Sống chung với... điện thoại
Mặc dù có những rào cản về tuổi tác khi sử dụng điện thoại thông minh nhưng với bà Nguyễn Ngọc Ánh (62 tuổi, ngụ quận 8, TPHCM), điều này không khiến bà cảm thấy khó khăn khi sử dụng. Bà Ngọc Ánh cho biết, nhờ có điện thoại thông minh, internet và mạng xã hội, bà cảm thấy gần với bạn bè, con cháu hơn. Mỗi lần nhớ con cháu, bà chỉ cần gọi Zalo hay Facebook là có thể nhìn thấy mặt để trò chuyện. Thời gian rảnh, bà lại mở điện thoại lướt Facebook, Zalo xem các bài viết, tối ngủ không được cũng mở điện thoại ra xem. Hậu quả là bà ngày càng khó ngủ hơn, phải đến bệnh viện thăm khám và được bác sĩ khuyến cáo hạn chế dùng thiết bị điện tử khi không thực sự cần thiết.
Cũng là tín đồ “nghiện” điện thoại, ông Nguyễn Văn Luân (67 tuổi, ngụ TP Thủ Đức, TPHCM) thường xuyên “lướt” mạng. Con trai ông Luân chia sẻ, từ ngày về hưu, ông ít giao lưu với hàng xóm xung quanh, thời gian tập luyện thể thao cũng ít dần. Thay vào đó, ông thường xuyên sử dụng điện thoại thông minh để lên mạng xem phim, gọi điện thoại với bạn bè. Sau một thời gian dài “ăn, ngủ” với điện thoại, ông thường bị chảy nước mắt, nhìn mờ… Các con lo lắng, đưa ông đi kiểm tra. Kết quả, ông được bác sĩ thông báo bị đục thủy tinh thể và phải phẫu thuật thay thế.
Theo BS CK2 Nguyễn Hồ Việt Liên, Bệnh viện Mắt Sài Gòn 2, người càng cao tuổi, thị lực mắt càng giảm và cần một chế độ chăm sóc đặc biệt hơn đối với mắt. Thường xuyên sử dụng điện thoại, máy tính bảng, xem tivi ở một khoảng cách gần trong thời gian quá lâu càng đẩy nhanh tốc độ lão hóa mắt và gây ra các bệnh lý về mắt như: thoái hóa hoàng điểm, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp glocom, bệnh lý võng mạc, khô mắt...
Việc tiếp xúc với thiết bị điện tử trong thời gian kéo dài có thể làm cho mắt người bệnh cảm thấy đau tức, khó chịu, mỏi mệt; gây khô mắt khi người bệnh tập trung vào thiết bị điện tử và quên chớp mắt. Ánh sáng xanh trong các thiết bị điện tử còn làm kích thích tế bào thần kinh cảm thụ giúp con người tỉnh táo, nếu người lớn tuổi sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ thời gian dài có thể gây ra chậm vào giấc ngủ hoặc mất ngủ.
Nguy cơ mù lòa nếu lạm dụng
Theo các chuyên gia nhãn khoa, đục thủy tinh thể là bệnh lý phổ biến ở người cao tuổi, gây nên tình trạng suy giảm thị lực. Tại Việt Nam, tỷ lệ người bị mù lòa do đục thủy tinh thể chiếm đến 70%, chủ yếu gặp ở người già. Bệnh diễn biến chậm, trong giai đoạn khởi phát, người bệnh có biểu hiện suy giảm thị lực nhẹ, lúc này chỉ cần đeo kính để hỗ trợ thị lực. Nhưng khi bệnh diễn biến nặng hơn, phải can thiệp phẫu thuật để lấy lại thị lực, nếu không người bệnh sẽ bị mù lòa vĩnh viễn.
“Nhiều trường hợp đã được chỉ định phẫu thuật thay thủy tinh thể để phục hồi thị lực, nhưng người bệnh sau khi được phẫu thuật vẫn không bỏ được “cơn nghiện” điện thoại. Do đó, chỉ một thời gian sau, người bệnh phải quay lại bệnh viện thăm khám vì mắt đau tức, khó chịu”, BS CK2 Nguyễn Hồ Việt Liên thông tin.
Đồng thời, bác sĩ khuyến cáo, khi sử dụng thiết bị điện tử, cần cho mắt nghỉ ngơi và áp dụng nguyên tắc 20-20-20 (sau 20 phút sử dụng thiết bị điện tử nên nhìn xa 20 feet (6m) trong 20 giây); đồng thời chớp mắt 15 lần trong 1 phút để giảm tình trạng khô mắt; không sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ từ 30 phút đến 1 giờ.
Thế giới hiện đã có những hướng dẫn rõ ràng về thời lượng sử dụng thiết bị điện tử ở trẻ em, nhưng chưa có con số nào được khuyến cáo cho người lớn. Các chuyên gia đều khuyến cáo người lớn tuổi nên giới hạn thời gian sử dụng thiết bị công nghệ dưới 2 giờ mỗi ngày. Bởi, có nhiều bằng chứng cho thấy dành quá nhiều thời gian dùng thiết bị điện tử sẽ gây hại đến sức khỏe.
Do đó, cần hạn chế cho người cao tuổi sử dụng điện thoại. Khi xem điện thoại, lưu ý sử dụng trong điều kiện đủ ánh sáng và tuyệt đối không nên xem quá lâu; cài đặt kích cỡ chữ to để tránh đau mắt, hướng dẫn người cao tuổi sử dụng để tránh vào những trang web độc hại. Khi có bất kỳ dấu hiệu nào khiến mắt nhìn mờ, nên đi khám chuyên sâu để có phương án điều trị kịp thời, tránh nguy cơ mất thị lực. Thường xuyên bổ sung các loại thực phẩm cung cấp các chất dinh dưỡng tốt cho mắt để giúp mắt phòng ngừa sự lão hóa sớm và luôn sáng khỏe.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, chỉ cần tiếp xúc với màn hình của các thiết bị điện tử trên 3 giờ/ngày, mắt sẽ có nguy cơ bị suy giảm thị lực 90%. Do đó, chỉ nên tương tác với các thiết bị điện tử dưới khoảng thời gian này mỗi ngày. Thế nhưng, theo con số thống kê ở Việt Nam, trung bình một ngày, mỗi người dành 6 giờ để truy cập mạng, 2 giờ để xem tivi. Con số này cao gần gấp 3 lần khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.