Lực lượng vũ trang Thành phố Hồ Chí Minh: Anh hùng trong chiến đấu, vững mạnh trong bảo vệ Tổ quốc

Sau thắng lợi Cách mạng Tháng Tám, sáng ngày 2-9-1945, gần một triệu đồng bào Sài Gòn - Chợ Lớn - Gia Định và các vùng lân cận nô nức tham gia cuộc mít tinh tại khu vực Nhà thờ Đức Bà, chào đón ngày độc lập. Khi cuộc mít tinh chuyển sang tuần hành, thực dân Pháp và Anh đã nổ súng làm nhiều người chết và bị thương, khiến lòng dân căm phẫn. Trước tình hình đó, chấp hành chỉ thị của Ủy ban Hành chính lâm thời Nam bộ, các Lực lượng xung phong Công đoàn được thành lập. Đêm 4-9-1945, đoàn trưởng các lực lượng xung phong công đoàn họp tại trụ sở Tổng Công đoàn Nam bộ, lập bàn thờ Tổ quốc tuyên thệ “Là chiến sĩ xung phong Công đoàn, xin thề trước bàn thờ Tổ quốc quyết cùng anh em lao động không nản chí trước khó khăn, không lùi bước trước nguy hiểm để cùng đồng bào bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn non sông”. Đây chính là mốc son lịch sử, đánh dấu sự ra đời và là ngày truyền thống của Lực lượng vũ trang Sài Gòn - Gia Định - Chợ Lớn, TPHCM ngày nay.

Trải qua chặng đường 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang thành phố anh hùng đã vượt qua mọi gian khổ, hy sinh, viết nên truyền thống “Trung thành vô hạn, Bám trụ kiên cường, Đoàn kết kỷ cương, Năng động sáng tạo, Quyết chiến quyết thắng”.

Những ngày đầu thành lập, Lực lượng vũ trang Sài Gòn - Gia Định - Chợ Lớn với trang bị chủ yếu là vũ khí thô sơ và vũ khí tự tạo đã phải chiến đấu chống lại đội quân nhà nghề viễn chinh Pháp. Ngày 23-9-1945, hưởng ứng lời kêu gọi của Ủy ban Kháng chiến Nam bộ, các chiến sĩ tự vệ chiến đấu, xung phong công đoàn, thanh niên tiền phong và lực lượng vũ trang thành phố đồng lòng ngăn chặn địch, chiếm lĩnh các vị trí chiến đấu, anh dũng đánh trả quân Pháp xâm lược; tổ chức hàng loạt đợt tiến công vào các mục tiêu kinh tế, quân sự quan trọng của địch từ trung tâm thành phố ra tới ngoại ô và các vùng lân cận, hình thành bốn mặt trận bao vây địch từ bốn hướng, làm thất bại âm mưu đánh nhanh, thắng nhanh của địch, tạo điều kiện để quân và dân Nam bộ chuẩn bị cho công cuộc vừa kháng chiến vừa kiến quốc của dân tộc.

Trong suốt 9 năm trường kỳ kháng chiến, dù với tên gọi Ban Công tác Thành hay Ban Chỉ huy quân sự Sài Gòn - Chợ Lớn, lực lượng vũ trang thành phố tiếp tục phát triển cả về số lượng và chất lượng; đã hình thành các ban, tiểu đoàn và trung đoàn làm nhiệm vụ nắm địch, bảo vệ căn cứ ở ven đô, lập nên nhiều chiến công vang dội.

Bước sang cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, lực lượng vũ trang thành phố phát triển, trưởng thành vượt bậc. Từ đặc điểm địa bàn Sài Gòn - Gia Định - Chợ Lớn có ba vùng nội đô, ngoại ô, nông thôn ngoại thành, lực lượng vũ trang hình thành thế trận chiến tranh nhân dân với hệ thống cơ sở cách mạng, lực lượng chính trị và lõm chính trị nội thành, lõm vùng ven, căn cứ du kích và địa bàn lãnh đạo chỉ huy. Vận dụng đường lối xây dựng lực lượng vũ trang của Đảng trên một địa bàn đặc biệt, trong đó lấy nội đô làm trung tâm, Quân ủy Trung ương, Bộ Chỉ huy Miền rất coi trọng việc xây dựng lực lượng “biệt động” đặc biệt tinh nhuệ với tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, sẵn sàng đánh vào những mục tiêu trọng yếu để gây rối loạn hậu phương của địch bằng những trận đánh điển hình như: Tấn công tàu Card, khách sạn Caravelle, Đại sứ quán Mỹ, Dinh Độc Lập, Bộ Tổng Tham mưu, Bộ Tư lệnh Hải quân ngụy và Đài Phát thanh Sài Gòn, đánh chìm chiến hạm Baton Rouger Victory, phá hủy kho bom Thành Tuy Hạ, đốt cháy kho xăng Nhà Bè...

