Từng so sánh chủ nghĩa nữ quyền như “ung thư”, gọi người chuyển giới là “chậm phát triển”, vì vậy khi nhà báo theo tư tưởng cực hữu Milo Yiannopoulos chi 250.000USD cho Nhà xuất bản Simon & Schuster in sách của mình, NXB này gần như ngay lập tức ban hành tuyên bố cho biết “các ý kiến nêu trong sách thuộc về tác giả, không phản ánh quan điểm của chúng tôi hay quan điểm của các nhân viên chúng tôi”.
Tất nhiên, Simon & Schuster xuất bản sách của những người như Milo Yiannopoulos là do áp lực doanh số khi doanh thu của của công ty mẹ là tập đoàn CBS ngày càng khó khăn.
Người đọc Mỹ đang ngày càng tìm về những đầu sách mang tính cực đoan
Cũng vì doanh thu, những NXB tiếng tăm như New York Times (NYT) đã bạo dạn phát hành các đầu sách của các nhân vật cực hữu và không ít trong số này trở thành sách bán chạy nhất trong 6 năm qua, bao gồm cả sách của Dick Cheney (cựu Phó Tổng thống Mỹ thời Tổng thống George W. Bush) và Laura Ingraham (người dẫn chương trình radio của Mỹ). Năm 2016, NXB NYT cũng xuất bản cuốn sách về chiến dịch tranh cử của ông Donald Trump mang tên Great Again: How to Fix Our Crippled America (tạm dịch: Vĩ đại một lần nữa: Cách để chấn chỉnh sự què quặt của nước Mỹ chúng ta). Thành công của cuốn sách này tại NXB NYT khiến nhiều NXB khác nhảy vào nhân rộng sách của những nhân vật mang dấu ấn bảo thủ và cực đoan, như tác phẩm Sentinel tại NXB Penguin, Broadside tại NXB HarperCollins và Crown Forum tại NXB Random House, tất cả nhằm cạnh tranh với NXB bảo thủ tuổi đời 70 mang tên Regnery. NXB này đã có 30 đầu sách bán chạy nhất trong 10 năm qua.
Những tác phẩm bom tấn của cánh hữu thường do các chính trị gia đã nghỉ hưu và những ngôi sao truyền hình viết, đặc biệt là từ Fox News. Các tác phẩm chuyên về phê bình hay hồi ký của những người như Glenn Beck (người dẫn chương trình truyền hình và radio của Mỹ), Ann Coulter (cây viết bảo thủ chuyên về chính trị xã hội Mỹ) hay Sarah Palin (cựu Thống đốc bang Alaska) và Megyn Kelly (nhà báo, nhà bình luận chính trị của Mỹ) đã trở thành những cuốn sách bán chạy nhất ở Mỹ bất kể tác giả theo đảng Dân chủ hay đảng Cộng hòa.
Vì sao tất cả những tranh cãi sôi nổi lại tập trung vào những tác giả có tư tưởng cực hữu như Yiannopoulos? Vì những tư tưởng nguy hiểm gây quan ngại cho nhiều người trong xã hội. Với sự bắt đầu của nhiệm kỳ của Tổng thống Mỹ Donald Trump, người ta lo ngại tư tưởng cực đoan bài ngoại gia tăng, xuất phát từ các tác phẩm cực hữu. Tư tưởng cực hữu bảo thủ không giới hạn trong lĩnh vực phi hư cấu (non fiction). Nhà văn Val McDermid cho rằng tư tưởng này đặt ra mối đe dọa làm đảo lộn thế giới. Hơn nữa, theo các nhà phê bình Mỹ, tính thuyết phục về quyền lực mới ngày nay ít phụ thuộc vào sự gắn kết hay chiều sâu của tư tưởng. Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng hợp tác với nhiều tác giả khác đã xuất bản hơn một chục đầu sách nhưng không phải là người đọc sách nhiều. Trong cuộc trả lời phỏng vấn mùa hè năm 2016, ông Trump cho biết ông không cần đọc nhiều nhưng ông vẫn có nhiều quyết định đúng. Đây cũng là định nghĩa mà tự điển Oxford năm 2016 viết: “Tầm nhìn ít gây ảnh hưởng trong việc định hình ý kiến công chúng hơn là cảm xúc và cá tính”. Một phần cũng do công chúng trở nên chán ghét những phát biểu đầy sáo rỗng của các chính trị gia trong bối cảnh cuộc sống càng ngày càng phát sinh những vấn đề nan giải như thất nghiệp, ô nhiễm môi trường...
HUY QUỐC
