“Thay máu”
Khi Mariette Rissenbeek và Carlo Chatrian tiếp quản LHP Berlin vào năm 2019, nhiều người hy vọng họ sẽ mang đến làn gió mới, khởi đầu mới cho một trong những LHP quan trọng bậc nhất và có số lượng khán giả lớn nhất thế giới. Một số người cho rằng, những người đứng đầu LHP trước đó đã biến sự kiện trở nên cồng kềnh, kém hấp dẫn so với các đối thủ trực tiếp như: Cannes, Venice. Họ mong muốn cặp đôi này sẽ tiếp thêm sinh lực cho LHP, đơn giản hóa mọi thứ và thu hút nhiều bộ phim đình đám hơn. Nhưng 5 năm sau, họ phải rời đi trong tranh cãi và cả nuối tiếc.
Rissenbeek đã thông báo từ tháng 3 năm ngoái rằng, cô sẽ “nghỉ hưu” sau mùa giải năm nay. Vào mùa hè 2023, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Đức Claudia Roth cũng chia sẻ, LHP sẽ quay trở lại với sự lãnh đạo của một nhân vật duy nhất, loại bỏ vị trí giám đốc nghệ thuật của Chatrian. Quyết định đó từng gây ra sự phản đối khi có hơn 400 nhà làm phim, nghệ sĩ bao gồm những cái tên đình đám như Martin Scorsese, hay Claire Denis ký vào bức thư ngỏ hồi tháng 9-2023, ca ngợi Chatrian và gọi việc sa thải ông là “có hại, thiếu chuyên nghiệp và vô đạo đức”. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng việc loại bỏ này là hợp lý và cặp đôi này chưa bao giờ thực hiện lời hứa ban đầu của mình.
Tháng 12-2023, Roth thông báo rằng, Tricia Tuttle trước đây từng điều hành LHP London sẽ tiếp quản Berlin từ năm sau. Cô sẽ là người kế thừa một chương trình lớn nhưng cũng đầy thách thức, trước hết về tài chính. LHP Berlin năm nay còn phải đối mặt với tình trạng lạm phát và mất đi một số nhà tài trợ dài hạn. Để “tiết kiệm”, LHP năm nay đã cắt giảm số lượng phim tham dự chỉ còn 200 phim (so với 287 phim của năm 2023).
Từ năm 2024, hạng mục Perspektive (Phối cảnh) giới thiệu điện ảnh Đức đương đại cũng sẽ không còn vì lý do tài chính, bên cạnh lý do không thu hút được sự quan tâm của những người trong ngành. Thay vào đó, những bộ phim hạng mục này sẽ được tích hợp vào các hạng mục hiện có. Điều này cũng từng gây ra nhiều tranh luận có hay chăng sự thiếu quan tâm đến việc thúc đẩy điện ảnh địa phương.
Trước đó, trong những tuyên bố về kỳ LHP lần này, cả Chatrian và Rissenbeek đều nhấn mạnh: “Giống như nhiều lĩnh vực khác của xã hội, việc tổ chức các hoạt động văn hóa và lễ hội bị ảnh hưởng bởi việc tăng chi phí đáng kể nhưng ngân sách không thay đổi”.
Cuộc tranh tài đa dạng
Năm nay có 20 bộ phim tranh giải Gấu vàng, Gấu bạc - giải thưởng cao nhất của LHP. Trưởng ban giám khảo năm nay là nữ diễn viên từng đoạt giải Oscar người Mexico gốc Kenya - Lupita Nyong’o cùng 6 thành viên đến từ nhiều quốc gia khác nhau. Vì có nhiều bộ phim là tác phẩm đồng sản xuất nên có đến 30 quốc gia đại diện tham gia tranh tài. Đáng chú ý, sau khi vắng bóng hoàn toàn vào năm 2023, lục địa châu Phi năm nay có 3 bộ phim đại diện tranh giải gồm: Black Tea (Mauritanie), Who Do I Belong To (Tunisian) và Dahomey (Senegalese).
Trong các phim dự thi, lần đầu tiên điện ảnh Nepal có phim tranh giải là tác phẩm Shambhala (đạo diễn Min Bahadur Bham). Từng 3 lần đoạt giải Gấu bạc, nhà làm phim Hàn Quốc Hong Sang Soo một lần nữa tham gia cuộc đua cùng A Traveler’s Needs với sự tham gia của Isabelle Huppert - biểu tượng điện ảnh Pháp từng nhận giải Thành tựu trọn đời tại Berlin 2022.
Điện ảnh Iran cũng tiếp tục góp mặt với tác phẩm My Favorite Cake của bộ đôi đạo diễn Maryam Moghadam và Behtash Sanaeeha. Tuy nhiên, cả hai đang bị cấm túc, tịch thu hộ chiếu nên khó có thể tham dự buổi ra mắt phim tại Berlin. Được chính Chatrian mô tả là bộ phim “không thể phân loại”, Pepe của đạo diễn người Dominican Nelson Carlo De Los Santos Arias cũng là trường hợp đầy thú vị.
Năm nay, các đại diện châu Âu cũng rất nổi bật, trong đó chủ nhà Đức có 3 phim gồm: Architecton (đạo diễn Victor Kossakovsky), Dying (đạo diễn Matthias Glasner) và From Hilde, with Love (đạo diễn Andreas Dresen). Hai nhà làm phim gạo cội người Pháp - Bruno Dumont và Olivier Assayas cũng có các phim The Empire, Suspended Time tranh giải.
Bộ phim được chọn chiếu mở màn năm nay là Small Things Like These (đạo diễn Tim Mielants) với sự tham gia của tài tử Cillian Murphy cũng gây chú ý với nội dung liên quan đến lạm dụng phụ nữ. Điện ảnh Ý với hai tác phẩm Another End (đạo diễn Piero Messina) và Gloria! (đạo diễn Margherita Vicario) cũng là những đối thủ rất nặng ký. Ngoài hạng mục tranh Gấu vàng, 15 phim tranh giải hạng mục Encounters, 30 phim tranh giải hạng mục Panorama (toàn cảnh)... cũng đều rất sôi nổi.
LHP Berlin 2024 diễn ra từ ngày 15 đến 25-2 tại Berlin, Đức. Nhà làm phim người Mỹ - Martin Scorsese vinh dự nhận giải Gấu vàng - Thành tựu trọn đời.
