Việc nhà nguyên cứu Nguyễn Đắc Xuân quyết định phối hợp với Sở Văn hóa Thông tin, Trung tâm Festival Huế tổ chức phòng trưng bày hình ảnh liên quan đến Hoàng đế Quang Trung tại Festival Huế 2008 được các nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa tại Huế và các tỉnh thành lân cận đánh giá: tác giả đã tung hết “bảo bối” cho lập luận khẳng định lăng mộ vua Quang Trung nằm trong phạm vi phủ Dương Xuân thuộc phường Trường An, TP. Huế.
Điện Đan Dương
Lăng mộ của vị vua này đã bị nhà Nguyễn “tận pháp trừng trị”, xóa bỏ hết dấu vết trên thực địa, sách vở và kể cả những tài liệu hay truyền miệng kéo dài từ đầu thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX. Nặng lòng với ý tưởng “sống cái nhà, chết cái mồ”, người dân Việt ước mong làm sao tìm được dấu tích lăng mộ vua Quang Trung.
Có trong tay những tài liệu lịch sử, địa lý, văn học cổ, ngôn ngữ dân gian, khảo cổ học… và những thông tin trực tiếp và gián tiếp liên quan đến lăng mộ vua Quang Trung, nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân đã phục hồi lại những tài liệu lịch sử, chú giải được những bí ẩn trên thực địa để cuối cùng có thể khẳng định: Điện Đan Dương - lăng mộ vua Quang Trung - tọa lạc trên phủ Dương Xuân thuộc phường Trường An, TP. Huế hiện nay.
Về chức năng và tên gọi điện Đan Dương, nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân cho biết: Sau khi hoàn thành nhiệm vụ “Phù Lê diệt Trịnh”, Nguyễn Huệ dẫn quân trở lại Phú Xuân mang theo vàng bạc, châu báu của Bắc Hà và công chúa Ngọc Hân. Để cất giữ của cải, ông cho xây dựng phủ Dương Xuân. Đến năm 1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế lấy niên hiệu Quang Trung và công chúa Ngọc Hân được phong làm Bắc cung Hoàng hậu, phủ Dương Xuân là nơi ở của công chúa và mang tên điện Đan Dương.
20 năm đi tìm điện Đan Dương
Đã có thời gian dài các nhà nghiên cứu tập trung chứng minh lăng Ba Vành ở Thiên An là lăng mộ vua Quang Trung. Hơn 20 năm qua, những dẫn chứng lịch sử quan trọng đã tiết lộ lăng mộ vua Quang Trung táng ở bờ Nam sông Hương.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân nói: Đối chiếu vị trí điện Đan Dương từ sách vở ra thực tế rất khó khăn vì trong tiến trình lịch sử, nơi đây đã bị thay tên gọi (không ai ghi lại) và một thời gian dài không có người ở. Vì vậy, muốn chứng minh được giả thiết trên tôi buộc phải trả lời một số câu hỏi: Cung điện phải có đông người sinh sống nên cần có giếng nước; có những dấu tích liên quan đến thời kỳ đó trong lòng đất; yếu tố cát địa của khu vực đó… 20 năm với vỏn vẹn vài câu hỏi và cuối cùng nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân đã xác định được điện Đan Dương nay là phường Trường An, TP. Huế. Bởi tại khu vực này có chùa Từ Đàm và Tuệ Lâm, khoảng cách hai ngôi chùa có những kiến trúc cổ đã bị chôn sâu dưới đất, một số giếng nước cổ, móng tường thành, đá cột biểu hiện các cung thất bị triệu hạ nằm rải rác. Đặc biệt, nơi đây có hướng Tây Bắc - Đông Nam phù hợp với tập quán xây dựng cung thất vua chúa…
Trước khi kết thúc câu chuyện, tôi hỏi nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân, “đã xác định chính xác vị trí chôn cất vua Quang Trung?”, ông cười và trả lời ví von: “Bác đã tìm ra được chiếc xe máy còn chiếc bugi nằm ở đâu thì phải đợi cơ quan chức năng vào cuộc khai quật hiện trường thì mới có thể xác định được 100%”. |
Vũ Văn Thắng
