Bản Thánh ca quen thuộc
Hằng năm, mỗi dịp Giáng sinh, trên khắp thế giới lại vang lên giai điệu dịu dàng, thánh thót của bản Thánh ca quen thuộc:
Silent night, holy night
All is calm, all is bright
Round yon Virgin Mother and Child
Holy Infant so tender and mild
Sleep in heavenly peace
Sleep in heavenly peace...
Thủ bút Mohr trên bài hát Stille Nacht! Heilige Nacht! (phát hiện 1995).
Đó chỉ là một bản dịch phổ biến nhất trong nhiều bản dịch tiếng Anh. Cũng như Kinh Thánh, bài hát gốc tiếng Đức Stille Nacht! Heilige Nacht! được dịch ra rất nhiều ngôn ngữ trên thế giới (tại địa chỉ http://silentnight.web.za/translate/index.html, có thể thấy bài hát được dịch ra 130 ngôn ngữ, kể cả những thổ ngữ ở châu Phi…). Riêng bản dịch Đêm thánh vô cùng của linh mục nhạc sĩ Phanxicô Hải Linh (1920-1988) được xem là thành công hơn cả:
Đêm thánh vô cùng
Giây phút tưng bừng
Đất với trời
Se chữ đồng...
Bài hát bất tử này ra đời từ một làng quê trong vùng núi hẻo lánh nước Áo, cách đây gần 200 năm tuổi.
Tác phẩm của 2 con người khiêm tốn, thanh bạch
Tranh vẽ mô phỏng gương mặt Mohr
Nhờ thế, năng khiếu âm nhạc của Mohr sớm được phát huy. Mohr vừa hát, vừa chơi vĩ cầm trong hai ca đoàn của nhà thờ trường đại học và nhà thờ Thánh Peter thuộc tu viện dòng Benedictines. Mohr học ở tu viện Kremsnünster dòng Benedictines (1808-1810), rồi vào chủng viện (1811).
Vì là con ngoại hôn, Mohr phải được Giáo hoàng cho phép đặc biệt mới được thụ phong linh mục (21-8-1815). Sau đó, ông được phái tới giáo xứ làng Mariapfarr trong vùng núi Alpine. Tại chốn hẻo lánh này, ông viết một bài thơ tiếng Đức gồm sáu khổ (1816). Năm sau, ông chuyển đến làng Oberndorf phục vụ hai năm và gặp Franz Xaver Gruber, thầy giáo tiểu học.
Franz Xaver Gruber
Sinh ngày 25-11-1787 và mất ngày 07-6-1863, ngoài việc đánh đàn organ trong nhà thờ làng Arnsdorf (nước Áo), Franz Xaver Gruber đồng thời còn đánh đàn organ và chỉ huy ca đoàn của nhà thờ Thánh Nikolas ở làng Oberndorf. Gruber bằng lòng phổ nhạc bài thơ của Mohr và soạn phần đệm guitar để hát trong Thánh lễ vào nửa đêm 24-12-1818.
Giáng sinh năm ấy, Mohr vừa đệm guitar vừa hòa giọng cùng Gruber hát ra mắt bài Stille Nacht. Ca đoàn nhà thờ Thánh Nikolas hát phần điệp khúc (hai câu cuối mỗi khổ thơ). Bài hát mau chóng được phổ biến. Nhiều năm sau nữa Gruber mới soạn thêm phần nhạc cho đàn organ.
Với lòng từ ái dốc sức làm từ thiện, linh mục Mohr luôn di chuyển từ miền này sang miền khác. Cuối cùng, khi về làng Wagrain, ông lập trường và gây quỹ giúp trẻ nghèo đi học. Sau khi ông từ trần vì bệnh phổi (4-12-1848), trường làng này đã mang tên Mohr, còn mộ ông thì nằm trang trọng trong nghĩa trang giáo xứ cạnh trường. Trên lối đi lộ thiên nối nhà xứ với giáo đường, dân làng đặt bia ghi nhớ công đức linh mục Mohr.
Trần Thế Hương
