Phát biểu tại tổ đại biểu Quốc hội TP Hà Nội sáng 9-11 về dự thảo Luật Nhà giáo, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một hệ thống pháp luật hỗ trợ người thầy, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực cho đất nước. Tuy nhiên, Tổng Bí thư cho rằng, dự thảo luật chỉ mới dừng ở việc “những gì trước đây chưa quy định trong luật thì đưa vào”.
Theo Tổng Bí thư, đã nói tới thầy thì phải có trò. "Luật Nhà giáo này tương quan giải quyết mối quan hệ giữa thầy - trò như thế nào?", Tổng Bí thư nêu, và cho rằng, dự thảo cần phải giải quyết thật tốt mối quan hệ thầy - trò.
Nêu ví dụ như thực hiện chính sách rất quan trọng là phổ cập giáo dục. Trẻ em đến tuổi phải đi học, được phổ cập tiểu học rồi tiến dần lên trung học cơ sở, trung học phổ thông.
Để thực hiện chính sách này thì không thể thiếu thầy giáo. Tổng Bí thư cho biết, hiện nay, với Cơ sở Dữ liệu quốc gia về cư dân, có thể biết ngay một xã, phường, huyện hay thành phố năm nay có bao nhiêu cháu đi học. Và khi "có trò" rồi thì phải chủ động để "có thầy".
"Đây vấn đề đang rất thời sự. Bây giờ thiếu thầy thì các cháu đi học thế nào? Cái gì dẫn đến thiếu thì phải giải quyết. Mà đã có trò, có thầy thì phải có trường. Không thể nói thiếu trường. Quy hoạch, quản lý thế nào mà không có trường?", Tổng Bí thư nêu rõ, đồng thời cho rằng, rất nhiều chính sách phải được bao quát vào luật, giải quyết được mối quan hệ thầy - trò trong giáo dục.
Nhận định người thầy là một nhà khoa học, Tổng Bí thư đề nghị dự luật phải giải quyết tốt mối quan hệ giữa vai trò một thầy giáo và nhà khoa học; mối quan hệ nhà khoa học với trung tâm nghiên cứu, doanh nghiệp, Nhà nước.
"Người thầy phải mang tâm thế nhà khoa học với chuyên môn rất sâu", Tổng Bí thư nêu và đề nghị có chính sách cụ thể cho các môi trường giáo dục đặc biệt. Trong khi đó, dự luật chưa có chính sách bao quát được những môi trường đặc biệt như việc giáo dục ở những vùng miền núi, vùng sâu vùng xa, vùng kinh tế đặc biệt khó khăn, hoặc việc giảng dạy trong trại giam…
"Tôi đi miền núi thấy rất khó khăn. Trò không có nơi ăn ở sinh hoạt, thầy lại càng không, thế thì làm sao được. Cô giáo đi lên trường miền núi không có thanh niên nào cả, chỉ có công an với bộ đội biên phòng, thế lấy chồng thế nào? Cả tuổi thanh xuân ở đấy thế nào? Bộ đội biên phòng, công an xã cũng không có nhà công vụ thì ai giải quyết vấn đề này? Mỗi trường như thế bây giờ có nhà công vụ cho thầy, cô giáo không? Người ta ở đấy 5 - 10 năm mới về theo chính sách thì 5 - 10 năm đó ở đâu. Xây dựng gia đình thế nào?", Tổng Bí thư nêu vấn đề.
Tổng Bí thư cũng lưu ý, dự thảo luật cần có các chính sách để thực hiện hội nhập trong giáo dục - đào tạo. “Vừa rồi chúng ta tuyên bố tiếng Anh là ngôn ngữ thứ 2 thì phải quy định tại dự luật như thế nào để thực hiện chính sách này. Thầy giáo tiếng Anh thế nào thì mới phổ cập được môn này. Hay thầy giáo là người nước ngoài thì có phải chấp hành các quy định tại Luật Nhà giáo không? Luật đã đề cập gì tới việc này chưa?", Tổng Bí thư đặt câu hỏi.
Theo Tổng Bí thư, dự thảo luật cần lưu ý chính sách học tập suốt đời. Nếu quy định nhà giáo đến tuổi nghỉ hưu, không được giảng dạy nữa, không còn là nhà giáo theo quy định của luật nữa thì sẽ rất khó khăn để thực hiện chính sách học tập suốt đời.
“Những giáo sư lớn tuổi lại chính là những người có kinh nghiệm, uy tín và hoàn toàn vẫn có thể giảng dạy. Bây giờ lại bảo không, hết tuổi rồi, theo quy định của Luật Nhà giáo, họ không còn là nhà giáo nữa thì sẽ không huy động được nguồn lực này trong giáo dục - đào tạo”, Tổng Bí thư lưu ý.
Nhấn mạnh, các thầy, cô giáo đang kỳ vọng nhiều vào Luật Nhà giáo, Tổng Bí thư cho rằng luật cần giúp các thầy, cô giáo cảm thấy thực sự phấn khởi, thực sự được tôn vinh và tạo điều kiện thuận lợi để làm nghề. “Đừng để luật ra đời, các thầy cô lại thấy khó khăn hơn", Tổng Bí thư nhấn mạnh.
