Theo cơ quan điều tra, qua kết quả xác minh ban đầu, năm 2014, bà Cao Thị Cúc (62 tuổi, hộ khẩu thường trú xã Long Hựu Đông, huyện Cần Đước, tỉnh Long An) mua lại nhà, đất (gần 2.000m2) ở xã Hòa Khánh Tây, huyện Đức Hòa rồi chuyển về đây sinh sống, sau đó sửa chữa làm điểm tu tại gia.
Qua xác minh, ông Lê Tùng Vân (hộ khẩu thường trú phường 10, quận 6, TPHCM) chuyển về đây sinh sống cùng nhà với bà Cúc từ năm 2015.
Trước đây, ông Vân tạm trú tại xã Phạm Văn Hai (huyện Bình Chánh, TPHCM) tự phong là Giám đốc Trại dưỡng lão và cô nhi Thánh Đức. Năm 2007, do hoạt động không đúng quy định pháp luật về điều kiện vật chất, vệ sinh môi trường tại cơ sở không bảo đảm… nên UBND huyện Bình Chánh quyết định chấm dứt hoạt động đối với cơ sở Thánh Đức. Sau đó, ông Vân bán hết đất và về tạm trú tại hộ bà Cao Thị Cúc nhằm hành nghề nhận con nuôi.
Thực tế, đa số trẻ sống ở hộ bà Cúc đều có mẹ đi cùng, không phải là trẻ em cơ nhỡ. Hộ bà Cúc có 18 người đang cư trú, trong đó có 6 trẻ em đều có mẹ ruột cùng tạm trú.
Thời gian qua, nơi đây lợi dụng danh nghĩa nuôi trẻ mồ côi để kêu gọi lòng tốt của mọi người trong và ngoài nước giúp đỡ, trục lợi cá nhân, ảnh hưởng đến an ninh trật tự. Đặc biệt, nhóm người tại “Tịnh thất Bồng Lai” đã sử dụng nhiều tài khoản cá nhân khác nhau, đăng nhiều video với nội dung không đúng sự thật về diễn biến vụ việc xảy ra tại đây.
Tháng 1-2020, ông Lê Tùng Vân đổi tên “Tịnh thất Bồng Lai” thành “Thiền am bên bờ vũ trụ”. Bên cạnh đó, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều thông tin tố cáo các hoạt động nhận nuôi trẻ sai quy định, lừa đảo và các hoạt động phức tạp của ông Lê Tùng Vân trước đây.
Về việc này, Cơ quan chức năng tỉnh Long An cũng nhận được nhiều thông tin phản ánh, tố cáo ông Lê Tùng Vân với nội dung tương tự trên mạng xã hội.
Liên quan đến tôn giáo, cơ quan chức năng khẳng định đây không phải là cơ sở tôn giáo. Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Long An đã có văn bản khẳng định, Tịnh thất Bồng Lai, xã Hòa Khánh Tây không phải là cơ sở tôn giáo hợp pháp, do Ban Trị sự giáo hội Phật giáo tỉnh quản lý. Những người đang sống và sinh hoạt tại đó không phải là tu sĩ. Do đó, không liên quan đến sự quản lý của giáo hội.
Ngoài ra, vào năm 2017, tại đây có 2 “nhà sư” thi hát Bolero trên truyền hình. Tiếp đến, có 5 chú tiểu đang sinh sống tại đây thi chương trình “Thách thức danh hài” và đoạt giải cao.
Tháng 9-2019, tại nơi này cũng xảy ra vụ việc một nhóm người ở TPHCM đến tìm con gái nhưng không gặp, sau đó đã xảy ra xô xát với những người ở đây.