Thất bại nặng nề trong Chiến dịch Mậu Thân 1968 buộc Mỹ phải ngồi vào bàn đàm phán với ta tại Hội nghị Paris, đơn phương ngừng ném bom đánh phá miền Bắc từ vĩ tuyến 20 trở ra, tiến tới việc đàm phán giải quyết vấn đề rút quân đội Mỹ ra khỏi miền Nam Việt Nam. Trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Lực lượng vũ trang Sài Gòn - Gia Định - Chợ Lớn có hơn 20.000 cán bộ, chiến sĩ tham gia, phối hợp cùng 5 cánh quân giải phóng Sài Gòn, thống nhất đất nước.

Thực hiện nhiệm vụ chiến đấu trên một địa bàn có vị trí chiến lược đặc biệt, đầy thử thách, lực lượng vũ trang thành phố đã góp phần cùng nhân dân làm nên một “Sài Gòn - Gia Định anh hùng”, một “Củ Chi đất thép thành đồng”… trong các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, xứng đáng với 2 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (lần thứ nhất vào ngày 6-11-1978, lần thứ 2 vào ngày 28-4-2011).

Trải qua 45 năm kể từ sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, lực lượng vũ trang thành phố không ngừng trưởng thành và lớn mạnh gắn liền với sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy, UBND TPHCM trong công tác xây dựng tổ chức Đảng trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, nâng cao sức mạnh chiến đấu để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. 

Trong thời kỳ hội nhập và phát triển hiện nay, Lực lượng vũ trang TPHCM đã tham mưu cho Thành ủy, UBND TPHCM lãnh đạo, chỉ đạo triển khai nhiều đề án, dự án, thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, xây dựng tiềm lực chính trị tinh thần, thế trận lòng dân vững mạnh trên địa bàn chiến lược; thực hiện tốt công tác phối hợp với các sở, ban, ngành, công an nhân dân, MTTQ TPHCM và các đoàn thể chính trị - xã hội trong công tác tuyên truyền vận động nhân dân chấp hành tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tham gia xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, hiện đại, góp phần giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội để phát triển kinh tế, xã hội. Lực lượng vũ trang thành phố là lực lượng nòng cốt trong phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân. Đặc biệt, khi dịch bệnh Covid-19 xâm nhập vào nước ta và TPHCM, lực lượng vũ trang đã thể hiện rõ vai trò là lực lượng nòng cốt, đi đầu, không quản ngại khó khăn, nguy hiểm giúp ngăn chặn, đẩy lùi dịch bệnh, được cấp ủy, chính quyền và nhân dân ghi nhận, đánh giá rất cao, góp phần đem lại cuộc sống bình yên và hạnh phúc cho nhân dân TPHCM và cả nước.

Tự hào với truyền thống và những thành tích vẻ vang của lực lượng vũ trang TPHCM, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố sẽ tiếp tục quan tâm nhiều hơn nữa, cùng Đảng bộ Quân sự TPHCM lãnh đạo trực tiếp, toàn diện về mọi mặt để cán bộ, chiến sĩ luôn trung thành tuyệt đối với Đảng, với chế độ xã hội chủ nghĩa, với nhân dân, đề cao tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng chiến đấu, không để bị động, bất ngờ trước mọi tình huống; quán triệt sâu sắc lý luận Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của quân đội, các nghị quyết, chỉ thị của trên; đẩy mạnh việc thực hiện “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới; gắn bó máu thịt với nhân dân, thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội; chủ động, tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Trong thời gian tới, để tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng, góp phần bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh trật tự và xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc trong tình hình mới, lực lượng vũ trang thành phố cần: 

