"Mở lối" giúp thanh thiếu niên hư hỏng thành người có ích - Bài 1: Gia tăng tội phạm vị thành niên

Dù có nhiều cảnh báo, nhưng tình trạng thanh thiếu niên vi phạm pháp luật tại TP Đà Nẵng ngày một tăng. Đây là “kẽ hở” khiến tình hình an ninh trật tự luôn tiềm ẩn phức tạp.

Thiếu hiểu biết, thừa liều lĩnh

Bỏ học, thường xuyên tụ tập chạy mô tô lạng lách trên đường, lao vào những cuộc vui thâu đêm suốt sáng là câu chuyện chung của một bộ phận thanh, thiếu niên có nguy cơ vi phạm pháp luật. Tại TP Đà Nẵng, những tuyến đường như Bạch Đằng, Như Nguyệt, Nguyễn Tất Thành... là địa điểm các nhóm thanh thiếu niên thường chọn làm "sân diễn", khiến người đi đường hoang mang, lo lắng.

Người dân Đà Nẵng chưa hết rùng mình với clip ghi lại cảnh một nhóm khoảng 20-30 thanh thiếu niên chở nhau trên xe máy, mang theo hung khí, đuổi đánh nhau, gây rối trật tự công cộng trên tuyến đường Bạch Đằng, Như Nguyệt (quận Hải Châu) vào rạng sáng 31-3-2024.

Qua xác minh, Đội Cảnh sát Hình sự Công an quận Hải Châu nhanh chóng làm rõ nhóm trên có độ tuổi từ 15-19, thường hoạt động lúc khuya dần về rạng sáng, tụ tập tại các quán nước trên đường Như Nguyệt, mang theo hung khí đuổi đánh nhau, đùa giỡn, sau đó quay clip đăng lên mạng xã hội.

Từng chứng kiến một vụ lạng lách, nẹt pô ầm ĩ ở đường 2/9 (quận Hải Châu), chị Phùng Thị Hương Lan (trú phường Hòa Hải, quận Ngũ Hành Sơn) chia sẻ, người đi đường rất ám ảnh với tiếng pô chói tai dù khoảng cách xa. Nghe thấy âm thanh này, những người xung quanh vội tấp vào bên đường cho an toàn.

Vào tháng 11-2023, nhóm 16 thanh thiếu niên độ tuổi từ 17-20, trú ở các quận Sơn Trà, Hải Châu, Liên Chiểu và Ngũ Hành Sơn, chạy xe máy dàn hàng ngang, nẹt pô, la hét và lạng lách trên các tuyến đường trung tâm Đà Nẵng, để tìm nhóm có tên gọi Tôn Đản.

Cầm đầu nhóm thanh thiếu niên là Nguyễn Thị Kim Chi (sinh năm 2004, trú quận Sơn Trà). Khi phát hiện lực lượng công an, các đối tượng bỏ chạy. Tuy nhiên, trong quá trình trốn chạy, Chi cùng một số đối tượng đã dùng bình hơi cay xịt về phía lực lượng chức năng.

Khi đứng trước cơ quan chức năng vào tháng 7-2024, Nguyễn Thị Kim Chi tỏ ra sợ sệt và khai rằng, bị tài khoản mạng xã hội "Trần Thanh Anh Thái" (thuộc nhóm mang tên Tôn Đản) đe dọa nên hẹn nhau giải quyết mâu thuẫn, nhưng không rõ là ai và nhóm Tôn Đản thế nào. Những thanh thiếu niên khác khai rằng, được rủ đi xem đánh nhau và hỗ trợ mà không rõ mâu thuẫn là gì, hay nhóm Tôn Đản gồm những ai. Một số khác còn khai không có quan hệ gì với Chi, nhưng được rủ nên tham gia và rủ thêm người khác đi cùng.

Tuổi trẻ bốc đồng, nhận thức còn hạn chế, lại bị rủ rê nên các trường hợp đều không lường trước được hậu quả. Vào tháng 7-2024, trường hợp Võ Nguyễn Anh Tú (sinh năm 2008, trú huyện Hòa Vang) và 3 thiếu niên khác đã dùng kiếm tự chế tấn công P.M.Đ. (sinh năm 2008, trú quận Sơn Trà) gây đa chấn thương với tỷ lệ thương tật 20%.

Điều đáng nói, các đối tượng này không quen biết và không có mâu thuẫn gì với nạn nhân.

Con số báo động

Theo thống kê sơ bộ của Công an TP Đà Nẵng, 9 tháng năm 2024, địa phương ghi nhận 155 vụ/537 đối tượng vi phạm pháp luật do người dưới 18 tuổi thực hiện.

Với 155 vụ, có 36 vụ/165 đối tượng thanh thiếu niên tụ tập, sử dụng hung khí nguy hiểm đánh nhau, gây rối trật tự công cộng, tăng 38% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, có 9 vụ đã ngăn chặn thành công từ đầu, không để xảy ra hậu quả; xử lý vi phạm hành chính 37 đối tượng, chiếm 25%; khởi tố hình sự 11 vụ/55 đối tượng, chiếm 30,6%; 16 vụ/73 đối tượng đang tiếp tục xác minh, củng cố hồ sơ xử lý, chiếm 44,4%.

Đại tá Nguyễn Văn Tăng, Phó Giám đốc Công an TP Đà Nẵng, cho biết, qua xác minh, điều tra các vụ án, vụ việc liên quan đến thanh thiếu niên tụ tập càn quấy, sử dụng hung khí đánh nhau, gây rối trật tự công cộng thì 100% các vụ án, vụ việc xảy ra vào khoảng thời gian từ gần 22 giờ hôm trước đến gần 4 giờ sáng hôm sau, trên các tuyến đường đô thị, nơi công cộng và ít người qua lại.

Những vụ này có sử dụng xe máy và mang theo hung khí nguy hiểm, hầu như đối tượng là nam giới, dưới 18 tuổi, không theo học hoặc thuộc diện đối tượng cá biệt trong các cơ sở giáo dục, đào tạo hoặc không có nghề nghiệp hoặc nghề nghiệp không ổn định.

100% nguyên nhân do mâu thuẫn cá nhân bộc phát, mâu thuẫn nhỏ trên mạng xã hội. 30% vụ việc có số đối tượng tham gia dưới 10 người, 63% vụ việc có số đối tượng tham gia từ 10-20 người, 7% vụ việc có số đối tượng tham gia từ 20-50 người.

Đại tá Nguyễn Văn Tăng thông tin: “Tại TP Đà Nẵng, một số thời điểm gia tăng số vụ việc, gây bất an trong nhân dân, nhưng hầu hết là các vụ nhỏ lẻ, bộc phát, không mang tính chất chuyên nghiệp; hung khí được các đối tượng sử dụng là các loại công cụ tự chế thủ công, thô sơ, không phải vũ khí quân dụng”.