Tham gia nhánh IS ở Somalia có một lượng lớn chiến binh nước ngoài, tạo nên một lực lượng đáng gờm đe dọa an ninh toàn cầu. Nhánh IS Somalia cũng đã trở thành nguồn tài trợ chính cho các nhánh khác của IS trên khắp thế giới. Nhánh IS tại Somalia nổi lên vào năm 2015 như một phe phái ly khai khỏi nhóm phiến quân Hồi giáo al-Shabab, chi nhánh Đông Phi của al-Qaeda và hoạt động mạnh nhất ở Puntland, đặc biệt là ở dãy núi Galgala, nơi lực lượng này đã thiết lập các nơi ẩn náu và trại huấn luyện.
Mặc dù ảnh hưởng của IS tương đối hạn chế so với al-Shabab, nhưng IS ở Somalia đã tham gia vào các cuộc tấn công ở miền Nam và miền Trung nước này. IS ở Somalia cũng đã trở thành một lực lượng chiến đấu tinh vi hơn, sử dụng máy bay không người lái tự sát, lính bắn tỉa tầm xa và bom. Nhóm này tìm kiếm nguồn tài trợ cho các hoạt động của mình thông qua tống tiền, buôn lậu và đánh thuế bất hợp pháp, đặc biệt là ở một số khu vực ven biển, nơi nhóm này cố gắng kiểm soát các doanh nghiệp địa phương. Mặc dù phải đối mặt với áp lực chống khủng bố từ lực lượng an ninh Somalia và sự cạnh tranh của al-Shabab, IS vẫn tiếp tục hoạt động rộng khắp, tìm cách mở rộng ảnh hưởng thông qua việc tuyển mộ và tuyên truyền. Năm ngoái, các chiến binh của nhóm này đã đánh bại al-Shabab sau hơn 1 năm giao tranh, mở rộng đáng kể lãnh thổ ở khu vực Puntland.
Theo Washington Post, điều tra từ giới chức Mỹ và Liên hợp quốc cho thấy, từ chỗ nhận tiền từ Iraq và Syria lúc ban đầu, nhánh Somalia đã nhanh chóng nhận được nguồn thu nhập riêng, thu về hàng triệu USD. Không lâu sau đó, al-Karrar, một văn phòng tài chính trong khu vực của nhóm ra đời, trở thành một trung tâm đầu não chuyển tiền cho các chiến binh ở các quốc gia từ Thổ Nhĩ Kỳ đến Nam Phi. Các nhóm IS ở châu Phi đang nhận được sự chỉ đạo hoạt động từ nhóm lãnh đạo như: cách thức bắt cóc người phương Tây để đòi tiền chuộc; học các chiến thuật quân sự tinh vi hơn; cách né máy bay không người lái và cách chế tạo máy bay 4 cánh quạt nhỏ của riêng IS.
Tháng 12-2024, với sự hỗ trợ của Mỹ, chính quyền Puntland ở Somalia tuyên bố mở chiến dịch tấn công quy mô chống lại IS và nhóm phiến quân nổi dậy al-Shabab có liên hệ với al-Qaeda. Chiến dịch đã tiêu diệt nhiều sở chỉ huy của IS, phá hủy nhiều trụ sở và thiết bị quân sự quan trọng của nhóm trong khu vực. Giới chức Puntland cho biết đã chiếm lại khoảng 50 tiền đồn, căn cứ nhỏ của IS và tiêu diệt hơn 150 chiến binh, hầu hết là người nước ngoài.
Mới nhất, trong tháng 2-2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ra lệnh không kích đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của mình, nhằm vào các chỉ huy cấp cao của IS ở miền Bắc Somalia và một số phần tử khủng bố khác. Các cuộc không kích của quân đội Mỹ đã đánh trúng và phá hủy các hang động mà những kẻ này lẩn trốn, qua đó tiêu diệt nhiều phần tử khủng bố IS mà không làm hại tới dân thường. Bằng cách này, Chính phủ Mỹ cho thấy sẽ truy tìm, tiêu diệt mọi phần tử IS và các nhóm khủng bố khác tìm cách tấn công người dân Mỹ.
