Thế hệ 7X có lẽ là những độc giả đầu tiên của Mắt biếc, khi tác phẩm được in nhiều kỳ trên Báo Mực Tím. Vào năm 1990, Mắt biếc in lần đầu tại NXB Trẻ. Phiên bản phát hành mới đây là lần tái bản thứ 44, nâng tổng số lượng phát hành của Mắt biếc lên 200.000 bản - con số mà nhà văn nào cũng mong ước. Trong lần tái bản này, Mắt biếc được in với 60.000 bản, trong đó 50.000 bản bìa cứng và 10.000 bản bìa mềm.
Điều gì làm nên sức hút đối với Mắt biếc? Trên tất cả có lẽ là câu chuyện tình buồn và đẹp của nhân vật Ngạn dành cho Hà Lan. Trong các tác phẩm dành cho tuổi mới lớn, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh thường viết về những câu chuyện tình trong trẻo, thuần khiết. Đến Mắt biếc, phong vị chuyện tình mang thương hiệu Nguyễn Nhật Ánh có sự thay đổi khi mang tới mối tình đơn phương, dẫu rất đẹp và nên thơ, nhưng kết thúc lại không có hậu. Bên cạnh đó, đan xen trong câu chuyện tình giữa Ngạn và Hà Lan còn là niềm hoài vọng về tình yêu dành cho ngôi làng Đo Đo, kéo dài qua thế hệ sau, khi Trà Long - con gái của Hà Lan ra đời.
Gần 30 năm trôi qua, nỗi niềm của Ngạn vẫn để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng độc giả. Đây chính là áp lực không nhỏ đối với đạo diễn Victor Vũ, khi anh chuyển thể tác phẩm văn học lên màn ảnh rộng. Bởi không riêng gì Mắt biếc, hầu hết tác phẩm văn học khi được chuyển thể thành phim, đạo diễn ít nhiều chịu sự áp lực trước những phán xét của độc giả. Những cảm xúc của nhân vật đi vào lòng độc giả bằng ngôn ngữ văn chương và khi được chuyển thể thành phim, thông qua diễn xuất của diễn viên và ngôn ngữ điện ảnh, chưa chắc đã “chạm” đến trái tim của những người từng yêu thích tác phẩm văn học. Và Mắt biếc cũng vậy.
Trước Mắt biếc, từng có nhiều tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh được chuyển thể thành phim điện ảnh lẫn truyền hình; có thể kể đến Kính vạn hoa, Bong bóng lên trời, Chú bé rắc rồi, Nữ sinh… Sau đó gián đoạn một thời gian và đến gần đây, “cơn sốt” chuyển thể thành phim từ những tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh bắt đầu trở lại, có sự bài bản hơn.
Tuy nhiên, nhà báo Lê Hồng Lâm, là cây bút phê bình điện ảnh uy tín gần đây, cảnh báo: “Dù lượng tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh còn nhiều, nhưng các đạo diễn cũng đừng vì lượng fan đông đảo mà đổ xô chuyển thể. Quan trọng là các bộ phim phải làm sao để chạm vào cảm xúc của người xem. Tất nhiên, chúng ta tin vào tiểu thuyết và khi xem bộ phim chúng ta đừng áp đặt cảm xúc của tiểu thuyết lên bộ phim. Có điều, ai cũng có quyền chờ đợi một tác phẩm họ yêu thích lên phim như thế nào, tinh thần và giá trị của tác phẩm ấy có còn giữ nguyên hay không. Đó là những điều quan trọng đối với người đạo diễn”.
