Tại buổi họp báo, các phóng viên quan tâm nhiều đến dự án Luật Đất đai (sửa đổi) vừa được thông qua. Trả lời câu hỏi có bao nhiêu nghị định của Chính phủ sẽ được ban hành để hướng dẫn chi tiết, thi hành luật, đại biểu Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, thành viên tham gia cơ quan thẩm tra, giải trình về dự án luật cho biết, khi trình dự thảo luật, Chính phủ cũng đã kèm theo dự thảo các nghị định hướng dẫn thi hành.
Luật Đất đai (sửa đổi) có khoảng 65 điều khoản giao cho Chính phủ quy định hướng dẫn chi tiết, như vậy tương đương sẽ là số nghị định hướng dẫn thi hành, có thể tăng lên hoặc giảm xuống, tùy vào nội dung hướng dẫn. “Hy vọng Chính phủ sớm có một kế hoạch ban hành các nghị định hướng dẫn, chỉ rõ đầu mối cơ quan chủ trì tham mưu soạn thảo nghị định để luật sớm đi vào cuộc sống”, ông Hiếu nói.
Về các điểm mới, tác động lớn nhất của Luật Đất đai (sửa đổi), ông Phan Đức Hiếu cho hay, luật có hàng trăm điểm mới, nhưng cá nhân ông nhận thấy có 5 nhóm điểm mới.
Thứ nhất, các quy định nhằm bảo vệ tốt hơn quyền hợp pháp của người dân, như mở rộng quyền sử dụng đất với đối tượng là công dân Việt Nam, kể cả định cư, sinh sống ở nước ngoài; chính sách đất đai với đồng bào dân tộc thiểu số; quyền và lợi ích của người bị thu hồi đất, thực hiện quy hoạch sử dụng đất; thủ tục hành chính, cấp giấy chứng nhận cho người dân, doanh nghiệp - ví dụ nhận chuyển nhượng dự án bất động sản, tự động gia hạn đối với đất nông nghiệp…
Thứ hai, liên quan đến việc tiếp cận đất đai của doanh nghiệp và người dân, có nhiều quy định ở điều 79 được thiết kế cho việc thu hồi đất đai phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội, an ninh quốc phòng; quỹ đất cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là với lĩnh vực có tính chất xã hội - y tế, giáo dục, văn hóa… ngoài hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường. Các quy định rất cụ thể, chi tiết.
Thứ ba, về nâng cao hiệu quả sử dụng đất, dự luật có quy định đất kết hợp sử dụng đa mục đích, chuyển đổi đất nông nghiệp góp phần tích tụ đất đai cho sản xuất; quyền cho thuê, liên doanh liên kết đối với đơn vị sự nghiệp công lập; nhận chuyển nhượng đất trồng lúa đối với đối tượng không phải là người trực tiếp sản xuất nông nghiệp; mở rộng trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất…
Thứ tư, về tài chính đất đai, luật có một số chính sách để ổn định tiền thuê đất, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất; quy định về giá đất, tách bạch giá đất và chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp; chính sách miễn giảm tiền sử dụng đất, thuê đất.
Thứ 5, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về quản lý đất đai, cắt giảm thủ tục hành chính, hướng tới tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp; nâng cao chất lượng dữ liệu đất đai để phục vụ cho đời sống, hoạt động sản xuất kinh doanh; cơ chế giải quyết tranh chấp, vai trò trọng tài thương mại; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân trong một số trường hợp chưa có giấy về đất.
Về chủ trương đánh thuế đối với người có nhiều đất, nhà ở, ông Phan Đức Hiếu cho rằng, vấn đề này không thuộc điều chỉnh của Luật Đất đai mà ở lĩnh vực thuế, nhưng cá nhân ông cho rằng nên tính toán để làm tăng thêm hiệu quả sử dụng đất đai.
Ông Phan Đức Hiếu cũng nhấn mạnh, quan hệ đất đai rất đặc biệt, rất khác với các quan hệ khác, đất đai luôn là lợi ích 3 bên: người sử dụng đất, doanh nghiệp, Nhà nước, nên để hài hòa lợi ích cả 3 là rất khó. Đó là chưa kể các vấn đề về lịch sử, vùng miền. Do đó, để cân bằng lợi ích là rất khó khăn, thách thức.
Về Nghị quyết một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, trả lời câu hỏi của phóng viên về việc Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang phát biểu tại tổ cho biết một số cán bộ cấp huyện e ngại khi được phân cấp, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Nguyễn Lâm Thành cho rằng, cấp dưới sợ phân cấp vì pháp lý không rõ ràng, còn khi đã rõ ràng thì việc phân cấp sẽ hiệu quả. “Cơ chế lần này thực hiện phân cấp cho cấp huyện, cơ chế rất thoáng, phân cấp thẳng xuống huyện để bảo đảm rút ngắn quy trình, thủ tục, thời gian, để việc triển khai linh động hơn, kịp thời hơn”, ông Thành nêu.