Thứ nhất: Phấn đấu nâng cao chất lượng tham mưu, đề xuất với Thành ủy, UBND TPHCM và cấp ủy, chính quyền địa phương các chủ trương, giải pháp lớn trong thực hiện Nghị quyết số 51-NQ/TW ngày 5-9-2019 của Bộ Chính trị về Chiến lược Bảo vệ an ninh quốc gia, Kết luận số 64-KL/TW ngày 30-10-2019 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc trong tình hình mới, Chỉ thị số 12-CT/TW ngày 5-1-2017 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đảm bảo an ninh kinh tế, trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Đổi mới tư duy xây dựng thế trận khu vực phòng thủ trong tình hình mới cho phù hợp với điều kiện đô thị hóa của TPHCM, nhất là việc xây dựng thế trận quân sự phải bảo đảm mang tính lưỡng dụng cao và xứng tầm với một trung tâm kinh tế, một địa bàn trọng điểm về quốc phòng và an ninh. Thường xuyên phối hợp làm tốt công tác nắm tình hình, kịp thời tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương chỉ đạo xử lý có hiệu quả, đúng pháp luật các tình huống về quốc phòng, an ninh trên địa bàn, giữ vững môi trường hòa bình, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong mọi tình huống, không để bị động bất ngờ, đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập của thành phố. 

Thứ hai: Xây dựng lực lượng vũ trang thành phố vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, thực sự là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố. Nâng cao chất lượng huấn luyện, khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng thường trực. Xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ rộng khắp với chất lượng tổng hợp ngày càng cao. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các đề án: Đào tạo cán bộ ban chỉ huy quân sự phường, xã, thị trấn trình độ trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở đến năm 2020 và những năm tiếp theo; tổ chức sử dụng lực lượng dân quân thường trực xử lý gây rối an ninh trật tự, bạo loạn, giai đoạn 2015-2025; xây dựng đơn vị tự vệ trong các doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài; huấn luyện đại đội dân quân thường trực luân phiên tập trung tại Bộ Tư lệnh TPHCM, sẵn sàng tham gia xử lý các tình huống, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở cơ sở. Chuẩn bị chu đáo để tham mưu, đề xuất triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án “Xây dựng hải đội dân quân thường trực tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong tình hình mới”, Đề án “Quản lý, phát huy hiệu quả lực lượng chính trị nòng cốt” và Đề án “Nâng cao năng lực tham mưu và tổ chức thực hiện công tác quân sự, quốc phòng địa phương giai đoạn 2020-2025”… đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo và giữ vững an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội trên địa bàn TPHCM trong tình hình hiện nay. 

Thứ ba: Tham mưu, đề xuất và quán triệt thực hiện tốt những chủ trương mới, cách làm sáng tạo, mô hình hiệu quả của Bộ Tư lệnh Quân khu 7 như “Địa phương phía sau hỗ trợ cho địa phương phía trước trong xây dựng quốc phòng địa phương, khu vực phòng thủ”, “Đề án xây dựng điểm dân cư liền kề chốt dân quân biên giới”, “Gắn kết thân thiện với đồng bào dân tộc, tôn giáo”, “Tăng cường kết nghĩa hiệu quả với các đơn vị Quân đội Hoàng gia Campuchia”... Tham mưu, đề xuất Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM lãnh đạo và thực hiện có hiệu quả công tác đối ngoại quốc phòng, xây dựng mối đoàn kết, gắn bó, hiểu biết giữa Bộ Tư lệnh TPHCM với các đơn vị bạn nhất là các đơn vị thuộc Quân đội Hoàng gia Campuchia. Thực hiện tốt công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng theo phân cấp; làm tốt hơn nữa công tác giáo dục chính trị tư tưởng, luôn nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, đấu tranh có hiệu quả với các phương thức, thủ đoạn chống phá của thế lực thù địch, phản động. 

Thứ tư: Chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ chủ trì cơ quan, đơn vị có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, tinh thần trách nhiệm cao, trình độ lãnh đạo, chỉ huy quản lý và chuyên môn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới. Chăm lo bảo đảm tốt đời sống vật chất tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ.  

Thời gian 75 năm qua là một chặng đường xây dựng, chiến đấu và trưởng thành đầy khó khăn, gian khổ nhưng rất vinh quang của Lực lượng vũ trang TPHCM. Từ Lực lượng vũ trang Đặc khu Sài Gòn - Chợ Lớn trong kháng chiến chống Pháp, Lực lượng vũ trang Sài Gòn - Gia Định trong chống Mỹ, đến Lực lượng vũ trang TPHCM trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là sự tiếp nối vững chắc, bền bỉ, liên tục với những chiến công hiển hách. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố luôn tin tưởng và tự hào về lực lượng vũ trang của mình. Đó là lực lượng rất quan trọng, sẽ cùng Đảng bộ và nhân dân TPHCM viết tiếp những trang sử hào hùng trong thế kỷ 21, xứng đáng là lực lượng anh hùng của TPHCM anh hùng.