Miễn học phí cho học sinh trường công lập: Thêm cơ hội cho học sinh khó khăn đến trường

Bớt áp lực cho phụ huynh

Khuôn mặt rạng ngời sau khi chở con gái đi học về, anh Võ Văn Huynh, ngụ xã Quách Phẩm Bắc, huyện Đầm Dơi (Cà Mau), cho biết, mấy hôm nay, hay tin Nhà nước có chính sách miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết THPT công lập, gia đình anh và bà con trong vùng ai nấy đều phấn khởi. Anh Huynh chia sẻ, gia đình anh không có đất sản xuất, sống bằng nghề đặt lú bắt tôm cá dưới sông.

Đầu năm 2024, Tỉnh ủy Cà Mau có Chỉ thị số 17-CT/TU cấm khai thác nguồn lợi thủy sản có tính hủy diệt, gia đình anh chuyển sang bán dép ngoài chợ nhưng thu nhập bấp bênh, cuộc sống khó khăn hơn. “Cả nhà có 4 miệng ăn, 2 đứa con đi học, thu nhập có ngày không đủ trang trải. Nhiều lần đến kỳ nộp học phí, không có tiền tích lũy sẵn, vợ chồng tôi phải chạy vạy vay mượn người thân, hàng xóm. Năm học tới, trường không còn thu học phí, gia đình tôi giảm được gánh nặng lớn”, anh Huynh hồ hởi.

Niềm vui của anh Huynh cũng là niềm vui của hàng triệu phụ huynh có hoàn cảnh khó khăn ở vùng sông nước miền Tây, Tây Nguyên, miền núi Trung bộ và phía Bắc có con em đi học. Chị Mai Thị Hà, ở huyện miền núi A Lưới (TP Huế), cho hay, vợ chồng chị làm nông, có 4 người con (3 cháu trong độ tuổi học THPT và THCS), cuộc sống khó khăn nên nhiều lần gia đình nghĩ đến việc cho con nghỉ học. “Cố làm để có tiền cho con đi học, nhưng mỗi lần vào năm học mới, tôi như ngồi trên đống lửa vì không đủ tiền đóng các thứ cho con. Bây giờ thì khỏe rồi, không còn phải nóng ruột vì hai chữ “học phí” của các con”, chị Hà bày tỏ.

Không chỉ phụ huynh, mà cả giáo viên và học sinh cũng vui mừng khi biết từ năm học 2025-2026, Nhà nước sẽ miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết THPT công lập. Em Trần Công Dũng, học sinh lớp 8 (ở Gò Quao, Kiên Giang) tâm sự: “Gia đình khó khăn, ba mẹ mất sớm, em sống với bà nội. Ngoài thời gian học, em tranh thủ bán vé số để có thêm tiền đóng học phí. Từ năm học tới, trường miễn thu học phí, em có nhiều thời gian tập trung cho việc học hơn”.

Cô Phạm Thị Vân, giáo viên Trường Tiểu học Hòa Khương (huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng) cho hay, nhiều năm giảng dạy, không ít lần chị chứng kiến nhiều học sinh khó khăn, không đủ chi phí để tiếp tục đến trường, gác lại con chữ. “Những lần như thế, tôi rất ngậm ngùi và suy nghĩ giá như Nhà nước có quy định miễn học phí cho các em. Giờ điều ước đó trở thành hiện thực”, cô Vân chia sẻ.

Sẽ giảm mạnh tỷ lệ học sinh bỏ học

Tỷ lệ lao động ở vùng ĐBSCL qua đào tạo có chứng chỉ khoảng 15%, thấp hơn nhiều so với trung bình chung cả nước là 24,5%. Đây là điểm nghẽn lớn cho sự phát triển của vùng. Một trong những lý do chính được chỉ ra là tỷ lệ bỏ học của học sinh (nhất là cấp THCS và THPT) trong vùng cao. Thầy Cao Xuân Lương, giáo viên môn Ngữ văn, Trường THPT Hoàng Diệu (tỉnh Sóc Trăng), có hơn 40 năm thâm niên giảng dạy, cho rằng: Miễn học phí cho học sinh các cấp trong trường công lập là quyết sách đúng đắn, quan trọng về giáo dục, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Riêng đối với các tỉnh, thành phố ĐBSCL, chính sách này sẽ góp phần tạo động lực đi học cho các em, giảm tỷ lệ bỏ học sớm.

Ông Lê Xuân Hùng, Trưởng Phòng GD-ĐT huyện Ngọc Hiển (tỉnh Cà Mau), cho biết, ở vùng cực Nam Tổ quốc, kinh tế - xã hội địa phương còn nhiều khó khăn, tình trạng học sinh bỏ học vẫn diễn ra. Do đó, chính sách miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết THPT công lập là một chủ trương rất sát thực tế. Khi chính sách này được triển khai, thời gian tới, chắc chắn tỷ lệ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn bỏ học sẽ giảm đáng kể.

Ông Nguyễn Đình Thức, Trưởng Phòng GD-ĐT TP Pleiku (Gia Lai), cũng cho hay, ước tính có khoảng 40.000 học sinh các cấp học trên địa bàn thành phố được hưởng lợi nhờ chính sách miễn học phí nói trên. Việc miễn học phí sẽ giúp phụ huynh tiết kiệm một phần kinh phí, để tập trung nguồn lực chăm lo cho con cái.

Với học sinh vùng hải đảo, điều kiện học tập khó khăn, chính sách miễn học phí cho học sinh các cấp hệ công lập càng có ý nghĩa hơn. Ông Lê Quang Trọng, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Ngô Quyền (huyện đảo Phú Quý, Bình Thuận), chia sẻ: “Nhiều gia đình có thu nhập thấp phải chật vật xoay xở để lo học phí cho con. Khi học phí được miễn, số tiền đó có thể dành cho các nhu cầu thiết yếu khác như thực phẩm, y tế, sinh hoạt. Trước đây, nhiều gia đình khó khăn phải cân nhắc đến việc cho con nghỉ học sớm để đi làm biển phụ giúp gia đình. Chính sách này sẽ giúp các gia đình bớt áp lực, cũng vì thế mà các em có cơ hội đến lớp nhiều hơn. Việc miễn học phí là một bước đi quan trọng, thể hiện tinh thần nhân văn, hướng đến một xã hội công bằng, tiến bộ”.

Ông Trần Văn Lâu, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng, cho rằng: Chính sách miễn toàn bộ học phí rất nhân văn, kịp thời và có sức tác động lớn đến xã hội. Tiêu biểu như tại Sóc Trăng, địa phương có hơn 30% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, chính sách miễn học phí sẽ góp phần mở ra cơ hội học tập cho các em có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt những em ở vùng sâu, vùng xa.

Ngoài ra, việc miễn học phí sẽ giúp giảm tỷ lệ bỏ học, tăng tỷ lệ huy động trẻ đến lớp, tiến tới hoàn thành các mục tiêu phổ cập giáo dục và xóa mù chữ cho người dân. Bên cạnh đó, nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao của Sóc Trăng nói riêng, các địa phương trong vùng ĐBSCL nói chung, trong thời gian tới được dự báo là rất lớn. Do đó, chính sách miễn học phí sẽ góp phần giải quyết bài toán nguồn nhân lực tại chỗ và nhân lực chất lượng cao của vùng trong tương lai.