Ngày 1-3, một doanh nghiệp nữa của làng Đồng Kỵ (xã Đồng Quang, huyện Từ Sơn, Bắc Ninh) chính thức “chào đời”. Đó là Công ty Sao Sáng do phu nhân của Chủ tịch xã Đồng Quang Dương Văn Sáng làm giám đốc. “Chị nhà là giám đốc thứ bao nhiêu của làng Đồng Kỵ?”, “Số giám đốc của làng tăng theo từng ngày, xã chưa kịp cập nhật. Nhưng theo tôi nhớ thì “bà xã tôi” là giám đốc thứ hai - trăm - mười - mấy...”, ông Sáng nói.
Từng m2 đất làng Đồng Kỵ được tận dụng tối đa cho sản xuất.
- 10 hộ có... 1 giám đốc
Có lẽ vì đã có quá nhiều doanh nghiệp đã khai trương trên mảnh đất này nên dù lễ khai trương có rất nhiều hoa chúc mừng nhưng không mảy may thu hút sự hiếu kỳ, quan tâm của nhiều người dân ở vùng nông thôn này.
Bà Chử Thị Nhung, Chủ tịch Hội phụ nữ xã Đồng Quang chép miệng: Đồng Kỵ có quá nhiều giám đốc doanh nghiệp trẻ tuổi, giàu có nên chỉ... làm khổ những chàng trai của làng, xã quanh vùng.
Vì, cô gái nào đẹp, vừa đến tuổi 18 là bị các giám đốc trẻ này “cưa đổ”, cưới về làm vợ. “Giám đốc ở làng này cũng có tới 50 ô tô con”, bà Nhung tự hào.
Đó là chưa kể chỉ nhìn những ngôi nhà cao 4, 5 tầng, mặt bằng từ 200 đến 400m2 với màu sơn và lối kiến trúc chọn lọc từ đô thị chen chân nhau, dài tới gần 2km dọc con đường mới mở rộng vào làng Đồng Kỵ thì ngay con trai thành phố phải “lác mắt”.
Ở khu đất mới được quy hoạch để xây nhà, mở văn phòng, khai trương công ty... rồi bày bán sản phẩm mỹ nghệ Đồng Kỵ ấy, chỉ những người có tiền tỷ mới dám mon men đến hỏi mua với giá phổ biến từ 20 - 25 triệu đồng/m2 đất.
Sự phất lên, giàu có của làng Đồng Kỵ đáng để những làng khác ghen tỵ. Làng chỉ có 2.300 hộ dân nhưng trên diện tích đất tự nhiên của Đồng Kỵ đang có tới 450 giám đốc và phó giám đốc - những nhân tố chính tạo ra 150 tỷ đồng giá trị sản xuất tiểu thủ công nghiệp mỗi năm của làng.
Tính bình quân, cứ 10 hộ có 1 giám đốc. Theo một cán bộ thuộc Sở Công nghiệp Bắc Ninh, toàn tỉnh có trên 1.000 giám đốc thì 20% ở Đồng Kỵ. Đây có lẽ cũng là làng có nhiều giám đốc nhất nước, bởi có gia đình “sở hữu” tới 2, 3 giám đốc... như gia đình ông Cư, ông Lạc.
Phần lớn các giám đốc thành lập doanh nghiệp từ năm 2.000 đến nay. Tất cả đều đi lên từ những xưởng nhỏ, trình độ học vấn không cao nhưng chưa có công ty nào thua lỗ và khoảng 70% giám đốc có tài sản và vốn từ 1 tỷ đồng trở lên.
Dẫu vậy, sự ra đời chóng mặt của các giám đốc, con đường từ quốc lộ 1A cũ rẽ vào Đồng Kỵ đã trở nên quá chật hẹp. Nhìn những chiếc ô tô con diện “xe mới nhận” chạy trên con đường nửa êm như ru, nửa sóc gù lưng” mà xót... xe. Bức bách hơn nữa là mặt bằng sản xuất. Đất làm nghề của làng đã được bung ra khắp hai bên đường dẫn từ làng ra Quốc lộ 1A cũ, lấn sang cả làng Trung Liệt.
Thực ra, UBND xã Đồng Quang quy hoạch đất ven đường này làm mặt bằng sản xuất nhưng do sức ép của quá nhiều người sẵn tiền, bức bách về mặt bằng nên đất đã bị chẻ ra... để làm nhà. Có nhà có mặt tiền chỉ 3 - 5m và hiện đã hình thành những ngôi nhà ống 4, 5 tầng nối tiếp nhau, tạo thành “con đường doanh nhân” mới toanh, phồn thịnh. Nhiều người dân ở đây tự hào: Khó có con phố nào của Hà Nội có thể bì được với những ngôi nhà đời mới, cao đều, chứa đầy đồ gỗ mỹ nghệ nơi đây.
