất động sản trong nước về thiết lập cấu trúc các thương vụ và định giá giao dịch. Dự báo, năm nay các hoạt động M&A sẽ được xúc tiến nhiều hơn so với năm trước. Cùng chung nhận định, ông David Jackson, Tổng Giám đốc Colliers (Việt Nam), cho rằng, thị trường bất động sản Việt Nam có tiềm năng tăng trưởng trong dài hạn nên nhiều tập đoàn đầu tư nước ngoài đang tận dụng thời điểm thị trường nội địa giảm tốc để gia tăng thị phần tại Việt Nam.
Tuy nhiên, hiện tượng đang xảy ra cho thấy, hầu như các thương vụ M&A chỉ diễn ra một chiều. Cụ thể, tại phiên họp thứ 23 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng khiến nhiều người “giật mình” khi thông tin, nhiều DN lớn đã phải bán tài sản với giá chỉ bằng 50% giá trị thực và bên mua là DN nước ngoài. Trong nền kinh tế thị trường, việc mua bán - sáp nhập DN là hoạt động bình thường, bên mua vẫn đóng thuế, đóng góp cho tăng trưởng. Vấn đề chỉ đáng lo khi không ít DN phải ngậm ngùi “bán mình” dưới giá thành, có khi chỉ bằng 50% giá trị thực. TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, cho biết, có một nhà đầu tư Việt Nam đã phải “bán non” một dự án đã bỏ nhiều tâm huyết cho một tập đoàn bán lẻ Nhật Bản, chấp nhận lỗ trên 200 tỷ đồng, dù ngày “hái quả” đã cận kề.
Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, cho rằng, hoạt động của DN phản ánh sức khỏe của nền kinh tế. Vì vậy, việc nhiều DN, đặc biệt là các DN lớn phải bán gần hết tài sản để cầm cự và số DN rời bỏ thị trường tăng mạnh so với nhiều năm trở lại đây là rất đáng lo ngại. “Nếu một DN tốt đối mặt với khó khăn trong thanh khoản ngắn hạn, buộc phải bán cả cơ ngơi là điều rất xót xa. DN chỉ gặp trục trặc trong ngắn hạn mà phải “bán mình” là điều đáng tiếc cho nền kinh tế”, ông Đậu Anh Tuấn tâm tư.
