Liên quan các vụ sai phạm trong đấu thầu trang thiết bị y tế: Không thể “vừa đá bóng, vừa thổi còi”!

PGS-TS-BS NGUYỄN LÂN HIẾU, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội:

Cần cơ chế minh bạch về mua sắm trang thiết bị, thuốc men

Một lãnh đạo bị khiển trách, cảnh cáo, thậm chí vướng vào vòng lao lý, khiến chúng ta hết sức đau lòng. Một giám đốc bệnh viện rất cần chuyên môn, tuy nhiên không chắc ông ấy đã nắm vững nguyên tắc quản lý, các quy định chồng chéo hiện nay. Do vậy, rất cần các cơ chế rõ ràng về mua sắm trang thiết bị, thuốc men. Tốt nhất là nên tách rời chuyên môn. 

Vừa qua, lãnh đạo UBND tỉnh Bình Dương đã quyết định bổ nhiệm tôi làm Giám đốc Bệnh viện Hồi sức điều trị bệnh nhân Covid-19; đồng thời giao một vị giám đốc khác điều hành, chuyên lo trang thiết bị đầu tư. Với mô hình này, bệnh viện hoạt động trơn tru, hiệu quả dù thành lập trong hoàn cảnh cấp bách. Đây là ví dụ cho thấy những bất cập trong hệ thống cần điều chỉnh càng sớm càng tốt, nếu không muốn hậu quả lớn hơn tiếp tục xảy ra. 

Luật sư TRƯƠNG ANH TÚ, Đoàn Luật sư TP Hà Nội:

Rà soát lại quy định liên quan đến đấu thầu

Những vụ án xảy ra như ở Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Tim Hà Nội hay Bệnh viện TP Thủ Đức (TPHCM) không chỉ khiến giới y khoa lo lắng mà còn khiến người dân thực sự hoang mang và bất bình. Đối với ngành y, nguyên nhân để xảy ra tình trạng nâng khống giá thiết bị y tế là do chúng ta phân cấp phân quyền cho các cơ sở y tế để họ chủ động trong việc mua sắm thiết bị cũng như thuốc, vật tư y tế, hóa chất xét nghiệm…; vô hình trung đã giao cho họ cái quyền “vừa đá bóng vừa thổi còi”, dễ xảy ra tiêu cực. Ngay cả việc đấu thầu rộng rãi còn xảy ra tình trạng “quân xanh, quân đỏ” thao túng giá, thì đấu thầu hạn chế và chỉ định thầu chính là cơ hội để một số lãnh đạo bệnh viện không giữ được mình trước quyền lợi lớn, trở nên tự tung tự tác.

Ngành y tế cần rà soát lại quy định của pháp luật liên quan đến cơ chế đấu thầu thuốc, thiết bị y tế để tránh trường hợp các cơ sở y tế “vừa đá bóng vừa thổi còi”. Việc vừa khám chữa bệnh vừa mua vật tư y tế, thuốc men là điều không bình thường. Bên cạnh đó, các cơ quan bảo vệ pháp luật như công an, thanh tra cần tăng cường kiểm tra, xử lý những vi phạm pháp luật trong ngành y tế.

Luật sư PHẠM HOÀI NAM, Đoàn Luật sư TPHCM:

Nghiên cứu, đánh giá hạn chế mô hình tổ chức quản lý bệnh viện

Thời gian gần đây, một số cán bộ quản lý ngành y tế các cấp vi phạm pháp luật, bị khởi tố, truy tố hình sự về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 222 Bộ luật Hình sự. Đây là điều vô cùng đáng tiếc, nhưng mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật nên khi vi phạm thì mọi người đều phải chịu trách nhiệm theo quy định. 

Để giải quyết vấn đề này, Nhà nước cần có những nghiên cứu, đánh giá về các hạn chế của mô hình tổ chức quản lý bệnh viện; đồng thời xem xét, vận dụng, điều chỉnh các mô hình tổ chức bệnh viện ở nước ngoài để thay đổi cơ chế tổ chức, quản lý hiện tại theo hướng cho phép tách biệt quyền hạn, nhiệm vụ, trách nhiệm của vị trí quản lý chuyên môn với các vị trí quản trị khác.

Từ đó các bác sĩ có thể tập trung toàn lực cho hoạt động chuyên môn của mình cũng như để nâng cao hiệu quả quản trị bệnh viện. Một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể kể đến là các quy định hiện hành về quy trình, điều kiện bổ nhiệm giám đốc bệnh viện bắt buộc phải là bác sĩ, còn những người được đào tạo chuyên sâu về quản trị lại không thể trở thành giám đốc bệnh viện công. Do đó, các cơ quan chức năng có thể xem xét đến phương án cho phép bệnh viện được thuê người giỏi về quản trị vào vị trí giám đốc, tách bạch quyền hạn với người chịu trách nhiệm cao nhất về chuyên môn. 

Để thực hiện điều này thì cần phải có sự thay đổi đồng bộ các quy định pháp luật liên quan như quy định về mô hình tổ chức bệnh viện, quy định về điều kiện, quy trình bổ nhiệm, tuyển dụng các chức vụ quản lý… Ngoài ra, có thể tạo ra các hành lang pháp lý để bệnh viện có bộ phận chuyên môn về pháp luật tư vấn cho vị trí quản lý nhằm giảm thiểu rủi ro đối với các vị trí này cũng như toàn bệnh viện.