Ngay cả cụm công nghiệp 12 ha ở Đồng Kỵ cũng bị xé rách, băm nhỏ ra từng mảnh 300 - 500m2 (dù theo quy hoạch, cụm này được chia ra các lô rộng 5.000m2 để cho doanh nghiệp thuê sản xuất. Tình trạng xé lẻ này khiến cho mỗi doanh nghiệp ở đây có từ 1 đến 4 mảnh đất ở vị trí khác nhau làm xưởng sản xuất. Người ta kéo nhau lên Trung ương kiện cáo cũng vì đất...
Mặc dù đang được coi là doanh nghiệp thành đạt nhất, có tài sản lên tới 30 - 40 tỷ đồng nhưng ông Quý, Giám đốc Công ty TNHH Hưng Long (một trong hai công ty đầu tiên ở Đồng Kỵ thành lập năm 1994) vẫn tỏ ra lo lắng: doanh nghiệp trẻ đang ngày một gia tăng sức ép lên chúng tôi. Những giám đốc trẻ hơn hẳn chúng tôi về sự năng động, táo bạo và công cụ quản lý hiện đại.
- Đứng lên từ làng, bán hàng cho thế giới
Ông Quý kể, xưa công ty tôi chỉ là nhà cấp 4, nhưng bất cứ quan chức, người nước ngoài nào về thăm Đồng Kỵ cũng đều ghé qua. Họ tin tưởng Hưng Long. Nhưng nay, Đồng Kỵ có rất nhiều địa chỉ để lựa chọn... “lập công ty là con đường tất yếu trên đà phát triển của làng nghề Đồng Kỵ. Nhưng, số công ty ra đời quá nhiều như hiện nay khiến tôi bất ngờ... “, ông Quý tâm sự.
Giám đốc Dương Công Thành, sinh năm 1977, thuộc Công ty TNHH Việt Á cũng bất ngờ về... mình. Học xong lớp 12, với số tiền 15 triệu đồng tích cóp được trong quá trình vừa học vừa “tăng gia”, Thành theo học khóa bồi dưỡng quản trị kinh doanh ngắn hạn rồi lập công ty. Từ xưởng lụp xụp trong làng, “nay em đã có 4 cơ sở sản xuất, trong đó có một xưởng tập trung rộng 1.000m2 có trên 100 công nhân”, Thành khoe.
Tuy giấu nhẹm doanh thu và tổng giá trị tài sản của mình nhưng Thành bật mí, riêng một xưởng ở khu phố thương gia “có giá khoảng 10 tỷ đồng”. Trông cậu giám đốc trẻ nhất làng lọt trong bộ đồ hàng hiệu thùng thình, không ai nghĩ Thành đi khảo sát thị trường Trung Quốc như đi chợ làng và coi chiếc “mẹc” (ô tô Mercerdes) hiện đang có giá trên 70.000 USD chỉ “như con xe máy”, chỉ là “phương tiện đi lại”.
Thành và ông Quý cùng gặp nhau ở điểm: thành lập doanh nghiệp để vươn xa ra nước ngoài tìm thị trường cho đồ mỹ nghệ Đồng Kỵ. “Thị trường trong nước đã quá chật hẹp”, họ nói. Hiện nay, 70% hàng xuất khẩu của Đồng Kỵ phải qua trung gian là Trung Quốc. “Em đã đăng ký sở hữu trí tuệ các sản phẩm mang thương hiệu Việt Á của mình”.
Việt Á đang mở rộng xưởng sấy lạnh - công nghệ lần đầu tiên áp dụng ở Bát Tràng. Đây là chìa khóa để họ đưa hàng mỹ nghệ vào thị trường châu Âu có tiết giá lạnh, vốn không hợp với sản phẩm của Đồng Kỵ.
Cùng chung ý chí đưa sản phẩm Đồng Kỵ vượt qua châu lục để đi châu Âu, những giám đốc doanh nghiệp Ngọc Hà, Đại Lộc, Mạnh Khiêm... thì mong mỏi mỗi công ty được xã cho thuê tối thiểu 5.000m2 mới có chỗ đặt máy móc thiết bị, trau chuốt sản phẩm. “Đất lúc này căng lắm. Chúng tôi đang quy hoạch thêm 2 cụm công nghiệp, rộng 40 ha. Với đà phát triển của các giám đốc như hiện nay, cần phải có thêm mấy cụm công nghiệp nữa... “, ông Chủ tịch xã Dương Văn Sáng ao ước
NAM QUỐC
