Việc làm theo yêu cầu trên nền tảng trực tuyến là việc làm thời vụ, độc lập và không bắt buộc đơn vị tuyển dụng phải ký hợp đồng với người lao động. Các việc làm phổ biến thuộc loại hình này gồm có nhập dữ liệu, thiết kế trang web, phát triển phần mềm...
Theo báo cáo của WB, ước tính trên toàn cầu có 435 triệu người nhận việc làm theo yêu cầu trên nền tảng trực tuyến. Nhu cầu đối với loại hình công việc này đã tăng 41% trong giai đoạn từ năm 2016 đến quý 1-2023. Do tăng trưởng quá nóng, những việc làm thuộc lĩnh vực này đang làm dấy lên lo ngại về mức độ an toàn và quyền lợi của người lao động.
Tác giả chính của báo cáo, bà Namita Datta, cho biết, ở các nước đang phát triển - nơi phụ nữ và thanh niên còn gặp khó khăn trong tìm việc - loại hình việc làm theo yêu cầu trên nền tảng trực tuyến mang đến cho họ cơ hội tham gia vào thị trường lao động.
Theo đó, khoảng 90% lực lượng lao động của các nước thu nhập thấp làm việc trong khu vực phi chính thức. Tuy nhiên, việc làm theo yêu cầu trên nền tảng trực tuyến thường là công việc tự do, không ổn định, thiếu sự đảm bảo của doanh nghiệp đối với sức khỏe và hưu trí của người lao động.
Báo cáo của WB cho thấy mức độ bao phủ bảo hiểm xã hội rất thấp đối với những người lao động tự do trên toàn cầu khi khoảng 50% số người (đang làm việc theo yêu cầu trên nền tảng trực tuyến) tham gia khảo sát cho biết không có lương hưu. Đây cũng là mặt trái của xu hướng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người lao động.
Trên thực tế, người lao động khi đã tham gia vào thị trường việc làm theo yêu cầu trên nền tảng trực tuyến hầu như không có chọn lựa về lương cơ bản do tính chất công việc ngắn hạn, chỉ thuộc về những khâu, giai đoạn không quan trọng, hết việc là hết tất cả.
Chuyên gia Sharon Block tại Trường Luật thuộc Đại học Harvard, Mỹ khuyến nghị người lao động nên ưu tiên lựa chọn những công việc có mức lương cơ bản và tiêu chuẩn lao động cơ bản. Điều ưu tiên vẫn là trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng để có thể nhận được những công việc tốt hơn.
