Báo cáo của tư vấn và số liệu quy hoạch mỏ cát từ các địa phương cho thấy, kết quả khảo sát, tổng trữ lượng các mỏ (cát sông) trong quy hoạch khoảng hơn 215 triệu m3. Tổng nhu cầu cho các dự án đường cao tốc khu vực ĐBSCL triển khai trong giai đoạn 2021-2025 khoảng gần 54 triệu m3, tương ứng khoảng 35% trữ lượng các mỏ đã quy hoạch.
Riêng với dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, chỉ tiêu khối lượng cung cấp cát cụ thể cho dự án cũng đã được Chính phủ giao cho từng địa phương. Trong đó, tỉnh An Giang khoảng 7 triệu m3, Đồng Tháp khoảng 7 triệu m3 và tỉnh Vĩnh Long khoảng 5 triệu m3.
Hiện các tỉnh đã cơ bản bố trí đủ nguồn từ các mỏ đang khai thác và các mỏ chưa khai thác (nhưng đã quy hoạch) và đang triển khai các thủ tục đánh giá tác động môi trường để cấp phép khai thác phục vụ dự án.
Bộ GTVT khẳng định, quá trình khai thác vật liệu cát tại các mỏ hiện nay đều được đánh giá tác động môi trường kết hợp với việc thiết lập hệ thống và thực hiện quan trắc, giám sát tác động xói lở lòng, bờ sông theo quy định, không làm thay đổi dòng chảy, không gây sạt lở lòng, bờ, bãi sông.
Bộ GTVT cho biết, về lâu dài, để chủ động nguồn vật liệu thay thế cát sông, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ TN-MT triển khai dự án đánh giá tài nguyên khoáng sản phục vụ khai thác cát biển, đáp ứng nhu cầu san lấp các dự án đường cao tốc và hạ tầng giao thông, đô thị vùng ĐBSCL.
Bộ GTVT cũng đã chủ động triển khai thử nghiệm sử dụng cát biển đắp nền đường cho đoạn tuyến hoàn trả Đường tỉnh 978 thuộc dự án cao tốc Hậu Giang - Cà Mau. Hiện tại, đoạn tuyến thí điểm đã hoàn thành và đưa vào khai thác sử dụng và đang tiến hành quan trắc.
Theo kết quả thí nghiệm mẫu lấy tại Trà Vinh và Sóc Trăng cho thấy, cát biển có các chỉ tiêu cơ lý, hóa học cơ bản đáp ứng yêu cầu. Bộ GTVT đang tiếp tục theo dõi, đánh giá về chỉ tiêu môi trường, dự kiến cuối năm 2023 sẽ có kết quả về việc sử dụng cát biển cho các dự án trong khu vực ĐBSCL.
