Từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 5-2025, tại thôn Hiệp Lực (xã Kim Lư, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn) liên tiếp xuất hiện nhiều hố sụt lún đất bất thường, trong đó có hố lớn nằm ngay trên Quốc lộ 3B (tuyến từ Bắc Kạn đi Lạng Sơn và Cao Bằng).
Các hố sụt có đường kính từ 1m đến hơn 8m, sâu từ 1m đến 8m, gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng người dân và phá hủy hạ tầng sản xuất, giao thông.
Theo thống kê của UBND huyện Na Rì, hiện tượng sụt lún bắt đầu xuất hiện từ ngày 24-3, khi 2 hố sụt đầu tiên xuất hiện tại ruộng nhà ông Đàm Văn Việt. Đến ngày 29-3, một hố lớn với chiều dài 8,6m và sâu 8m xuất hiện tại Km80+050 trên Quốc lộ 3B.
Tiếp đó, từ 30-3 đến 1-5, thêm 4 hố sụt khác liên tục xuất hiện trong bán kính vài chục mét quanh khu vực đường và nhà dân. Đáng chú ý, ngày 1-5, chỉ trong vòng 6 tiếng, đã xuất hiện 2 hố sụt mới ở sát hành lang đường, buộc chính quyền phải di dời khẩn cấp một hộ dân ra khỏi vùng nguy hiểm.
Một số người dân và dư luận mạng xã hội cho rằng, nguyên nhân sụt lún xuất hiện nhiều có thể là do hậu quả của tình trạng đào vàng trái phép.
Tuy nhiên, qua khảo sát hiện trường, Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) xác định hiện tượng sụt lún có liên quan địa chất đá vôi bị karst hóa, cấu trúc hang rỗng ngầm, cùng với tình trạng khai thác nước ngầm quá mức trong khu vực.
Những yếu tố này tạo thành các “bẫy sập” tiềm ẩn, chỉ chờ sụp đổ khi gặp điều kiện phù hợp như mưa lớn, rung chấn hay áp lực tải trọng bề mặt.
Hiện nay, UBND huyện Na Rì đã khoanh vùng nguy cơ, dựng rào chắn và phối hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức theo dõi diễn biến. Cục Đường bộ Việt Nam cũng đã vào cuộc, yêu cầu khẩn trương hoàn thiện khảo sát địa chất tại khu vực sụt lún trên Quốc lộ 3B, đề xuất giải pháp xử lý kỹ thuật phù hợp nhằm đảm bảo an toàn giao thông.
Với mật độ sụt lún dày đặc và còn có thể tiếp tục phát sinh trong thời gian ngắn, các chuyên gia cảnh báo khu vực thôn Hiệp Lực đang đứng trước nguy cơ địa chất nghiêm trọng, cần sớm đưa vào diện điều tra địa chất đặc biệt và có phương án di dời dân cư quy mô lớn nếu diễn biến tiếp tục xấu đi.
