Xuất phát từ ấn tượng với bức Thiếu nữ, súng và hoa của họa sĩ Trần Trung Tín, và sau đó là Qua sông Ba Thắc, nhà báo – giám tuyển người Mỹ Sherry Buchanan đã quyết tâm thực hiện hành trình tìm hiểu, sưu tầm nghệ thuật chiến tranh Việt Nam. Cửu Long Giang khói lửa - Kí họa và Thơ là một kết quả trong hành trình nghệ thuật đó. Cùng nhà nghiên cứu nghệ thuật Nam Anandaroopa Nguyen, Sherry Buchanan đã đi khắp Việt Nam từ năm 1998 đến 2015, phỏng vấn hàng chục họa sĩ chiến trường, thu thập ký họa, tranh màu nước và tài liệu quý hiếm chưa từng công bố.
Các tác phẩm trong cuốn sách ra đời giữa mưa bom bão đạn, trong những căn hầm tối tăm, khi xe tăng địch chỉ cách vài mét. Mỗi bức tranh không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật, mà còn là một hồ sơ lịch sử sống động, ghi lại đời sống chiến sĩ, hậu phương và phong cảnh chiến trường miền Nam từ Tây Ninh, Bến Tre đến Cà Mau trong giai đoạn 1964–1975.
Hình ảnh chiến sĩ, em nhỏ, người mẹ, cảnh rừng núi, địa đạo, thôn xóm... hiện lên đậm chất trữ tình giữa khói lửa, thể hiện tình yêu quê hương, lòng dũng cảm và khát vọng hòa bình. Bên cạnh đó, cuốn sách còn giới thiệu thơ của Nguyễn Duy, Lê Anh Xuân – những gương mặt tiêu biểu của văn học kháng chiến – với những bài thơ như Dáng đứng Việt Nam ca ngợi sự hy sinh cao cả của người lính Giải phóng quân. Thơ được đan xen cùng ký sự, nhật ký và những bức thư cảm động từ chiến trường, tạo nên bức tranh tinh thần sống động về một thời kỳ lịch sử.
