“Ngày thơ như một lễ hội, cách thức, không gian tổ chức có thể mới mẻ, nhưng về cơ bản, điều không thay đổi chính là tinh thần thi ca”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, chia sẻ.
Không gian đặc biệt của thơ ca
Ngày thơ Việt Nam 2023 có chủ đề “Nhịp điệu mới” thể hiện ước vọng, khi đất nước đã vượt qua đại dịch, cuộc sống bình thường trở lại với nhịp điệu, khí thế và niềm tin mới, cùng với sự phục hồi mọi mặt đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội. Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cho biết, sau 18 năm tổ chức tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, lần đầu tiên Ngày thơ Việt Nam được diễn ra tại Hoàng Thành Thăng Long. Không gian Ngày thơ gồm toàn bộ khu vực sân Đoan Môn của Hoàng Thành.
Người yêu thơ sẽ được chào đón tại Cổng thơ - một thiết kế cách điệu của họa sĩ Phạm Hà Hải để bước vào Cõi thơ. Qua Cổng thơ, khán giả sẽ dạo bước trên Đường thơ để thưởng lãm 100 câu thơ hay của thi ca Việt Nam được viết trên giấy dó, tạo hình thành những chiếc quạt - cánh bướm.
Cuối Đường thơ, khán giả sẽ đến Nhà ký ức, nơi trưng bày hiện vật đặc biệt của các nhà thơ tên tuổi qua nhiều thời kỳ của văn học Việt Nam do Bảo tàng Văn học Việt Nam cung cấp.
Bên cạnh Nhà ký ức là Quán thơ, nơi các nhà thơ, tao nhân mặc khách nhiều thế hệ giao lưu với công chúng, đọc thơ và trò chuyện về nền thi ca Việt Nam. Song song với Đường thơ, phía phố Nguyễn Tri Phương, dự kiến sẽ có Đường sách với khoảng 40 kiốt dành cho các NXB, đơn vị phát hành sách, công chúng tham quan và mua sắm.
Sẽ không còn sân thơ truyền thống hay sân thơ trẻ như trước bởi thơ đâu phân biệt già trẻ. Ngày thơ năm nay sẽ có một sân thơ lớn tại vị trí trung tâm, được gọi là Đàn thơ - nơi sẽ diễn ra Đêm thơ Nguyên tiêu.
Từ trên tường thành sẽ có 2 tấm pano lớn được thả xuống, chép bài thơ Thần của Lý Thường Kiệt và Nguyên Tiêu của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bên trái sân khấu là 2 Cây thơ khổng lồ, từ trên cành cao thả xuống những phong thơ, gồm những câu hỏi thú vị, đố vui kiến thức dành cho bạn yêu thơ, người chiến thắng sẽ nhận được những phần quà thú vị…
Ngày thơ năm nay kéo dài suốt 2 ngày thay vì chỉ diễn ra vào buổi sáng ngày Rằm. Tại đây, sẽ có tọa đàm “Thơ hiện nay với hôm nay” có các thế hệ nhà thơ tham gia thảo luận và làm rõ những vấn đề quan trọng của thi ca đương đại.
Vắng bóng các câu lạc bộ thơ
Được tổ chức ở không gian mới mẻ, rộng mở hơn, nhưng Ngày Thơ Việt Nam 2023 lại vắng bóng của các CLB thơ. Chia sẻ về việc này, nhà thơ Hữu Việt cho biết, Hoàng Thành Thăng Long là di tích quốc gia đặc biệt, được UNESCO ghi danh vào danh mục Di sản Văn hóa thế giới, bởi vậy có nhiều quy ước nghiêm ngặt trong việc tổ chức. Thêm nữa Ngày thơ năm nay cũng hướng tới tiêu chí tinh gọn và chuyên nghiệp.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đưa ra câu hỏi, liệu các CLB thơ xuất hiện trong Văn Miếu hay Hoàng Thành có cần thiết? Ông mong muốn các CLB sẽ có ngày thơ của riêng mình ở khu vực mà họ sinh hoạt. “Cũng như hội thơ làng Chùa, họ sẽ tổ chức hoạt động tưng bừng ở trước đình làng. Đó cũng là lý do ngày thơ không chỉ Văn Miếu, Hoàng Thành mà còn lan tỏa tới nhiều nơi khác nhau ở núi cao, ở cánh đồng… để thơ đến được với những nơi xa nhất, khó tiếp cận với thơ ca nhất. Để thơ không thầm lặng trong đời sống mà trở thành năng lượng, tinh thần mới cho cuộc sống”, Chủ tịch Hội Nhà văn bày tỏ mong muốn.
Sẽ có 21 bài thơ/tác giả thơ xuất hiện trong chương trình, tương đương với con số Ngày thơ Việt Nam lần thứ 21. Công chúng sẽ gặp lại hình ảnh các nhà thơ nổi tiếng giai đoạn Thơ Mới đến thơ kháng chiến chống Pháp như: Nguyễn Đình Thi, Chế Lan Viên, Huy Cận, Xuân Diệu, Hoàng Cầm, Lê Đạt, Chính Hữu… qua giọng đọc của các nhà thơ từ kho tư liệu của Bảo tàng Văn học Việt Nam. Các chương trình sẽ hòa quyện giữa trình diễn thơ, âm nhạc, hội họa và thơ để lan tỏa thơ ca đến mọi người. Không chỉ người yêu thơ mà cả người chưa yêu thơ, chưa hiểu thơ, khi bước chân đến Cõi thơ cũng hiểu hơn và yêu thơ hơn. “Mục đích sau cùng là làm đời sống thi ca được lan tỏa. Mang thơ ca đến là mang tinh thần sống cho con người, đó là điều lớn lao nhất”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nói.
Theo nhà thơ Hữu Việt, tác giả kịch bản Ngày thơ Việt Nam, lịch sử thi ca Việt Nam sẽ được tái hiện trên màn hình lớn tại Hoàng Thành. Ở đây, hội họa, nghệ thuật trình diễn, công nghệ thông tin… đều được tận dụng để có thể làm toát lên vẻ đẹp của thi ca, để thi ca đến với bạn đọc nhiều nhất, trọn vẹn nhất.
