Để thể chế hóa chủ trương này, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã bổ sung việc tính tiền đất tăng thêm đối với dự án chậm tiến độ, không đưa đất vào sử dụng. Tuy nhiên, theo nhóm luật sư, cộng sự của Công ty Luật TNHH Bizlink, những chủ trương nêu trên chưa được dự thảo luật cụ thể hóa bằng các quy định trong dự thảo. Do đó, dự thảo cần có những quy định cụ thể, toàn diện về những đối tượng sẽ bị áp dụng mức thuế cao hơn; đối tượng được miễn giảm, hưởng ưu đãi về chính sách thuế để tạo cơ sở pháp lý hiện thực hóa tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ/TW.
TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, nhận định, việc tính tiền đất tăng thêm đối với dự án chậm tiến độ, không đưa đất vào sử dụng là phù hợp nhưng lưu ý là thực tế vẫn còn tình trạng nhiều người dân không đủ khả năng mua nhà; trong khi nhiều dự án bỏ hoang, nhiều người mua 5-7 căn nhà với mục đích đầu cơ. Vì vậy, ban soạn thảo có thể sớm nghiên cứu phương án khả thi và phù hợp để hạn chế việc đầu cơ, tăng giá bất động sản, tăng khả năng mua nhà cho người thu nhập thấp/trung bình. Trong đó, phân biệt các khái niệm đất bỏ hoang, đất không sử dụng (cả đất nông nghiệp và đất ở) với đất chưa sử dụng; khái niệm người có nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, đầu cơ đất để áp các loại thuế phù hợp, đảm bảo việc thực thi hiệu quả, tránh chồng chéo. Cùng với đó, ban soạn thảo nghiên cứu áp dụng các loại thuế, phí như thuế lũy tiến với người mua nhà ở thứ 2 trở lên và thuế lũy tiến theo thời gian bán bất động sản, các loại phụ phí (càng ở khu vực, thành phố trung tâm phụ phí càng cao) để hạn chế đầu cơ đất, giữ đất, hạn chế tình trạng nhà/đất không sử dụng. Chẳng hạn, theo kinh nghiệm của Singapore, người mua nhà thứ 2 phải trả phí 7%, nhà thứ 3 phải trả 10%; nếu bán nhà ngay trong năm mua thì áp dụng thuế 16% giá trị bất động sản, bán vào năm thứ 2 thì đóng thuế 12%, năm thứ 3 là 8%, năm thứ tư là 4% và sau 4 năm người bán bất động sản sẽ không phải trả phí…
Nếu tiếp thu, chỉnh lý, sửa đổi tốt và được thông qua thì luật sẽ gỡ bỏ những nút thắt chồng chéo, khơi thông nguồn lực đất đai, giúp ổn định đời sống xã hội, tiếp thêm động lực cho thị trường bất động sản. Bên cạnh quy định về bỏ khung giá đất thì việc đánh thuế cao hơn đối với người đầu cơ đất, chậm sử dụng đất, bỏ đất hoang… là một trong những nội dung quan trọng trong Nghị quyết 18-NQ/TW nhận được nhiều sự quan tâm và ủng hộ từ người dân. Việc quy định nghĩa vụ thuế cao hơn đối với đối tượng sử dụng nhiều diện tích đất, bỏ đất hoang… sẽ đóng góp hiệu quả vào ngân sách, phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống nhân dân. Do đó, việc luật hóa bằng những quy định này khi dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đang trong quá trình hoàn thiện hiện nay là hết sức cần thiết.
